Eski ve derin anlamlı kelimeler artık nostalji sever popüler kültürün birer unsuru haline gelmiş durumda. Böylece eski kelimeler bugün de yaşatılıyor. Hercai de onlardan biri. Birçok yerde duyulan kelime derin bir anlam taşıyor. İşte detaylar...
TDK SÖZLÜK ANLAMI
Hercai kelimesi Farsça kökenli bir kelime olup sonuna Arapça bir ek almıştır. Osmanlı Türkçesi döneminde yer alan kelime bugün sıklıkla kullanılmasa da hala sözlükte yer alıyor. Kelimenin TDK anlamı şöyle:
"Hiçbir şeyde kararlı olmayan veya konudan konuya geçiveren (kimse), yeltek, gelgeç."
"Aşkta değişken, vefasız."
HERCAİ KELİMESİNİ ANLATAN HİKAYE
Seneler önce iki kır çiçeği birbirlerine aşık olmuşlar. Her bahar diğer çiçekler gibi onlar da açıp güneşe merhaba derlermiş. Ancak bir bahar başlangıcı bu çiçeklerden biri bir diğerine; 'biz diğer çiçekler gibi bu bahar açmayalım, kışın ortasında herkesin soğuktan kaçtığı karlı günlerde açalım ki, bütün doğa bize ait olsun.' ifadelerini kullanır ve ikisi de o bahar açmama kararını almışlar. Biri açmak için kışın gelmesini ve karın yağmasını beklerken, bir diğeri ise o yaz açar. O gün bugündür, karda açan ve sevgilisini bekleyen çiçeğe 'Kardelen' sevgilisini yarı yolda bırakan çiçeğe ise 'Hercai' söylene gelmiştir. İşte bu yüzdendir hayırsız sevgiliye 'Hercai' şeklinde hitap edilir.
ÖRNEK CÜMLELER
- Kafam duman, gövdem yaman, ruhum hercai / Kim bozarsa dengemi, dengimi aşağı itiyorum. (Küçük İskender)
- Hercai menekşeye benziyor, değil mi? (Maksim Gorki)
- Bunlar yabangülleri, al da hatırla beni! Sevgilim, unutma beni! Bunlar da hercai. Hercailik etmeyesin diye. (Shakespeare)
- İnsan hercai, bir dalda durmaz bir yaratıktır ve belki de satranç oyuncuları gibi gayeyi değil, gayeye giden yolu sever. (Dostoyevski)
- Parçalanası kalp! Kör olası kalp! / Hala onu, o nankörü, o hercai meşrebi seviyorsun! (Nabizade Nazım)