Hafızayı güçlendirmek, yirmi birinci yüzyıl dünyasında odaklanmamız gereken ana konulardan biridir. Zira gün içerisinde onlarca hatta yüzlerce farklı uyarıcı etken ile karşı karşıya kalıyoruz ve bu etkenler nedeniyle, tek bir konuya odaklanamıyoruz. Hal böyle olunca, yaptıklarımız ve düşündüklerimiz hafızamızın arka bölmelerine itiliyor. Örneğin, sabah evden çıktıktan sonra "acaba kapıyı kilitledim mi?" ya da "ocağı açık mı unuttum?" şeklinde düşünürken buluyoruz kendimizi. Çünkü kapıyı kilitlerken, telefonun titreşimi ya da dışarıdan gelen kornanın sesi dikkatimizi dağıtıyor.
NEDEN BAZI İNSANLAR UNUTMUYOR?
İnsanlar arasında bireysel bellek farklılıkları olabilir. Bu nedenle bazı insanlar, edindiği bilgileri birkaç saniye içerisinde unuturken bazı insanlar da tek bir anı uzun yıllar boyunca hatırlayabilir. Belleği ve zihni etkileyen onlarca farklı faktör vardır. Öte yandan, kalıtımsal özellikler, beslenme düzeni, etkili ve düzenli uyku ve ruhsal durum insanların hafızasını ve hatırlamalarını etkileyen önemli faktörlerdendir.
UNUTKANLIK BİR SAĞLIK SORUNU MUDUR?
Unutkanlık, dünya üzerinde hayatını devam ettiren hemen her insanın yaşadığı bir sorundur. Geçmişte de böyleydi. Belki gelecekte mucize bir teknoloji bulunur ve unutma durumuna kökten çözüm getirir. Ancak o zamana kadar unutkanlık bir süre daha hayatlarımızı etkileyecek gibi görünüyor.
Unutmak bir anlamda sağlıklı bir zihnin ürünüdür. Öğrendiğiniz ve yaşadığınız her şeyi hatırladığınızı düşünün... Sizce nasıl bir yaşamınız olurdu?
Gelelim ana sorumuza. Unutkanlık bir sağlık sorunu mudur? Bunun cevabını şu şekilde verebiliriz;
Unutkanlık uzmanlara göre; ilerici değilse, yaşamın bütününü etkilemiyorsa ve günlük hayatınızı aksatmıyorsa bir sağlık sorunu değildir. Bu nedenle "çabuk unutuyorum" diye kaygılanmanız gereksiz. Birçok metot ile hafızanızı güçlendirebilir ve unutma probleminizi minimuma indirebilirsiniz. Ancak, birkaç dakika önce geçtiğiniz yolda yönünüzü bulamıyorsanız, temel aritmetik işlemleri gerçekleştiremiyorsanız, unutkanlık sorununuza içe kapanma ya da canlı hayaller görme gibi başka sorunlar eşlik ediyorsa bu durumda en kısa zamanda uzman bir hekimin kontrolüne başvurmanız gerekmektedir.
Diğer yandan, ailenizde Alzheimer hastası bir kişi varsa, geçici felç, nörolojik ya da psikolojik boyutta yıkıcı bir travma yaşadıysanız da uzman bir hekime başvurunuz. Zira unutkanlık durumu, bu travma etkisiyle kendisini gösteriyor olabilir. Bu gibi durumlar titiz bir inceleme, teşhis ve tedavi gerektirmektedir.
SON ZAMANLARDA SIK SIK UNUTMAYA BAŞLADIYSAK NE YAPMALIYIZ?
Yazımızın yukarıdaki bölümünde de bahsettiğimiz üzere, eğer unutkanlık sorunu ara ara yaşanıyorsa bu durumda endişelenmeye gerek yoktur. Ancak unutkanlıklar sıklaşmaya başladıysa hayatımızda bazı noktalarda değişiklik yapmamız gerekebilir. Bu değişiklikleri yazımızın sonraki bölümlerinde detaylı olarak açıklayacağız.
UNUTKANLIK ALZHEİMERA YOL AÇAR MI?
Unutkanlık, bir bellek sorunu. Özellikle ileri yaş evrelerinde yaşanan ciddi unutkanlıklar tıbbi bir incelemeye alınmalıdır. Genç yaşlarda yaşanan seyrek ve hafif unutkanlıklar Alzheimera yol açmaz. Ancak tabii ki, bu unutkanlıkların periyodik olarak takibinin yapılması gerekmektedir. Unutkanlık problemi yükselen bir seyir izliyorsa nöroloji birimine başvuru yapılabilir.
HAFIZAYI GÜÇLENDİREN VİTAMİN TAKVİYESİ
B12 vitamini hafızayı güçlendiren bir vitamindir. B12 vitamini, genel olarak hayvansal gıdalarda bulunmaktadır. Hafıza ve B12 hakkında yapılan çalışmalarda bu vitaminin hafızayı güçlendirmede ve unutkanlığı azaltmada ciddi faydalarının olduğu gözlenmiştir. Et, balık, tavuk, süt ve peynir gibi doğal gıdalar tüketerek hafızanızı güçlendirebilirsiniz.
HAFIZAYI GÜÇLENDİRMEK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER NELERDİR?
-Hafızayı güçlendirmek için aşağıda sıraladığımız çözüm yollarına dikkat edebilirsiniz;
-Hesap makinesi kullanmayın. Basit hesapları hafızanızdan yapmaya çalışın.
-Şiir, şarkı sözü ya da telefon numaralarını ezberleyin.
-Azami dikkat göstererek kağıt oyunları oynayın.
-Nesneler ya da parçalar arasında anlamlı bağlantılar kurmaya çalışın.
-Bulmaca çözün.
-Yağlı yemekler yemeyin. Bilhassa sebze yemeye özen gösterin.
-Cep telefonu ile bağınızı azaltın. Cep telefonlarınızda ya da bilgisayarınızda kısa yolları kullanmayın.
-Evinize ya da işinize her gün aynı yoldan gitmeyin. Farklı yollar keşfetmeye çalışın.
-Alkolden ve sigaradan uzaklaşın.
-Sporu hayatınızın önemli bir parçası olarak benimseyin ve entegre edin.
-Strateji oyunları oynayın.
-Klasik müzik dinleyin.
-Günde en az 1 saat kitap okuyun.
-Bol bol gülün.
-Yeni bir dil öğrenmeye çalışın.
-Nefes egzersizleri yapın.
-Uykunuza gereken önemi gösterin.
-Sosyalleşin.