Kanada, Suudi Arabistan’a Silah Satışı Yasağını Kaldırdı

Kanada Dışişleri Bakanı Champagne, kararın akabinden, "Suudi Arabistan'ın insan hakları sicili rahatsız edici olmaya devam ediyor" ifadesini kullandı.

Kanada, Suudi Arabistan’a karşı silah satışı yasağını kaldırmaya karar verdi.

Kanada Dışişleri Bakanı Francois-Philippe Champagne ve Maliye Bakanı Bill Morneau'nın ortak açıklamalarında, Suudi Arabistan'a silah dış satımını engelleyen moratoryumun kaldırıldığını açıkladı.

ZIRHLI ARAÇ SATIŞLARI İÇİN YENİ KARARLAR

Bakan Champagne ve Bill Morneau, Kanada’nın geçen sene BM Silah Satış Anlaşmasını (ATT) imzaladığını anımsatarak Suudi Arabistan ile olan zırhlı araç satışının yeni kararlara bağlandığını belirtti.

NORMALLEŞMENİN İŞARETİ DEĞİL

Yenilenen sözleşmeyi kimsenin iki ülke münasebetinin normalleşmesiyle ilgili bir işaret olarak yorumlamaması gerektiğini belirten Dışişleri Bakanı Champagne, "Suudi Arabistan'ın insan hakları sicili rahatsız edici olmaya devam ediyor. İnsan haklarını savunmaya devam edeceğiz." diye konuştu.

Champagne, Suudilerin araçların kullanmıyla alakalı sorular üzerine de, araçların kraliyet ailesinin muhafazasından sorumlu ülkenin iç güvenlik gücü aracılığıyla kullanılacağını belirtti.

Bakan Champagne, araçların ülkenin doğu bölgesinde sivillere karşı ve Yemen'deki savaşta kullanılmasıyla ilgili Liberal Hükümet aracılığıyla bir seneden uzun bir süre önce yapılan araştırmayla alakalı olarak yakın zamanda açıklama yapma sözü verdi. Bakan Champagne şu ifadeleri kullandı:

“Yasalarımıza göre Kanada malları, uluslararası insancıl hukukun, uluslararası insan hakları hukukunun veya toplumsal cinsiyete dayalı şiddet eylemlerinin ciddi ihlallerini gerçekleştirmek veya kolaylaştırmak için kullanıldığında veya bu konuda önemli bir risk olduğunda ihraç edilemez. Bu amaçla, BM Silah Satış Anlaşması (ATT) ile uluslararası uyumu güçlendirmeyi ve uluslararası bir denetim rejiminin kurulmasına yönelik çok taraflı tartışmalara öncülük edeceğimizi de duyuruyoruz.

Kanadalı yetkililer tarafından yürütülen ve bu sözleşmeyle ilgili olanlar da dahil olmak üzere Suudi Arabistan'a yapılan ihracat izinlerinin her zaman olduğu gibi, Kanada kanunları ve ATT uyarınca yukarıda belirtilen yasal gerekliliklere uymalarını sağlayacağız.”

İki bakanın konuşmasında, anlaşmanın iptal edilmesine atıf yapılarak bunun ülkeyi milyarlarca dolar zarar ettirileceğine dikkat çekilerek şu açıklamalar yapıldı:

“14 milyar dolarlık sözleşmenin iptali, hatta şartlarından herhangi birinin ifşa edilmesi, Kanada’ya milyarlarca dolar zarar verebilecekti. Bu aynı zamanda binlerce Kanadalının işlerini ve yüzlerce küçük ve orta ölçekli işletmeyi içeren tüm savunma sanayi tedarik zincirinde de riske atacaktı.

İyileştirilmiş anlaşma kapsamında, izin verilen son kullanım güvencelerinin ihlali söz konusu olduğunda gelecekteki ihracat izinlerinin ertelenmesi veya reddedilmesi durumunda Kanadalıların finansal risklere maruz kalmasının ortadan kaldırılmasını sağladık.’’

ANLAŞMA KAŞIKÇI CİNAYETİ SONRASI ASKIYA ALINMIŞTI

Stephen Joseph Harper’ın 2014 senesindeki başbakanlığı esnasında Suudi Arabistan’la imzalanan 14 milyar dolarlık Light Armoured Vehicles-LAV (Hafif Silahlı Araçlar) çeşidi askeri araç satışı anlaşması, Suudi Gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın cinayeti sonrasında, Başbakan Justin Trudeau aracılığıyla ertelenmişti.

Başbakan Trudeau, Kaşıkçı’nın 2018 senesi Ekim ayında İstanbul’daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğunda öldürülmesinin akabinden gelen baskılar üzerine, olan silah ihracatlarını gözden geçirdiğini ve Suudi Arabistan’a yeni silah satımına onayı olmadığını açıklamıştı.

HAFİF SİLAHLI ARAÇLARA AĞIR SİLAHLAR MONTE EDİLMİŞTİ

Diğer taraftan Kanada, anlaşma kapsamında Suudi Arabistan'a 928 tane LAV-6 modeli "hafif silahlı araç" satışına onay vermişti.

Sonrasında medyata yansıyan detaylara bakıldığında bu araçlardan yalnızca 354'ünün standart askeri personel taşıyıcı olduğu, 119'unun ağır saldırı tipi LAV-6 olarak üretimi yapıldığını ve bu modellerin taretlerine yerleştirilmiş kuvvetli 105 milimetrelik topları olduğu ortaya çıkmıştı.