Panik Atak Geçiren Birine Nasıl Müdahale Edilmeli?

Yapılan araştırmaya göre insanların %13’ünden fazlası çok yoğun ve bazı zamanlar acı verici olabilen panik ataklara karşı hassastır. Peki, Panik atak geçiren birine ne yapmalı? Panik atak nasıl geçer? Panik atak ilk yardım nasıl olmalı?

PANİK ATAK NEDİR?

Bir zamanlar, aniden heyecanlanan ya da telaşlanan hemen herkesin “Acaba panik atak mı var bende?” diye endişelenmesi pek bir modaydı. İşin gerçeği ise panik atak yanakların kızarması ya da hafif bir çarpıntıdan çok öte, yoğun bir korku içeren ve gözle görülür fiziksel etkileri de olan bir rahatsızlık olmasıdır. Panik atak, ani ve düzenli olarak bir panik ya da korku hissinin etkisi altında kalınan bir anksiyete bozukluğudur.

PANİK ATAK BELİRTİLERİ NELERDİR?

Panik atakların aslında oldukça kalıplaşmış belirtileri bulunur. Aşağıda listelenen belirtilerden en az dördünün aynı anda görülmesi, kişinin panik atak geçirdiğine dair bir fikir verebilir.

Titreme ya da sarsılma,

Nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma hissi,

Tansiyon yükselmesi,

Çarpıntı, kalp atışının hızlanması,

Terleme,

Soluğun kesilmesi,

Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissi,

Bulantı ve karın ağrısı,

Baş dönmesi, sersemlik, bayılacak gibi olma hissi,

Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme durumu,

Deriye az kan pompalanmasına bağlı uyuşma ve karıncalanma,

Üşüme, ürperme ya da ateş basmaları,

Kontrolü kaybetme korkusu,

Ölüm korkusu.

PANİK ATAK GEÇİREN BİRİNE NASIL MÜDAHELE EDİLMELİ?

Öncelikle, panik atak yaşantısı ile ilgili bilgi edinmeniz çok önemlidir. Panik bozukluğu olan yakınınızdan, panik atak yaşantısı esnasında bulunan düşüncelerini, duygularını ve nasıl sakinleşebildiğini sizinle paylaşmasını isteyebilirsiniz. Bunun dışında şu hareketleri yapmanızda fayda bulunur:

Kendinizi Eğitin

Bu rahatsızlıktan sıklıkla sıkıntı çeken birisini tanıyorsanız, arkadaş çevrenizde eğer bulunuyorsa ve bu rahatsızlıktan mustarip olduğunu biliyorsanız bu durumu daha iyi anlamak faydalı olabilir. Hasta hissetme, titreme, kalp çarpıntısı, terleme, hızlı nefes alma gibi belirtiler dahilinde gerçekleşen bu ataklar 5 ile 30 dakika arasında bir süre içinde yaşanabilir. Bununla ilgili resmi kuruluşlar, zihinsel sağlık üzerine kurulmuş web siteleri gibi birçok yerden istenildiği anda yardım alınabilir.

Sakin Kalın

İngiltere Ulusal Sağlık Servisi’ndeki resmi tavsiyesinde, Bath Üniversitesi’nden bir klinik psikoloji ve uygulamalı bilim akademisyeni şu ifadeyi kullanıyor “Kısa ve ani panik atak geçiriyorsanız, yanınızda bu durumun geçici olduğu konusunda içinizi rahatlatacak birisinin olmasında fayda var.” Bu ataktan sağ salim kurtulmak ve dikkat dağıtıcı şeyler aramamak son derece önemlidir. Sadece sakin kalmak bile rahat etmenize bir hayli yardımcı olabilir.

Güven Verici Olun

Panik ataklar bir hayli rahatsız edici olabilir. Hatta bazı insanlar bu hissi kalp krizi geçirmeye ya da ölüyormuş gibi hissetmeye benzettikleri de olmuştur. Atak geçiren birinin, aslında tehlikede olmadığına dair içini rahatlatmak önemlidir. Vücudun savaşmaya ya da kaçmaya dair belirtileri genelde 10 dakika içerisinde zirveye ulaşır. Bu süre içerisinde ne güven duygusunu ne kadar hissettirebilirseniz o kadar iyi olacaktır.

Derin Nefes Almaya Teşvik Edin

Rahatsızlık anında kişiyi yavaş ve derin derin nefes almaya teşvik edin. Yüksek sesle sayı saydırın ya da kolunuzu yavaşça aşağı yukarı hareket ettirirken izlemesini de kendisinden isteyin. Ulusal Sağlık Servisi, sakince nefes alma egzersizlerine yönelik kılavuzlar da yayınlıyor.

İlgisiz Görünmemeye Dikkat Edin

Sizin “Panik yok” demeniz iyi niyetli olabilir fakat bazı araştırmalar sonucunda bu ifadeler niyetinizi net olarak aktarmıyor olabileceğini belirtiyor. Bu yüzden potansiyel olarak küçümseyen dil ve ifadelerden kaçınmaya çalışın. Panik atakları küçümsemeyin, onlar yaşayabileceğiniz en yoğun deneyimlerden biri olabilir.

Odaklanma Egzersizleri Deneyin

Panik atakların belirtilerinden biri de, gerçekdışı ya da hayattan kopuk hissetmektir. Odaklanma teknikleri ya da yaşadığımız ana sıkı sıkıya bağlı hissetmenin diğer yolları etkili olabilir. Bir battaniyenin dokusunu hissetmeye, güçlü bir kokuyu koklamaya ya da ayaklarınız üstünde tepinmeye odaklanmak işinize yarayabilir.

Neye İhtiyaçları Olduğunu Sorun

İnsanlar panik ataktan sonra kendilerini bitkin ve yorgun hissederler. Onlara nazikçe su ya da yiyecek isteyip istemediklerini sorun. (Alkol gibi, kafein de en çok kaçınılması gerekenler arasında bulunur.) Kişiler titreyebilir veya sıcaktan bunalabilirler. Sonraki bir noktada, iyi ve normal hissetmeye başladıklarında, atak sırasında veya sonrasında onlara neyin yardımcı olabileceğini sorabilirsiniz.

PANİK ATAĞI YENMEK İÇİN NE YAPMALI?

Burundan 3 saniye süre ile nefes almak, 3 saniye beklemek ve ağzınızdan olacak şekilde 3 saniye içinde yavaşça nefes vermek. Bu nefes vermeyi de karın solunumu biçiminde yapmak panik atak tedavisinde size bir hayli yol aldıracaktır.