Günümüzde sosyal medya platformları, kullanıcı verilerini toplama ve kullanma konusunda geniş kapsamlı işlemler gerçekleştiriyor. Bu durum, kullanıcı gizliliği ve veri koruması konularında endişelere neden olmaktadır. Ancak, bireyler bazı adımları takip ederek bu konuda daha bilinçli ve güvende olabilirler.
Facebook: Kullanıcı Verilerini Kapsamlı Şekilde Topluyor
Facebook, kullanıcıların beğenileri, paylaşımları, arkadaş listeleri gibi geniş bir yelpazede veri toplamaktadır. Bu veriler, reklam hedeflemesi ve kişiselleştirilmiş içerik sunma amacıyla kullanılmaktadır. Veri paylaşımını kontrol etmek için gizlilik ayarlarını düzenleyerek bilgilerinizi kısıtlayabilirsiniz.
Instagram: Görsel Verilerin Toplandığı Platform
Instagram, fotoğraf ve video paylaşımlarından elde edilen verileri kullanarak reklamcılık stratejilerini güçlendirmektedir. Hesap ayarlarından gizlilik kontrollerini gözden geçirerek, kimlerin verilerinize erişebileceğini belirleyebilirsiniz.
Twitter: Tweet'ler ve Takipçiler Üzerinden Veri Topluyor
Twitter, kullanıcıların tweet'leri, takipçi listeleri ve etkileşimleri üzerinden veri toplamaktadır. Ayarlar bölümünden gizlilik ve güvenlik seçeneklerini kullanarak bu veri paylaşımını sınırlayabilirsiniz.
LinkedIn: İş Profili ve Bağlantılar Üzerinden Veri Toplama
LinkedIn, kullanıcıların iş profilleri, bağlantıları ve sektörel etkileşimleri üzerinden veri toplar. Hesap ayarlarından gizlilik tercihlerinizi belirleyerek bu veri paylaşımını kontrol altına alabilirsiniz.
Snapchat: Gönderiler ve Konum Üzerinden Veri Toplamakta
Snapchat, kullanıcıların gönderileri ve konum bilgileri üzerinden veri toplar. Uygulama içindeki gizlilik ayarlarından bu veri paylaşımını sınırlayabilirsiniz.
Hem Google Play Store'da hem de App Store'da verilerinizi toplayıp, çeşitli amaçlar için kullanan binlerce uygulama var.
Üstelik en çok veriyi, genellikle kullanıcıların en fazla kullandığı uygulamalar topluyor.
Ücretsiz Uygulamaların Veri Toplama Pratiği ve Kullanıcıları Koruma Yolları
Günümüzde, ücretsiz uygulamaların veri toplama olasılığı ücretli uygulamalara göre 7 kat daha fazla. Ayrıca, popüler uygulamalar, bilinmeyen uygulamalara göre 6 kat daha fazla veri topluyor. Bu durum, kullanıcı gizliliği ve veri koruması açısından önemli bir konu haline gelmiştir.
Veri Toplama ve Türleri:
Şirketler, kullanıcılardan ad, doğum tarihi, e-posta gibi temel bilgileri toplamanın yanı sıra evcil hayvanlar, hobiler, boy, kilo gibi daha detaylı verilere de ulaşabilmektedir.
Toplanan bu veriler genellikle reklamcılık faaliyetleri için kullanılmakta ve kişiselleştirilmiş reklamların hedeflenmesinde kullanılmaktadır.
En Fazla Veri Toplayan Uygulamalar
Mesajlaşma ve görüntülü arama kategorisinde en fazla veriyi Facebook Messenger topluyor. Sosyal medya uygulamaları arasında Facebook yine en fazla veri toplayan platform olurken, Clubhouse ise en az veri toplayan sosyal medya uygulamalarından biri olarak öne çıkıyor.
Ödeme yöntemleri arasında en fazla veriyi PayPal toplarken, en az veri MoneyGram'da depolanıyor.
Video izleme siteleri arasında en fazla veri, Google'ın popüler uygulaması YouTube'da toplanıyor.
İnternetten alışverişte Amazon en çok veriyi depolarken, Etsy listenin sonunda yer alıyor.
iOS ve Android Veri Toplama
iOS'ta yapılan bir araştırmaya göre, YouTube ve TikTok 14 ağ bağlantısı ile en çok veriyi toplayan sosyal medya platformlarıdır.
Android ekosistemine baktığımızda ise Meta'ya bağlı Facebook, Messenger ve Instagram gibi uygulamalar en fazla veriyi toplayanlar arasında yer alıyor.
Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Korumalar
Uygulama İzinleri:
İndirmeden önce uygulamanın topladığı bilgileri araştırın.
Gizlilik ayarlarını düzenleyerek hangi bilgilerin paylaşılacağını kontrol edin.
Çerezleri Kontrol Edin:
Tarayıcınızın çerez ayarlarını gözden geçirin ve çerezleri kabul etme veya reddetme seçeneklerini belirleyin.
VPN Kullanımı:
Çevrimiçi gezinirken veya alışveriş yaparken VPN kullanın. Bu, internet trafiğinizi şifreleyerek üçüncü taraf şirketlerin çevrimiçi etkinliğinizi izlemesini zorlaştırır.
İzinleri Gözden Geçirin:
Bir uygulamayı yüklemeden veya güncellemeden önce uygulama izinlerini gözden geçirin. Gereksiz izinleri reddetme veya iptal etme seçeneğiniz bulunmaktadır.
Reklam ve Veri Paylaşımını Devre Dışı Bırakın:
Kişiselleştirilmiş reklamları ve veri paylaşımını devre dışı bırakın. Bu, sizi reklamlarla hedeflemek için toplanan veri miktarını azaltabilir.
Çevrimiçi Davranışları Temizleyin:
Önbelleğinizi ve çerezlerinizi düzenli olarak temizleyin. Bu, çevrimiçi davranışlarınızı izleyen çerezleri ortadan kaldırabilir.
Veri Toplama Politikalarını İnceleyin:
Her uygulamanın veri toplama politikalarını inceleyin ve bilinçli bir şekilde kullanım kararı alın.
Takip İzni Kontrolü:
iPhone'larda Gizlilik ayarlarına giderek uygulamaların eylemlerini takip etmesine izin verebilir veya bu izni geri alabilirsiniz.
Android İzin Kontrolü:
Android telefonlarda uygulamalara verdiğiniz izinleri düzenleyebilir ve gerektiğinde kapatabilirsiniz.
Kullanıcılar, veri güvenliği ve gizliliğini koruma adına bu önlemleri alarak dijital ortamda daha güvenli bir deneyim yaşayabilirler.