G20 dönüşü Başkan Erdoğan’dan önemli açıklamalar: Muhalefeti, Tahıl Koridoru ve ekonomiyi ele aldı

Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de düzenlenen G20 Liderler Zirvesi’ne katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, yurda dönüş sırasında uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Tahıl Koridoru başta olmak üzere, muhalefetin açıklamaları ve ekonomik gelişmeler hakkında da merak edilenleri cevaplayan Erdoğan, dikkat çeken açıklamalarda bulundu.

İşte Başkan Erdoğan’ın açıklamalarının satırbaşları;

"9-10 Eylül 2023 tarihlerinde Yeni Delhi'de düzenlenen 18'inci G20 Liderler Zirvesi'ni bu akşam tamamladık. Zirve sonuçlarıyla ilgili kapsamlı değerlendirmeyi uluslararası basınla gerçekleştirdiğimiz toplantıda yaptık. "Tek Dünya, Tek Aile ve Tek Gelecek" teması altında gündemimizdeki konuları ele aldık. İştirak ettiğimiz oturumlarda küresel gündemin önemli konuları hakkında görüş alışverişinde bulunduk. Ülkemizin tavrını ve duruşunu ortaya koyduk. Türkiye olarak bundan sonra da tüm insanlığı ilgilendiren hususlarda aktif rolü üstlenmeye devam edeceğiz. Küresel sistemin daha adil, daha kuşatıcı ve eşitlikçi bir yapıya kavuşması için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Karşı karşıya kaldığımız her hadise, "Dünya beşten büyüktür" tespitimizin ne kadar haklı olduğunu tekrar gösteriyor. Birileri rahatsız olsa da bundan geri adım atmayacağız. Yeni Delhi Zirvesi'nde Afrika Birliği'nin G20'ye daimi üyelik talebi de karara bağlandı. Güçlü destek verdiğimiz bu hususta olumlu bir karar alınmış olmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Afrika'nın sesini küresel ve bölgesel meselelerde yankı bulmasını hep önemsedik. G20 platformunda Afrika'yla mevcut işbirliğimizi daha da pekiştireceğiz. G20 bugüne kadar karşılaştığımız birçok sınamada liderlik görevini başarıyla yerine getirdi ve etkinliğini kanıtladı. İçinde bulunduğumuz ekonomik sıkıntıların üstesinden de yine G20'nin kararlı, etkili ve çözüm odaklı anlayışıyla geleceğimize inanıyorum. Zirve bildirgesinde Karadeniz girişimiyle ilgili çabalarımıza atıf yapılmasını, kutsal kitaplara yönelik saldırıların kınanmasını, Sıfır Atık projelerinin önemine değinilmesini, terör meselesinde net tutum alınmasını, ülkemiz, bölgemiz ve tüm dünya adına kıymetli buluyoruz. Uluslararası toplumun sorumlu bir üyesi olarak gelecekte de üzerimize düşeni yapmaya devam edeceğiz. İki gün boyunca gerçekleştirdiğimiz istişarelerin hayırlı sonuçlar doğurmasını temenni ediyorum. Ev sahibimiz Hindistan'a teşekkür ediyor, bir sonraki dönem başkanı Brezilya'ya başarılar diliyorum. Şimdi sizleri dinlemek istiyorum."

"Tahıl koridorunun yeniden açılması için çaba sarf etmeye devam edeceğiz"

Uluslararası diplomasi alanında son dönemde yürüttüğünüz etkin politik adımlarının bir yenisine de G20'de şahit olduk. G20 sonuç bildirgesinde Türkiye ile ilgili bir bölüm vardı. Türkiye'nin çabalarına vurgu yapıldı. Önümüzdeki günlerde Birleşmiş Milletler zirvesi de var. Afrika ülkelerinin de gözü kulağı Türkiye'de. Tahıl koridorunun geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Pazartesi günü Soçi'ye yapmış olduğumuz ziyarette, Sayın Putin ile bu konuları enine boyuna ele aldık. Sayın Putin, Batı'nın kendisine verdiği sözleri tutmadığını söyledi. İlk etapta 1 milyon ton tahılı göndereceğinden bahsetti. Biz de özellikle bugün Lavrov ile yaptığımız görüşmede, 1 milyon ton tahılı, fakir Afrika ülkelerine Katar-Türkiye-Rusya olarak göndermeyi planladık. Yapmayı düşündüğümüz bu ihracatı, tekrar gözden geçirmek suretiyle adımlarımızı atacağız. Daha önce 33 milyon ton malum tahıl sevkiyatı yapılmıştı. Yeniden bu miktarı arttırmak suretiyle en az gelişmiş Afrika ülkelerini rahatlatalım teklifinde bulunduk. Lavrov da "Bunu Başkan ile gözden geçirelim" dedi. Ben tekrar Sayın Putin ile bu konuyu telefonda görüşeceğim, bu miktarı artırmak suretiyle en az gelişmiş Afrika ülkelerini rahatlatmakta fayda var.

Diyalogu önceleyerek ve kazan-kazan ilkesiyle yapılan her görüşmenin ülkemiz ve insanlık için hayırlı sonuçlar doğuracağına inanıyorum.

İnsan odaklı diplomasimiz, barışa yönelik çabalarımız ve küresel meselelerdeki etkin rolümüz tüm ülkelerce ve uluslararası kuruluşlarca takdir ediliyor. G20'de de bu takdir, sonuç bildirgesine girerek, kayıtlara geçmiş oldu. Gerek zirve marjındaki geniş katılımlı toplantılarda gerek ikili görüşmelerimizde Türkiye'nin tahıl koridoru anlaşmasının devam etmesi için hangi gayretleri gösterdiğini, hangi kolaylaştırıcı adımları attığını, bu konuyla ilgili gündemimizde hangi planların olduğunu ve taraflara neler önerdiğimizi anlattık. Aynı gayret ve çabayı sürdürmeye devam edeceğiz. Dünyanın yeni bir gıda, enerji ya da başka bir krize sürüklenmemesi, daha fazla insan kanı akmaması için istikrarlaştırıcı güç olarak her masada yer alacağız. Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda da konu ana gündem maddelerinden olacak. Ülkemizin konuya dair yaptığı çalışmaları detaylıca orada da dile getireceğim.

Dünyanın yeni bir krize girmemesi, fakir ülkelerin açlıkla karşı karşıya kalmaması için biz üzerimize düşeni yaptık, yapmaya devam ediyoruz. Bunun da dünya kamuoyunca, halklarınca bilinmesi gerekiyor. O yüzden yaptığımız çalışmaları her platformda anlatacağız. Milletler, özellikle de Batılı ülkelerin halkları, gıda krizinin önlenmesi için çabalayan yegâne ülkenin Türkiye olduğunu bilmeli. Biz Türkiye olarak çözümler üretmeye ve sonuna kadar bu koridorun yeniden açılması için çaba sarf etmeye devam ederiz.

"Batılı ülkeler, verdikleri sözleri yerine getirmeli"

Rusya ve Çin liderleri G20 Zirvesi'nde yoktu. Siz de geçen hafta Soçi'deydiniz. Hem Soçi'ye hem Kiev'e gidebilen ender liderlerdensiniz. G20 Sonuç Bildirgesi'nde Birleşmiş Milletler'e bir teşekkür, Türkiye'ye ayrıyeten bir teşekkür var. Bu Türkiye'nin geldiği nokta açısından önemli. Size G20'de tahıl koridoru, barış süreci, küresel çaptaki mevzularda liderlerden, oradaki diğer ülkelerin bakanlarından gelen talepler oldu mu?

Birçok liderle ikili görüşmeler yaptım. Zirve marjında bir araya geldiğim devlet ve hükümet başkanları, Türkiye'nin çabalarının ne kadar değerli olduğunu dile getirdiler. Görüşme yaptığım liderlerin hepsi de özellikle Karadeniz Tahıl Koridoru'nun işletilmesi hususunda bizden yine ricada bulundular. Tabii tüm liderlerin ortak temennisi, Karadeniz Girişimi'nin devamı yönünde… Bu konudaki çabalarımıza, görüşmelerimde özellikle değiniyorum. Çünkü konunun vahametinin ve Türkiye'nin çabalarının bilinmesi, görünmesi gerekir. Türkiye olarak savaşın ilk anından itibaren barışın sağlanması için yürüttüğümüz yoğun diplomasiden pek çok ülkenin haberi var. Ancak gelinen aşamada Batılı ülkelerin de harekete geçerek, verdikleri sözleri yerine getirmesi gerekiyor. Tabii biz, Sayın Putin'in şimdilik 1 milyon ton tahıl gönderme teklifini gündeme getirdik. Telefon diplomasisini sürdürmek suretiyle bu miktarı artırma noktasında Sayın Putin'den ricada bulunacağız. Tabii bu konuda Batı'nın da kendine düşen görevleri yerine getirmesi lazım. Olay sadece tahıl değil, bir de burada gübre sevkiyatı var. Bu gübre meselesi de hafife alınacak bir konu değil. Dolayısıyla her iki ürünün de hedeflerine ulaştırılması için Sayın Putin ile görüşmelerimizi devam ettireceğiz. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan aynı şekilde yakın markajla konuyu takip edecek ve böylece temennim odur ki bu sıkıntıları aşmış olacağız. Rusya'nın talepleri açık, net ortada. Rusya'nın eksiklik olarak gördüğü bazı hususlar var biliyorsunuz. Bu koridordan gönderecekleri tahılın parasını alabilmek için bir ödeme mekanizmasının kurulmasını ve gemilerinin sigortalarının yapılabilmesi için yaptırımların dışında tutulmasını istiyorlar. Bizler de bu sorunların çözülmesi ve bir netice alabilmek için çabalıyoruz. Talepleri karşılandığında tahıl sevkiyatının da başlayacağını Sayın Putin dile getirdi. Batılı ülkeler, Türkiye'nin çabalarını takdir etmekle birlikte kendileri de çaba harcamalı, verdikleri sözleri yerine getirmeli.

"Siyasi ilişkilerimizde yakaladığımızı olumlu hava, önümüzdeki dönemde ticaretimize de pozitif yansıyacaktır"

G20 zirvesi sonrasında ABD programınız var. Son dönemdeki Türkiye-ABD siyasi ilişkilerinin ivmesiyle iş dünyası da olumlu beklentiler dile getirmeye başladı. 2019'da 19 milyar dolar olan ticaret hacmi bu yıl 32 milyar dolara yükseldi ama sizin koyduğunuz 100 milyar dolar ticaret hacmi hedefi var. Yakın dönemde iki ülke ticaretini bu hedef rakama yükseltecek yeni adımlar olabilir mi? ABD seyahatinizde ekonomi ve ticaret anlamında öncelikleriniz neler olacak?

Bildiğiniz üzere Amerika Birleşik Devletleri'ne Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantısı için gidiyoruz. Hem o toplantıda vereceğimiz mesajlar hem de zirve marjında yapacağımız ikili temaslarla ilgili yoğun bir çalışma içindeyiz. Amerika seyahatinde ülkemizde yatırımları olan birçok markayla bir araya geleceğiz. Bunlarla doğrudan görüşmelerimiz olacak ve bütün bunlarla beraber de her yıl geleneksel hale getirilen Türk-Amerikan İş Konseyi'nin malum bir yemeği olur… Öyle zannediyorum ki bu defa da yine bu yemeği düzenlemek suretiyle bir heyecan, bir coşku, iş adamlarına verecekler kanaatindeyim. Fakat ben hepsinden öte özellikle bu markalarla ikili görüşmeyi çok önemsiyorum. Bunların zaten Türkiye'de çok ciddi yatırımları da var. Onlarla yapacağımız görüşmelerin neticeleri, bizlere çok daha önemli bazı gelişmelerin kaydedildiğini gösterir. Örneğin mesela bir firmanın deniz üzerinde güneş santrali kurma gibi hedefleri vardı. Türkiye'deki ortağıyla beraber bu adımı atma niyetini ortaya koydular. Fakat, bu hamle henüz yapılmış değil. Bunun yanında GES'le ilgili gelişmeler var, güneş enerjisinde atılan bazı adımlar var. Bunları çok çok önemsiyoruz. Rüzgar ve güneş enerjisinde atılacak bu adımların yanında nükleer enerjide de Akkuyu ile attığımız adım var. Sinop'u da Sayın Putin ile konuştuk. Sinop'ta atacağımız adım. Bir de bu seyahatte 3'üncü bir santralin kurulması hususunda Güney Kore Cumhurbaşkanı'yla da bir görüşme yaptık. Ve bütün bu adımlarla birlikte enerjide sıkıntımız kalmayacak. Tüm bunlarla birlikte Türkiye'nin enerji noktasındaki gücünü ne yapacaktır, artıracaktır.

Enerjide hat olmanın ötesinde Ataşehir'de İstanbul Finans Merkezinin bir kulesini de enerji merkezi haline getirme hedefimiz var. Bir kuleyi enerjiye tahsis edeceğiz. Enerji deyince de bunun içinde tabii elektrik enerjisinden tutunuz, GES, HES, doğal gaz, bunun yanında maden, bütün yeraltı madenlerinin de içinde yer aldığı bir enerji merkezi olacak. Nasıl Londra'nın enerji piyasası varsa, Hamburg enerji piyasası varsa inşallah İstanbul Finans Merkezi de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızın sevk ve idare ettiği bir merkez haline dönüşüyor.

Öte taraftan Washington merkezli bir finans kuruluşu, özel bir şirketin yatırımı olan Ceyhan'daki petrokimya tesisine 550 milyon dolar finansman sağladı. Cezayir Devlet Başkanı Tebbun ile İstanbul'da yaptığımız görüşmede, bu konularla ilgili müşterek adımımızı geliştirmekten bahsetti. 550 milyon dolar finansmanın Ceyhan'daki yatırıma girmesi çok çok önemli.