Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek Açıkladı: "Aşırı Kaynak Girişi Var, Bunun Yönetimi Üzerine Çalışıyoruz"

Piyasaların istikrarını sağlamak ve ekonominin sürdürülebilirliğini temin etmek öncelikle hale geldi. Bu durumun yönetimi konusunda çalışmalar yürüttüklerini ifade eden Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, şunları söyledi:

"Gri listeden çıkışımız bir ekip çalışması. Daha önce mevzuat çalışması yapılmıştı ama en önemlisi uygulamadaki etkinlikti. Gri listeye girmek kolay çıkmak zor. İçişleri ve Adalet Bakanlığımızın desteği olmasaydı bu listeden çıkamazdık. Haziran ayından bu yana bir araya geldiğim bütün hazine bakanlarıyla bu konuyu konuştuk.

Bizim finansal sistemimizin sağlıklı işlemesi ve itibarlı olması lazım. Listeden çıkmak büyük kazanım ama burada esas amaç Türkiye'nin güvenilebilir olduğunu ortaya koymaktı.

Siyasi mülahazalar devreye girmesin diye FATF'ye bir mektup bile yazdık.

"SON AYLARDA KAYNAK GİRİŞİ ÇOK GÜÇLÜ OLDU, ŞU ANDA NASIL YÖNETİRİZ ONUNLA UĞRAŞIYORUZ"

Son aylarda kaynak girişi çok güçlü oldu. Şu anda bu kaynak girişini nasıl yönetiriz onunla uğraşıyoruz. Giren kaynak karşılığında TL basıyoruz. O da dezenflasyon sürecini tehdit ediyordu. 78 milyar Dolar civarına ulaştı. Türkiye finans tarihinde eşi benzeri görülmemiş. Bunun önemli bir kısmı yurtiçindeki mevduat sahibi vatandaşlarımızın TL tercihi. Bir kısmı da dış kaynak.

Rezerv yeterliliği bakımından neredeyse IMF kriterini yakaladık. Yurt içi bankalarla olan swapları neredeyse 5 milyar dolara indirdik. Vadesi gelmişken kapatıyoruz. Swap hariç net rezerv artı 12 milyar dolara yükseldi. Döviz rezervlerini endişe kaynağı olmaktan çıkardık.Reel bazda lirada bir miktar değerleme oldu. Esas hedefimiz enflasyonu kalıcı şekilde düşürerek nominal kurlarda istikrar sağlamak.

Türkiye’de hala enflasyon nispeten yüksek. Biz enflasyonu düşürdükçe kurda nominal bazda oynama azaldı. Bizim esas hedefimiz enflasyonu kalıcı şekilde düşürerek enflasyonda nominal bazda istikrar sağlamak ancak bunun için henüz erken.

Gri liste kararından sonra Moody's'in bunun olumlu yönde yansıyacağı yönünde değerlendirmesi var. Fon akışı son derece güçlü.

"TÜRKİYE GRİ LİSTEDEN OYBİRLİĞİYLE ÇIKTI"

Terörizmin finansmanıyla mücadeleyi bir öncelik haline getirdik. Gri listeden Türkiye oybirliğiyle çıkarıldı. Tek bir ülke itiraz etmedi. Komşumuz Yunanistan bile 'güçlü şekilde sizi destekliyoruz' dedi. Listeden çıktık ama terörizmin finansmanıyla ilgili güçlü bir şekilde mücadele edeceğiz. MASAK'ın idari kapasitesi geliştirilecek. Yapay zekayı bu noktada devreye alacağız. Başardık, başarmaya devam edeceğiz.

"CARİ AÇIKTA BAŞARI SAĞLANDI"

Programın temelinde rasyonel politikalar ve yapısal reformlar var. Bu durum yatırımcı güvenini getiriyor. Bu durum reel kurda istikrarı getiriyor. O da beraberinde dezenflasyonu getiriyor. Programın özünde dengesizliklerin giderilmesi var. Türkiye'nin biriktirdiği dengesizliklerden bir tanesi dış açıktı. Geçen Mayıs ayında yıllık cari açık 57 milyar dolardı. Bu Mayıs ayında 26 milyar dolara muhtemelen inecek. Cari açık konusunda başarı sağlandı, bu başarıyı kalıcı hale getirmek lazım. Devletin aktif olarak işin içinde olduğu sanayi politikası ortaya koyacağız.

Şu an rezerv birikimi şirketlerin ve vatandaşların portföy tercihleri ve dış kaynaktan geliyor.

"EYT'NİN MALİYETİ 724 MİLYAR TL"

İkinci dengesizlik bütçe açığıydı. Geçen sene seçimden önce muhalefetin popülist iteklemesiyle EYT geçti. Geçen sene EYT'nin yıllık maliyeti finansman maliyetiyle birlikte 724 milyar TL oldu. Bütçe dengelerinin iyileşmesinde oldukça mesafe kat ettik. Ama kat edeceğimiz yol var. Gelecek sene bütçe açığının milli gelire oranını yüzde 3'ün altına çekeceğiz

KUR KORUMALI MEVDUATTA VERGİ İSTİSNASI SONA ERİYOR

Üçüncü dengesizlik büyümedeki dengesizlikti. Büyümede yeniden dengelenmeyi sağladık. Enflasyonun ana kaynağı iç talep kaynaklı büyüme. KKM'de 44 haftadır kesintisiz olarak düşüş var. Bu durum para politikasının çalışmasını engelleyen bir faktör. KKM'yi giderek bir sorun olmaktan çıkarıyoruz. Bugün itibariyle şirketlerin KKM'deki vergi avantajı son buldu. Artık şirketler için bir istisna yok. Bireylerin KKM'den kazandıkları da vergiye tabi olacak. KKM'den çıkış hızlanacak.

"VATANDAŞIMIZ ENFLASYONDAKİ DÜŞÜŞÜ HİSSETMEYE BAŞLAYACAK"

Vatandaşımız enflasyon düşüşünü hissetmeye başlayacak. Aslında hissediyor. Her sene ortalama 690 bin vatandaşımıza istihdam sağlamışız. Bu olmadan ekonomide refah olmaz. Mayıs ayında baktığınız zaman enflasyon yükseldi diyebilirsiniz Yüzde 75,5’luk bir enflasyon. Fakat o 12 aylık enflasyon. Piyasa 24 ay içerisinde enflasyon yüzde 20’ye düşecek diyor. Biz ise bu sene sonunda en kötü ihtimalle Merkez Bankası 38 olur ancak 42’ye kadar yolu var diyor. Önemli olan bu sene sonunda 40 civarına düşmesidir.

Bizim için hedefe en yakın nokta olan 42’nin altına düşmesidir. Yüzde 75’ten ciddi bir yavaşlama ifade ediyor. Aylık bazda yüzde 2’leri konuşacağız. O zaman alım gücünün, ücret artışlarının hissedileceği bir döneme gireceğiz.

O zaman alım gücü hızlı bir şekilde erimeyecek. Vatandaş istihdam boyutuyla hissetti. Alım gücüyle de hissedecek.

Kurda istikrar da çok önemli. Kurda göreceli bir istikrar sağlanması da vatandaşa yansıyacak.

Geçen sene enflasyonu yukarıya taşıyan olağanüstü faktörler var. Ağırlıklı olarak deprem üzerinden.

Dolar/TL 'de büyük dalgalar vatandaşları ve şirketleri tedirgin ediyor.

Biz bu sene bu mali etkiyi aşağıya çekeceğiz. Dolayısıyla enflasyondaki düşüş kalıcı olacak. Depremin etkisi ile inşaat malzemelerinde ve büyük şehirdeki kiralarda ciddi artışlar oldu. Bu sene buna gerek yok. Bu sene bir KDV artışı söz konusu değil. Enflasyonu artıracak bir artış söz konusu değil vergide.

Şimdi diyecekler ki Temmuz ayında artış yaşanacak.Bunu söyleyen muhalefet popülizm yapıyor. Ama biz devlet yönetiyoruz. Biz bütçe yönetiyoruz. Biz popülist baskılara boyun eğmeyeceğiz.

Sanki yoktan bir kaynak var edeceğiz psikolojisine girmemek lazım. O Allah’a mahsustur. Bizim tek bir amacımız var, refah artışı. Programın tek önceliği var, sürdürülebilir yüksek büyüme ve bunun yaratacağı refah. Gelecek sene çok farklı bir noktada olacağız.

Biz daha çok kayıtdışıyla mücadele ve kazandığı halde vergiyi vermekten imtina eden kesimlerle mücadele edeceğiz.

Türkiye’nin risk primi geçen sene 700 BP civarıydı şu anda 200 Baz puan civarında. Türkiye gelişmekte olan ülkelere göre 10 kat daha riskini azaltmış

Zor bir coğrafyada yaşıyoruz. Her tarafımızda sorunlar var. Bünyemizi sağlamlaştırmamız lazım.

Vatandaşımız bize inansın çünkü biz vatandaşımızın, ülkemizin potansiyeline inanıyorız.

Evet kolay bir süreç değil. Bizler sihirbaz değiliz. Ekonomi yönetimi olarak biz kalıcı iyileşme peşindeyiz.

"ASGARİ ÜCRET BU YIL REEL OLARAK ARTMIŞ OLACAK"

Bizim için önemli olan dengesizliklerin giderilmesi ve bunu da kalıcı hale getirmek. Vatandaşımız bize inansın. Evet kolay bir süreç değil bu. Türkiye'nin sorunlarına kolaycı çözümler yok.

Vatandaşımızı enflasyona ezdirmedik ve ezdirmeyeceğiz. Asgari ücret AK Parti hükümetlerinde dolar bazında ciddi oranda arttı. Haziran 2024 itibariyle asgari ücret 524 dolar. Bu sene reel olarak asgari ücret artmış olacak. Asgari ücret yılbaşında yüzde 49 arttı. İlk 6 ayda enflasyon yüzde 20'lerde olacak. Yıl sonunda enflasyon piyasanın beklediği gibi olsa bile yüzde 42-43'lerde olacak. Gelişmekte olan ülkelerde en yüksek asgari ücret bizde. Türkiye'de asgari ücret düşük değildir.

Asgari ücreti vergi dışında bıraktık. Bu sene bunun bütçeye maliyeti 670 milyar TL.

EYT ile birlikte emekli başına çalışan sayısı 1,5 seviyelerine indi.

Enflasyon yavaşlayacak, vatandaşlarımıza reel büyümeden pay vermeye devam edeceğiz. Sabırla yola devam edersek bu enflasyonu düşüreceğiz. Bütün kesimlerin bir süre sabır göstermesi gerekecek. 2025'ten itibaren küresel finansal koşullar elverişli olacak. Bu dış kaynak noktasında elimizi güçlendirecek.

"TARTIŞILAN VERGİ PAKETİ BİZİM SÜZGECİMİZDEN GEÇMİŞ BİR PAKET DEĞİL"

Piyasada üzerinde tartışılan paket kapsam olarak bizim süzgecimizden geçmiş bir paket değil. Bahşişlerin vergilendirilmesi hiçbir zaman gündemimizde olmadı. Motokurye konusunda pakette yok. Gündemde değildi.

Türkiye'de birçok kesim vergiden imtina ediyor, ciddi bir kayıtdışılık var. Biz verginin tabanını büyüterek sonuç alacağız. Bizim iki temel ilkemiz var. Vergide adaleti sağlamak ve uygulamada etkinliği sağlamak.

Türkiye'nin vergilerinin gelire oranı yüzde 21 bile değil. OECD'de en düşük vergi yüküne sahip ikinci ülkeyiz. Türkiye'de dolaylı vergilerin milli gelire oranı yüzde 9,1. AB'de bu oran yüzde 13,6. OECD ülkelerinde yüzde 10,5. Burada sorun doğrudan vergi gelirlerinin düşük olması. Esas oraya odaklanıyoruz.

Bizim tercihimiz vergilendirilmeyen alanlardan vergi almak, yeni bir vergi yükü getirmek değil. Koparılan yaygaralar doğru değil.

Bu vergi paketinde ne yapıyoruz. Çokuluslu şirketlere yüzde 15 asgari kurumlar vergisi getiriyoruz. Yurt içinde asgari kurumlar vergisi çalışıyoruz. Kuyumcunun beyan ettiği aylık matrah geçen sene 16 bin TL seviyesinde. Bütün bu alanlarda yetki alıp, hasılat tespiti yapacağız, hasılata aykırı beyanlardan izahat isteyeceğiz, sonrasında harekete geçeceğiz. Kayıt dışılıkla mücadele edeceğiz.

GYO'ların vergi istisnalarını kaldırmayı düşünüyoruz. Yap-işlet-devret şirketlerine yüzde 30 vergi düşünüyoruz. Kripto varlıkları vergi kapsamına alacağız. Bu pakette değil ama belki bir sonraki pakette Borsa kazançlarının vergilendirilmesini çalışıyoruz.

"ÇOK KAZANANLARI UYARIYORUM"

İşletmelerde artık hasılat tespitine gideceğiz. Türkiye'de 1,1 milyonun üzerinde kurumlar vergisi mükellefi var. Kurumlar vergisi mükelleflerinden yarısından çok fazlası vergiden kaçınmaya çalışıyor.

Geçenlerde bir yapay zeka şirketi ziyaret etti. Kurumlar vergisinin tüm defterlerini inceleyecek bir modül geliştirebilir misiniz diye sorduk. Bunu geliştirmek için kapımız şirketlere açık.

Çok kazananları buradan uyarıyorum. Vergiden kaçınmanın cezalarını artıracağız, denetimleri sıkılaştıracağız. Giderek burada daha çok yapay zekayı devreye alacağız. Vergi denetim elemanlarımız için bütün teknolojileri devreye alacağız.

Yurt dışı çıkış harcında taslağın son hali verilmedi.

Şu anda vergi taslağı ham durumda. Asgari kurumlar vergisi hususunu iş dünyası ile konuşacağız.

Şu andaki pakette sermaye kazançlarının ilave vergilendirilmesi ilave çalışma gerektiriyor. Borsa konusu bu paketin konusu değil. Ama vergilendirilmeyecek alan kalmayacak.

Kamu çalışanlarında kaç yerde görev alınırsa alınsın tek maaş olacak ve o maaşa da limit gelecek.

VERGİ PAKETİNDE NELER VAR?

Bugünkü vergi paketinde ne var diye sorarsanız. Bizim süzgecimizden geçen, Çok uluslu şirketlerden asgari kurumlar vergisi Türkiye’de faaliyet gösteren tüm şirketlerden asgari kurumlar vergisi. Yap-işlet devret kapsamında yapılan firmaların vergi oranını kurumlar vergisinin üzerine çıkartmayı arzuluyoruz. Taslak çalışmamızda, bahşiş, moto kurye yok.

YURT DIŞI ÇIKIŞ HARCI TARTIŞMALARI

Yurt dışı çıkış harcı, 2001 yılına kadar 100 dolar olarak uyulanmış. Bizim hükümetlerimiz döneminde aşağı çekilmiş. Geçen sene Türkiye çok büyük bir deprem felaketi yaşadı. Biz de bunun yaralarını halen sarmaya çalışıyoruz. Geçen sene 1 trilyonun üzerinde bir kaynak harcandı. Bu sene de 1 trilyonun üzerinde bir rakam harcanacak.

Biz bu çıkış harcını artırmayı planlıyoruz. 23 yaşına kadar bu harcın alınmaması gündemde. Sonu nasıl olur bilmiyorum. İmkanı olmayan birisi yurtdışına gidebilir mi? Biz de imkanı olandan vergi alınmasını taslağa aldık. Taslak ham bir taslak. Yurt dışı çıkış harcında taslağın son hali verilmedi

Parti Grubumuz alacak, siyasi bir süzgeçten de geçecek bu paket. Cumhurbaşkanımız, bakanlar kurulu da inceleyecek.

Biz geçici düzenleme peşinde değiliz. Vergide adaleti pekiştirmek, vergide uyumu artırmak amacımız.

"CARİ HARCAMALARI YÜZDE 10 KESTİK"

Kamuda genişleme dönemini de biz geride bırakıyoruz. Biz cari harcamaları yüzde 10 kestik. Artık net bazda kamuya eleman almayacağız, taşıt girişi olmayacak, yeni bina satın alması... Deprem nedeniyle riski olanlar tabii ki yenilenecek ancak depremi zaten istisna kıldık. Kamuda tasarrufa başladık.

"BORSA GELİRLERİ ŞU ANKİ PAKETİN KONUSU DEĞİL"

Sermaye kazançlarının ilave vergilendirilmesi ilave çalışma gerektiriyor. Borsa gelirleri şu andaki paketin konusu değil. Üzerinde çalışıyoruz. Hiçbir alan kayıt dışı kalmayacak. Bütün kazançlar makul düzeyde vergilendirilecek. Vergilendirilmemiş alan kalmayacak.

"KRİPTO VARLIKLARI VERGİ KAPSAMINA ALACAĞIZ"

Kripto varlıkları vergi kapsamına alacağız.

Belki bu pakette değil ancak bir sonraki pakette borsa kazançlarının da vergilendirilmesini çalışıyoruz.

"BENİM ÇİFT MAAŞ ALMAM SÖZ KONUSU DEĞİL"

Benim çift maaş almam söz konusu değil. Ben büyük fedakarlık yaparak, ülkemi sevdiğim için bu sorumluluğu taşıyorum. Maddi ve manevi olarak büyük bir fedakarlık yaptığım çok net.

Türkiye’de kamu iktisadi teşebbüsler var. Kamuyu temsilen bu şirketlerde görevler yapanlar var. 5 yerde de görev yapsa sadece bir yerden maaş alıyorlar. O maaşı da şimdi sınırlandıracağız. Üst limit getireceğiz. Kamu adına özel sektöre geçen bir şirkete temsil yetkiniz varsa o maaşın fazlası hazineye gelecek. Üst düzey bütün arkadaşları liyakat üzerine görevlendiriyoruz. Bu ilave çalışma demek. Ancak o ücreti sınırlandıracağız. Üst limit getireceğiz.

Değişik araçları kullanıyoruz. Güvenlik kaygısına göre belli yerlere zırhlı araçla gidiyoruz. Türkiye’de bir terör tehdidi var. Yarın Togg’un zırhlı aracı çıkarsa tabii ki kullanırız. Ben memnunum. Ancak şu anda yok.

Bazı kesimlere ne söyleseniz fayda etmez. Ben genelde takip etmiyorum. Bana arkadaşlar aktarıyorlar.

Bizim bir programımız var. Biz bu programı uygulayarak ülkemizin dengelerini düzeltme çabası içerisindeyiz. Bu programı da güçlü bir şekilde uyguluyoruz ve başarılı bir şekilde ilerliyor.

Yapıcı eleştiriler başımızın üzerine. Öyle kaliteli insanlar var ki, bazen ziyarete geldiklerinde bu eleştirilerini söylüyorlar. Bize düzeltme imkanı sunuyorlar. Biz mükemmel değiliz. Ancak eleştiri partizanca yapılıyor, kazanımlar görmezden geliniyorsa ben onlara itibar etmiyorum."