Kamudan sonra gözler özel sektörde: Milyonlarca çalışanın maaş zammı oranı netleşti

Temmuz ayı adeta maaş zammı ayı oldu. Asgari ücret, memur ve emekliye yapılan zamlar vatandaşların hesabına yattı. Asgari ücret yüzde 34'lük bir zamla 11 bin 402 liraya çıkarılırken düşük memur maaşı ise 22 bin liraya yükseldi. Emekli maaşlarına da yüzde 25 zam yapılmasıyla birlikte milyonlarca özel sektör çalışanı beklentiye girdi. 

En düşük memur maaşına yüzde 86, en yüksek memur maaşına yüzde 38’lik artış yapılması özel sektörü bir beklenti içerisine soktuğunu belirten Ekonomist Muhammet Bayram, zam tahmininde bulundu.

Özel sektör maaşlarına ne kadar zam yapılacak?

Milliyet'e konuşan Bayram, şu ifadeleri kullandı;

"Emekliye de yüzde 25’lik zam yapıldı bu unutulmamalı ancak yüzde 34’lük asgari ücret artışı özel sektör için bir done. Burada yüzde 30’lar düzeyinde bir zam yapılabilir.

Bazı işverenler ben kazandıkça çalışanım da kazansın mantığında olup daha yüksek oranda zam yapabiliyorlar bazı işverenler ise elde olmayan sebeplerden dolayı zam yapamıyorlar.

Ortalama yüzde 20 seviyesinde bir maaş artışı

Burada işverenlerle çalışan arasındaki denge önemli, onlar kendi aralarında anlaşabilir. Şu anda özel sektörde ortalama yüzde 20 seviyesinde bir maaş artışıdır. Piyasa kendini bulacaktır diyebiliriz."

Sözleşme detayına dikkat

Öte yandan zam konusunda uzmanlar kritik 'sözleşme' detayına da işaret ediyor. Özellikle iş sözleşmelerinde yaptıkları düzenlemeler ile asgari ücretin üzerinde ücret ödemeyi taahhüt eden bir kısım işverenler yeni yılda uygulayacakları zam politikası konusunda sorun yaşamamak için ek sözleşmeler yaparak ve işçinin onayını alarak daha düşük ücret zam oranı belirleme yoluna gidiyorlar. Böyle bir artışın yapılması durumunda işverenler bu miktarda bir artışı yapabilmeleri için eğer sözleşmelerinde “personelin ücretinde yapılacak artış oranı asgari ücret artış oranından az olamaz” şeklinde bir düzenleme bulunuyorsa mutlaka İş Kanunu m.22 kapsamında prosedür uygulamak zorunda kalıyor. Aksi halde, işçi sözleşme şartlarının uygulanmamasını gerekçe göstererek İş Kanunu m.24/II-e’ye dayanarak haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilir.

Mahkemeye gidene enflasyon oranı cevabı

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi ise asgari ücretin üzerinde kazananlar için zam oranlarının en az enflasyon oranı kadar arttırılmasını tavsiye ediyor. Yargıtay’ın söz konusu kararından da anlaşılacağı üzere, işçi asgari ücretten yüksek bir ücretle çalışıyorsa, işveren işçiye düzenli zam yapmasa dahi en azından enflasyon farkını ücretine yansıtmalı, esasen işveren bu halde işçinin maaşına zam yapmış sayılmayacak, sadece satın alma gücü yönüyle çalışanın ilk işe girişindeki ücretini korumuş olacaktır. Ancak bu husus içtihadı birleştirme kararı niteliğinde değildir.

Yasaya madde eklenilerek sorun giderilebilir

Uzmanlar da asgari ücretin üzerinde çalışanların da zam oranlarının en az enflasyon oranlarında artması gerektiğinin altını çizerken, bu durumun düzeltilmesi için asgari ücret yönetmeliğini bir madde daha eklenmesi gerektiğini ifade ediyor.