Kronik Can Sıkıntısına Dikkat!

Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Tiryaki, ‘Kronik can sıkıntısı (Ennui), boşluk anlamsızlık yaşantısı kişiyi sürekli aşağı çeken, hayattan kopartan bir zihinsel konum olması ile ciddi bir konudur. Öte yandan ilişkili boyutlara dair ek işaretlerin varlığında kesinlikle tıbbi bir tedavinin gerekli olduğu klinik depresyonu atlamamak amacı ile bir uzmana danışmak en uygun yaklaşımdır’ dedi.

Ennui sözlüklerde gına getirmek, usanç hali içinde tatminsizlikle yaşanan kronik can sıkıntısı olarak tanımlandığını belirten Tiryaki, ‘Kronik can sıkıntısından muzdarip kişi bir tür künt duygulanım hali içinde hayattaki yapma etmelerin şeylerin ilginç olmadığı, doyurucu olmadığına dair bir sıkıntı hali içindedir’ şeklinde konuştu.

Can sıkıntısının kişinin yaşamıyla ilgili yaygın bir durum olabileceğini yanı sıra özgül durumlarla da sınırlı olabileceğinin altını çizen Tiryaki, ‘Örneğin iş, uğraşlar, geçmişte ilgi ve zevkle yürüttüğü hobiler ile ilgili bir can sıkıntısı, boşluk, anlamsızlıkla ilgili olabilir. Kişinin geçmişte zevkle uğraştığı ilgileri yaşadığı hayatı artık can sıkıntısının kaynağı haline gelmiş görünmektedir. Bunlarla yapacağı başka bir şey kalmamış gibidir’ dedi.

‘KEYİF VEREN EYLEMLER, NESNELER YIĞININA DÖNÜŞÜR’

Tiryaki, bu derin kronik can sıkıntısının, ruh halinde sorun olduğunu gösterdiğini ifade ederek, bunun, ardı sıra geçip giden tekdüze günlerin, anların neden olacağı türden bir iç sıkıntısı olduğunu belirtti.

Ennui'den şikâyetçi olan kişilerde iç sıkıntısının hayatta kişinin zevk aldığı bütünün ve parçalarının anlamının kaybetmesiyle ortaya çıkan bir boşluğun tatmin etmemesini içerdiğini belirten Tiryaki, şu ifadeleri kullandı:

‘Hayatımızı dolduran anlam çerçevesini yitirmiş olmakla ilgilidir. Hayat ve ilgiler, kendi estetiğini yitirmiş gibidir. Böylece geriye sadece bir olaylar, edimler, düşünceler yığını kalmış görünür. Zevk doğuran ve anlam dolu edimler sadece eylemler, nesneler yığınına dönüşür. Yaşam sevincini kuran tüm deneyimleri, hayat bilgisini bütünleştiren anlam artık üretilememekte kurgulanamamaktadır.

Kişi artık ilgili bütün yapma etmelerle daha ne kadar gidebileceğini, bunlarla daha fazla ne yapabileceğini bilemez halde can sıkıntısı çekmektedir. Ennui'den muzdarip bir kişi artık hayatı ile ne yapacağını bilemez bir halde derin bir can sıkıntısı çeker. Fark ettiği ve yaşadığı bir usanç dolu sıkıntı halidir. Hayatının genelinde ya da önemli bölümlerinde bu iç sıkıntısı varoluşsal derinlikte, anlamın kaybolması ile beslenen ve çözümü kolayına bulunamaz biçimde belirir.’

‘SORUNU TARİF ETMEK, DİLE GETİRMEK DEĞİŞİMİN BAŞLANGICI HALİNE GELEBİLİR’

Tiryaki, böyle bir durumla baş edebilmek için farklı yöntemleri kullanmak gerektiğini belirterek, yenilik arayışını canlandırmak ve çeşitlilik temin edebilmek gerektiğini sözlerine ekledi.

Tiryaki, ilk adım olarak hayatta gerçekten ne yapmak istenildiğine karar verilmesi gerektiğini belirterek, ‘Bu sorunun cevabına, kendinize dışarıdan bakarak başka birisine sorular sorarcasına soru sormakla yaklaşılabilir. Kendinize 'Ne yapmak istiyorsun?' türü sorular sorarak kurduğunuz iç konuşmalar ya da yazmak işe yarayabilir’ dedi.

Bunun yanı sıra başkaları ile sorunlar hakkında konuşmanın da işe yarayabileceğine inanan Tiryaki, sorunu tarif etmenin ve dile getirmenin değişimin başlaması için önemli bir adım olduğunu söyledi.

Gündelik akışta değişiklik yapmak, yeni faaliyetlere vakit ayırmak, yeni insanlarla tanışmak ve bunlarla birlikte gelen yeni deneyime ve bilgiye açıklığın Ennui'ye için bir cevap olamasa da cevaba giden yolda kişiyi harekete geçirebileceğini vurgulayan Tiryaki, konuşmasına şöyle devam etti:

‘Ana odaklanmak ve gelen deneyim fırsatlarını ertelememek, sevip sevmeyeceğiniz düşüncesinden bağımsız olarak deneyimlere açıklık kişiye yeni kapılar açabilir. Sadece yeni insanlarla tanışmak değil var olan ilişkileri canlandırmak, yenilemek daha anlamlı, derin ilişkilere çevirmek keşfedilmesi gereken yaklaşımlardan biri olabilir. Sizde bu sıkıntıyı körükleyen örneğin televizyon programlarına takılıp kalmak gibi yineleyip durduğunuz davranışlar yerine yeni heyecanlar veren, yenilenme duygusunu taşıyan etkinliklere yönelmek sağlıklı bir bahşetme yöntemi olabilir.

Şimdi ve burada olmak günü, anı izlemek buna odaklanmak bununla birlikte kendi yaşam deneyimlerinin üzerine düşünerek notlar almak varoluşsal can sıkıntısına cevapları yakalayabilmek için güçlü egzersizler olarak sayılabilir. Tabii tükenmiş bir durumda hissederken gevşemek ve dinlenmek çok işe yarayacaktır.’

DEPRESYONLA İLİŞKİSİ GÖZLENMELİ

Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Tiryaki, son derece problemli olan ruh halini dikkatle değerlendirmek gerektiğini belirterek, ruh halinin klinik açıdan depresyon ile ilişkisinin de gözlenmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

Tiryaki, ‘Kronik can sıkıntısı (Ennui), boşluk anlamsızlık yaşantısı kişiyi sürekli aşağı çeken, hayattan kopartan bir zihinsel konum olması ile ciddi bir konudur. Öte yandan ilişkili boyutlara dair ek işaretlerin varlığında kesinlikle tıbbi bir tedavinin gerekli olduğu klinik depresyonu atlamamak amacı ile bir uzmana danışmak en uygun yaklaşımdır’ dedi.