Prof. Dr. Orhon’dan tepki çeken açıklama: Göçmenler yük olarak görülüyor!

Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Sinema Televizyon Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nezih Orhon, Sosyal Medya platformlarında artan göçmen karşıtı paylaşımların ve dezenformasyonun toplumda oluşturduğu ön yargılara dikkat çekti. Orhon, göçmenlere karşı oluşan olumsuz algının toplumda bütünleşme sorunlarına yol açabileceğine işaret etti.

Prof. Dr. Nezih Orhon, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sosyal medyanın etkili bir iletişim aracı olduğunu ancak yanlış bilgilerin ve dezenformasyonun toplumsal sorunlara neden olabileceğini söyleyerek şu ifadelerde bulundu: 

"İnsanlar belirli gruplar veya kişiler yüzünden ekonomik, kültürel, sosyal tehdit altında olduğunu düşünüyor. Mahallelerinin, kültürlerinin elinden alındığını düşünerek göçmenleri güvenlik tehdidi olarak görüyorlar. Tehditler bir süre sonra yorgunluk, kaygı ve korku üretiyor. Maalesef bu korku ve kaygı bulaşıcı. Benim yaşadığım kaygı yarın bir başkasına bulaşıyor ve gün geçtikçe konunun öznesi olan kişilere karşı daha büyük ötekileştirmeler başlıyor. Ben ve sen, biz ve onlar şeklinde kutuplaşmalar görüyoruz. Belki ortaklıklar ve karşılıklı uyumu sağlayabileceğimiz noktalarda bile sürekli uzaklaşmaya, ötekileştirmeye çalışıyoruz. Maalesef sonunda ayrımcılığı ve damgalamayı ürettiğimiz bir noktaya geliyoruz. Bir süre sonra kişi, kitleye uyum göstermeye başlıyor. 'Bu kadar kişi bunu söylüyorsa doğrudur' diyor. Artık küçük bot hesaplarla yönlendirilen bir gruptan, durumun farkında olmayan sosyal ağlara giriyor ve dezenformasyon oluşuyor. Bu sebeple botların farkında olmamız gerek. Sonuçta göçmenler hep yük olarak görülüyor. Bu tarif edilme biçimi, düşmanlığa, kötülüğe ve nefrete dönüşmeye başlıyor. Göçmenlere ilişkin kalıp tanımlamalara, karalamalara yer veriliyor. Ön yargılar, olumsuz hassasiyetler besleniyor, kaygı ve korkuyla yaşayan bir toplum oluşuyor. Biz bu insanların yüzlerini görmüyoruz, seslerini duymuyoruz, röportajlarını okumuyoruz. Birbirine güvenebilmek için en azından onun öyküsünü anlamaya çalışmalıyız. En önemlisi bütün bunları yaparken güvenilir kaynaklardan haberleri okumalıyız.

Bir kameranın açısı bile…

Dezenformasyona konu olan göç nedeni ve insan hareketliliğinin önemine dikkat çeken Orhon, "Göç eden tüm insanları aynı görüyoruz. Futbol maçı izler gibi durumları skora indirgiyoruz. Bu gruplar şöyle işler yapmışlar gibi ifadeleri tercih ediyoruz. Halbuki insanla ilgili konular bir skor veya sayı meselesi değil. Bu sayıların yerine öncelikli olarak düşünmemiz gereken şey, onların yüzlerinin, seslerinin, öykülerinin olduğu. Bazen bir kameranın açısı bile konuya bakışınızı, onu algılayış biçiminizi 180 derece değiştirebiliyor." ifadelerinde bulundu.

Orhon, dezenformasyonun, bilinçli olarak zarar verme amacıyla üretilen yanlış içerikler olduğunu belirtti. Ayrıca, "mezenformasyon" olarak adlandırdığı bir başka kavramla, yanlış bilgiyi yayan kişinin bu bilginin yanıltıcı ve hatalı olduğunun farkında olmadığını ifade etti. Prof. Dr. Orhon, doğru bilgilerin zarar verme amacıyla kasıtlı olarak paylaşılmasını "malenformasyon" olarak adlandırdığı bir kavramla tanımladı. Bu tür yanlış bilgilerin toplumda ciddi ayrışmalara ve bölünmelere neden olabileceğini belirterek sözlerini şu ifadelerle tamamladı:

"Bilerek yanlış üretilmiş, inşa edilmiş, dönüştürülmüş içerikten bahsediyoruz. Böyle bir içerik veya videolar üretilerek kişiye zarar vermek isteniyor. Bu durum bir lidere, yerel yöneticiye, sivil toplum kuruluşuna veya göçmenler gibi bir sosyal gruba zarar vermek olabilir. İletişim düzensizliği, yığılması ve karmaşıklığı içerisinde hassasiyet gösterilmesi gereken konularda dezenformasyonla, malenformasyonla ve mezenformasyonla mücadele etmenin yollarını bulmak zorundayız."