Her yıl Hac ibadetini yerine getiren Müslümanlar Kabe'yi tavaf eder ve Hacerül Esved taşını selamlarlar. Kabe'yi tavaf etmek farz, Hacer'ül Esved'i selamlamak ise sünnet olarak bilinir.
NEDİR?
el-Hacerü’l-esved terkibi Arapça’da "siyah taş" anlamına karşılık gelmektedir. Yerden 1,5 metre kadar yüksekliğe yerleştirilmiş, yaklaşık 30 cm. çapında ve yumurta biçimindeki bu taşın siyaha yakın koyu kırmızı renkte olması sebebiyle böyle adlandırıldığı anlaşılmaktadır.
Kaynaklar, Hacerül Esved’in Hz. İbrâhim tarafından Kâbe’nin inşası sırasında tavafın başlangıç noktasını belirleme maksadıyla yerleştirildiği konusunda söz birliği etmek ile birlikte bu taşın menşei, geçmişi ve mahiyeti hakkında, pek çoğu zayıf isnatlara dayalı olan, bazıları ise aynı zamanda sembolik bir anlam taşıyan birbirinden çeşitli rivayetler nakledilmiştir.
Hacerü'l-Esved'in tarihi Hz. İbrahim ve oğlu İsmail tarafından inşa edilen yeryüzünün ilk mabedi olan Kabe'nin tarihi ile paralellik gösterir. Allah, Hz. İbrahim'e insanların ibadet edecekleri bir mescid yapması emrini verdiğinde Hz. İbrahim ve oğlu İsmail Kabe'nin temellerini attılar (el-Bakara, 2/127). Tarihi kaynaklar Hacerü'l-Esved'in de buraya Hz. İbrahim tarafından yerleştirildiğini belirtir. Taşın nereden ve nasıl getirildiği hususunda değişik inançlar ve anlatımlar bulunur fakat kesin bir bilgi yoktur.
DÜNYA'YA NASIL GELDİ?
Hacerül Esved taşının geçmişi ile ilgili pek çok menkıbevi hikaye bulunur. Bunlar arasında en çok bilinenlerinden birisi şudur:
İbrahim Aleyhisselam ile oğlu İsmail Aleyhisselam birlikte Kâbe’yi inşa ettikleri esnada, Melekler taş getirerek İsmail Aleyhisselam’a yardım ettiler.
Sıra Hacer-ül Esved’e gelince, İbrahim Aleyhisselam: "Ey İsmail bana öyle bir taş getir ki hacılara işaret olsun" dedi. İsmail Aleyhisselam bir taş getirdi. İbrahim Aleyhisselam: "Bundan daha iyi bir taş getir" şeklinde buyurunca:
Ebu Kubeys dağından: "Cebrail Aleyhisselam, tufanda bana bir taş emanet etti. "Gel onu al." diye bir ses işitti." Bunun üzerine Hacer-ül Esved taşı Ebu Kubeys dağından alınıp, Kâbe’deki yerine yerleştirildi.
TÜRKİYE'DE NEREDE?
Hacer-ül Esved Taşı İstanbul'da nerede? sorusunun cevabı ise şu şekilde: İslam dininde kutsal kabul edilen, cennetten geldiğine inanılan ve ana parçası Kabe'de olan "Hacer-ül Esved" taşının 4 parçası, İstanbul şehrindeki Sokullu Mehmet Paşa Camisi'nde bulunuyor.
Osmanlı Devleti döneminde Kanuni Sultan Süleyman tarafından İstanbul'a taşındığı bilinen Hacer-ül Esved taşından kopmuş olan 4 parça, Mimar Sinan tarafından Kadırga semtinde bulunan, dönemin sadrazamı Sokullu Mehmet Paşa adına yaptırılan Sokullu Mehmet Paşa Camisi'ne yerleştirildi.