Bitcoin sonrası birçok dijital para, gücü ve veriyi elinde bulunduran bir merkezle yönetilmek yerine yatırımcısı olan toplumun yönettiği bir finans fikriyle yola çıktı. Ethereum'un başını çektiği bu noktada birçok DEFI coin, demokratikleşme yönünde emin adımlar atmaktadır. DEFI projeleri ve DEFI tokenlar, şu an en çok aratılan konuların başında geliyor.
MERKEZİYETSİZ FİNANS DEFI NEDİR?
Merkeziyetsiz Finans ya da diğer adıyla DeFi, blockchain (blokzincir) temeli üzerine inşa edilen finansal bir sistemdir.
Daha uzun bir şekilde anlatacak olursak DeFi; sistem üzerindeki her insanın kullanımına açık olan ve merkezi bir otorite ya da aracı kuruma ihtiyaç duymayan, açık kaynak kodlu, izin gerektirmeyen bir finansal aktarımı yaratmayı amaçlayan bir ekosistemdir. Burada kullanıcılar ellerinde tuttukları varlıkları DeFi sistemi ile eşler arasında (P2P) aktarırlar.
DeFi'ın en önemli faydası kullanıcıların finansal ürün ve hizmetlere kolay erişimidir. DeFi bir öncüdür. Blok zincir ve birçok kripto para onun üzerine inşa edilir.
DEFI NE DEMEK?
Decentralized Finance, yani merkeziyetsiz finans anlamına gelmektedir. Amacı verileri elinde toplayan merkezlerden kendini azat edip yatırımcıların kendi finans yöntemini kurmasıdır.
DEFI AVANTAJLARI NELERDİR?
Mevcut finansal sistemde bankalar ve diğer aracı kurumların politikaları bütün finansal sistemin şu anki halini ve geleceğini belirler. Mahkemeler ise bu kurumlar, yatırımcılar, arzı gerçekleştirilen ve finansal sistemin parçasında olan herkes arasında bir uzlaştırmacıdır. DeFi uygulamalar, yanı merkeziyetsiz finans ise sistem bakımından hiçbir aracı kuruma ihtiyaç duymaz. Sadece birkaç satır kod parçası bütün sistemin işleyişini sağlar ve anlaşmazlıkları önüne geçer. Fonların kontrolü her zaman kullanıcıların ve yatırımcıların elindedir. Böylece hem masraflar azalır hem de daha sağlam bir temel üzerine bir finans ağı inşa edilir.
Bu sistem blok zincirlerin üzerine inşa edildiği için hatalar ortadan kalkar ve nodeler arasında dağılması sebebiyle sansürler ve hizmet kapanma durumları uzaktan müdahale kabul etmez.
Çerçeveler önceden oluşturulur. Bu nedenle sistemin başlamasının ardından başka bir çerçeveyi devreye almak oldukça zorlu bir süreç gerektirir. Bu durum da merkeziyetsiz finansın güvenliğini arttırır.
DEFİ'IN KULLANIM ALANLARI
Açık borç verme protokol işlemleri DeFi ekosisteminin bir parçasıdır. DeFi ile borç verme işlemleri geleneksel kredi sistemlerine nazaran daha fazla avantaja sahiptir. Bu nedenle anında işlem sonlandırmak, dijital portföyleri teminatlandırmak ve kredi üzerinde kontrolün olmaması ve gelecekte bütün bunların bir standarda bağlanacak olması DeFi'ı öne çıkartan unsurlardandır.
Borç işlemleri blok zincir ağına inşa edilirler. Bu nedenle güven ihtiyacı en aza iner. Çünkü kriptografik doğrulamalar ve şifrelemeler dünya üzerinde, şu an için en güvenilir dijital sistemlerdir. Masraflar azaltıldığı için de iki taraf arasındaki borç alma ve borç verme süreçleri daha ucuz, hızlı ve kullanılabilir bir durumdadır.
DeFi uygulamaları, tanımlarına ve kullanım şekillerine bakıldığında finansal uygulamalardır. Bu nedenle bankacılık işlemleri rahatlıkla DeFi'ın kullanım olanı olabilir. Sabit coinlerin çıkarılması ve mortgage ve sigortalar parasal bankacılık hizmetlerinde DeFi kullanımlarına bir örnek teşkil edecektir. Sabit coinler, reel dünyadaki bir varlığa sabitlenmiş (altın, dolar, euro, elmas) coinlerdir. Bunlar, dijital ortamda rahatlıkla dolaşıma sokulabilir.
Yapılan araştırmalar, DeFi uygulamalarının en önemli kullanım alanının merkeziyetsiz pazar yerleri olacağını göstermektedir. Merkeziyetsiz borsalar (DEX) kullanıcıların ve yatırımcıların elde tuttukları fonları kolaylıkla emanet edebileceği güvenilir ortamlardır. Bu borsalar nedeniyle dijital varlıklar kolaylıkla alınıp satılabilir. Bu satın alımlar kullanıcıların akıllı kontratları aracılığıyla yapılır. Öte yandan merkeziyetsiz borsalar daha az bakım işi gerektirir. Bu nedenle daha düşük işlem ücreti gerektirir.
YATIRIMCILARIN TERCİH ETTİĞİ DEFİ COİNLER?
Bazı DeFi coinleri şunlardır;
Uniswap (UNI)
Chainlink (LINK)
Wrapped Bitcoin (WBTC)
Terra (LUNA)
Aave (AAVE)
Avalanche (AVAX)
Texos (XTZ)
Dai (DAI)
PancakeSwap (CAKE)
Compound (COMP)
Synthetix (SNX)
SushiSwap (SUSHİ)