Hipotermi nedir, neden olur? Hipotermiden korunma yolları nelerdir? Hipotermi belirtileri ve tedavisi

10 ilde yıkıcı sonuçlara yol açan Kahramanmaraş depreminde şu ana kadar binlerce kişi enkaz altından çıkarılmış olsa da çok daha fazlası arama kurtarma ekipleri tarafından kurtarılmayı bekliyor. Deprem nedeniyle evleri hasar gören vatandaşların ise dondurucu soğuklardan geçtiğimiz şu günlerde hipotermi geçirme riski bulunuyor. Hipotermi belirtileri ve tedavisini öğrenmek isteyenler internet üzerinden araştırmalarına devam ediyor. Peki Hipotermi nedir, neden olur? Hipotermiden korunma yolları nelerdir? 

Hipotermi nedir?

İnsan vücudunun devrede olması için gerekli miktarda bir ısı bulunmaktadır. Bu ısının üretildiğinden daha hızlı bir şekilde kaybolması sonucunda vücut ısısı tehlikeli bir şekilde düşer. Bu duruma hipotermi adı verilir. 

Bir insanın olması gereken vücut sıcaklığı 37 derece civarındadır. Hipotermi tanısı kişinin vücut ısısının 35 derecenin altına düşmesi sonucu konmaktadır. Vücut ısısı düşen bireylerin kalbi, sinir sistemi ve diğer organları normal faaliyet gösteremez. Hipotermi, zamanında tedavi edilmeden bırakılırsa kalp dolaşım ve solunum sisteminin tamamen bozulmasına ve sonunda ölüme yol açabilir.

Hipotermi belirtileri nelerdir?

Hipoterminin belirti ve semptomları arasında ilk olarak titreme görülür. Titreme, vücudun soğuk soğuğa karşı kendini ısıtmaya çalıştığı refleks savunması olduğu için vücut sıcaklığı düşmeye başladığında ilk fark edilen belirtidir.

Hipoterminin diğer belirti ve semptomları arasında bilinç kaybı, geveleyerek konuşma veya mırıldanma, karışıklık veya hafıza kaybı, sakarlık veya koordinasyon eksikliği, titreme, uyuşukluk veya çok düşük enerji, yavaş ve hafif nefes alma, zayıf nabız, ve özellikle bebeklerde parlak kırmızı, soğuk cilt bulunur.

Birçok hipotermi vakasında birey belirti ve semptomların yavaş gelişmesinden dolayı durumun farkında değildir. Bununla birlikte, hipotermi ile ilişkili kafa karışıklığı da durumun farkındalığını engeller. Akıl karışıklığı, riskli davranışlara da yol açabilir.

Hipotermiden korunma yollar nelerdir?

Ölümcül bir durum olan hipotermiden korunma yolları şu şekildedir:

Dışarıya çıkmadan önce hava durumu kontrol edilmeli, soğuk havalarda dışarıda geçirilen zaman sınırlandırılmalıdır.

- Vücut ısısının korunması için soğuk havalarda özellikle baş, yüz ve boyun bölgeleri kapatılmalıdır.

- Aşırı terlemeye neden olabilecek faaliyetlerden kaçınılmalıdır.

- Rüzgara dayanıklı ceket, eldiven, bot, şapka ve atkı giyilmelidir.

- Bol katmanlı ve hafif giysiler giyilmelidir. (Yün, ipek veya polipropilen iç tabakalar pamuktan daha fazla vücut ısısı tutar.)

- Uzun süre yüzmekten kaçınılmalı, yağmurda ve karda su tutmayan giysiler giyildiğinden emin olunmalıdır. Özetle mümkün olduğunca kuru kalınmalıdır.

- Alkol, sigara, kafein ve bazı ilaçlar soğuğa yatkınlığı artırabilir.

- Evde de hipotermi meydana gelebilir. Özellikle yaşlı insanlar için evlerde yeterli ısınma imkanı olması sağlanmalıdır.

- Yalıtımlı botlar giyilmelidir.

- Küçük çocuklar ve bebekler aşırı soğuktan yüksek risk altındadır ve vücut boyutları çok küçük olduğu için çok hızlı bir şekilde hipotermi geliştirebilirler. Küçük çocukların ve bebeklerin soğuk havalarda dışardaysalar başlarını örtmek önemlidir.

- Diyabet veya dolaşım problemleri olanlar kendilerini hipotermi riskine sokabilecek kan damarı komplikasyonları riskini azaltmak için doktorlarına düzenli olarak görülmelidir.

Hipotermi tedavisi nasıl yapılır?

Hipotermili bir kişiye yardım ederken, nazikçe davranmak gereklidir. Sadece gerekli hareketler yapılmalıdır. Masaj veya ovmadan kaçınmak gereklidir. Aşırı ve sert hareketler kalp atışını durdurabilir. Hipotermili birey soğuktan uzaklaştırılmalı ve mümkünse sıcak ve kuru bir yere götürülmelidir. Aksi takdirde mümkün olduğunca soğuktan ve rüzgardan korunmalıdır. Bireyi yatay durumda tutmak gerekebilir, ancak vücut soğuk zeminden izole edilmelidir. Açık havada birey bir battaniyenin ya da bir başka kişinin üzerine yatırılabilir.

Bireyin kıyafetleri ıslaksa, çıkarılmalıdır. Gerekli olan durumlarda aşırı hareketten kaçınmak için kıyafetler kesilmelidir. Bireyleri ısıtmak için ideal olarak kat kat kuru battaniye veya palto kullanılabilir. Sadece yüz açıkta kalacak şekilde baş kapatılmalıdır.

Şiddetli hipotermi vakalarında bireyler belirgin bir nabız veya nefes alma belirtisi göstermeden bilincini yitirebilir. Nefes almanın durduğu, ya da tehlikeli derecede zayıfladığı durumlarda, eğitim almış bireyler suni solunum desteği verebilir.

Bireyi ısıtmak için sıcak su, ısıtma yastığı veya ısıtma lambası gibi doğrudan ısıtan araçları kullanmaktan kaçınılması gereklidir. Aşırı sıcaklık cilde zarar verebilir veya kalbin durmasına neden olacak kadar şiddetli düzensiz kalp atışlarına neden olabilir. Birey uyanıksa ve yutma sorunu yoksa, vücudu ısıtmak için sıcak, alkolsüz, tatlı, ve kafeinsiz bir içecek sağlamak faydalı olacaktır. Ilık ve kuru kompresler veya plastik bir şişede veya kurutucuda ısıtılmış bir havlu ile geçici bir kompres yapılabilir. Kompres sadece boyun, göğüs duvarı veya kasık bölgesine uygulanmalıdır. Kol ve bacaklara erken uygulanan ısı soğuk kanı kalbe, ciğerlere ve beyne doğru geri gönderip, bu bölgelerdeki vücut ısısının daha fazla düşmesine neden olabilir.