Hıyarcıklı Veba Nedir? Çin'den Yine Ölümcül Bir Hastalık Çıktı

Tüm dünyayı etkisi altına alan Coronavirüsün sıfır noktası olan Çin’de hıyarcıklı veba diye yeni bir hastalık görüldü. Sağlık yetkililerinin yaptığı açıklama sonrası sağlık uyarı sistemi bir kademe yükseltildi. Yetkililer vebanın görüldüğü çobanın karantinaya aldığını ve durumunun stabil olduğunu belirtiliyor. Bakterilerle yayılan hastalık ölümcül olsa da antibiyotik kullanılarak tedavi edilebiliyor.

HASTANIN BAKTERİYİ NEREDEN KAPTIĞI BELLİ DEĞİL

Vaka çobanın geçtiğimiz Cumartesi günü Bayannur kentinde bulunan bir hastaneye gitmesi sonucunda tespit edildi. Fakat hastanın bakteriyi nereden kapmış olabileceği henüz bilinmemekte.

Ülkede hıyarcıklı veba uyarısı en düşük seviye olan 4'ten, bir üst seviye olan 3'e yükseltildi. Bu seviyede, vatandaşlardan veba taşıyabileceği şüphelenen hayvanların avlanmaması ve tüketilmemesi talep ediliyor.

Hıyarcıklı veba bazı dönemlerde dünyanın çeşitli yerlerinde ortaya çıkıyor. 2017 yılında, Madagaskar'da 300'den fazla vakaya rastlanmıştı.

En son Mayıs 2019'da ise Moğolistan'da ortaya çıkarak iki kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.

GEÇMİŞTE ÇİĞ DAĞ SIÇANI ETİNDEN BULAŞMIŞTI

Moğolistan'ın başkenti Ulanbatur'da konuya dair bilgi veren bir Dünya Sağlık Örgütü yetkilisi, Moğol kültüründe çiğ dağ sıçanı eti ve böbreğinin sağlık açısından faydalı olduğuna dair bir inanış olduğunu söylemişti.

Olası bir Covid-19 taşıyıcısı olan bambu sıçanları, yüzyıllardır ülkede aranan bir besin kaynağıdır ve 'yüksek besin değeri'nden dolayı övülüyor.

Dağ sıçanları hıyarcıklı veba taşıyıcısı olarak bilinen bir tür ve ülkede dağ sıçanı avlamak yasal değil.

HIYARCIKLI (BUBONİK) VEBA NEDİR?

Tedavi edilmediği taktirde ölümcül sonuçlar doğuran vebaya, genellikle kemirgenlerde yaşayan Yersinia pestis isimli hayvansal bir bakteri yol açmaktadır.

Hıyarcıklı veba, insanlara bulaşabilen en yaygın türdür. Bulaştığı kişinin lenflerinde, kasıklarında ve koltuk altlarında oluşan hıyarcık şeklindeki acılı şişliklerden alıyor. Adını da bu şekilden almaktadır.

Tarihte ‘kara ölüm’ adı verilen bu hastalık, 2010 -2015 yılları arasında dünya çapında 3 bin 248 vaka bildirildi ve bunların 584'ü yaşamını yitirdi.

Kara ölüm adı verilmesinin nedeni ise hastalığın uzuvlarda oluşturduğu kangrene benzeyen karartılardı.

HASTALIĞIN ETKİLERİ NELERDİR?

Enfekte olan kişi genellikle iki ila altı gün içerisinde hastalığın belirtilerini göstermeye başlıyor.

Yumurta büyüklüğünde şişebilen lenf bezlerinin yanında, hastalar, yüksek ateş, titreme, baş ağrısı, kas ağrısı ve yorgunluk gibi belirtiler göstermektedir.

Ayrıca veba ciğerleri de etkiliyor ve öksürük, göğüs ağrısı, nefes alma güçlüğüne neden oluyor.

Bakteri kana da karışarak sepsis adı verilen duruma yol açıyor olabilir. Bu noktada hastalık, doku zedelenmesi, organ yetmezliği ve ölümle sonuçlanıyor.

NASIL KAPARSINIZ?

• Enfekte olmuş bitlerin insanı ısırması sonucu geçebiliyor.
• Fare, sıçan gibi kemirgenlerle temas edilmesi ile bulaşabiliyor.
• Hastalık taşıyan hayvan veya kişiden havaya saçılan damlacıklar nefes yolu ile de vücuda girebilir.
• Hastalıklı kemirgeni yemek hastalık kapılmasına neden olur.
• Veba sonucu hayatını kaybeden kişiye yakın temas eden kişilere de hastalık bulaşabiliyor.

HIYARCIKLI VEBA SALGINA DÖNÜŞEBİLİR Mİ?

Dünyanın farklı bölgelerinde veba hastalığına halen rastlanıyor. Yakın zamanda Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Madagaskar'da salgınlar görüldü.

Eski çağlarda özellikle de Orta Çağ'da veba salgınlarına çok sık rastlanıyordu fakat hızlı müdahale edilmesi sonucunda artık salgınlar bölgesel kalıyor.

Southampton Üniversitesi'nde mikrobiyolog olarak görev yapan Doktor Matthew Dryden, Moğolistan'daki vakanın hızla tecrit edilmiş olmasının oldukça önemli olduğuna değinerek, “Hıyarcıklı veba, Covid 19'un aksine antibiyotiklerle tedavi edilebiliyor. Durum her ne kadar endişe verici olsa da tek bir vakadan bahsediliyor ki bu vaka da hızla tedavi edilebilir” diye konuştu.