Fransa’da monarşinin yıkılıp cumhuriyetin kurulmasına ve yeni bir devrin başlaması olayına Fransız Devrimi deniliyor. 1789 ile 1799 yılları arasında gerçekleşen süreç, Yakınçağ’ı başlatmıştır. O dönemde gittikçe değişen ve güçlenen Fransız halkının otoriteyle savaşı sonucu başlatılan Fransız Devrimi nedir? Fransız Devrimi nedenleri, sonuçları nelerdir? İşte Fransız Devrimi’nin detayları…
FRANSIZ DEVRİMİ TARİHİ
Fransız Devrimi tarihi hem Avrupa hem de diğer coğrafyalar için etkili ve örnek bir dönemdir. Fransız Devrimi ya da Fransız İhtilali ile Fransa’nın mutlak monarşisi yıkılıp yerine cumhuriyet kurulmuş. Yakınçağ’ı başlatan olay Avrupa’nın ve dünyanın dönüm noktası olmuştur. Aynı zamanda bu olayla birlikte Fransa, milliyetçilik akımını doğurmuştur.
Fransız halkı bu dönemde bir aydınlanma evresine girmiştir. Halk bilinçlenerek sarayın ve yüksek sınıfların denetimine girmeyi kabul etmemiştir. Kitaplar daha fazla görülmeye başlanmış, üniversiteye gitme oranı artmış ve bağımsız gazeteciler ortaya çıkmıştır. Halkın kendini fark ettiği bu dönemde ayaklanmalar başlamış ve halk söz sahibi olmak istemiştir.
Halkın içerisine girdiği devrimci düşünce gittikçe yayılmaya ve güçlenmeye başlamıştır. Merkezi otorite, ayaklanmaları giderme konusunda başarılı olamamış ve yanlış yollar izlemiştir. Yanlış yöntemler, devrimi daha da güçlendirmiştir.
FRANSIZ DEVRİMİ NEDENLERİ
Fransız Devrimi’nin ortaya çıkışında etkili olan halkın aydınlanma süreci, filozoflar sayesinde başlamıştır. Aydınlanma felsefesi, mantık ve köklü gelenekler sorgulanmaya başlayınca devrim kaçınılmaz olmuştur. Bu dönemde düşünceleriyle önlenmiş filozoflara “aydınlanma filozofları” adı verilmiştir. Aydınlanma filozoflarıyla birlikte İngiliz Halklar Bildirgesi ve ona benzer metinler de aydınlanmada etkili olmuştur.
Devrimin öncesinde ekonomi de parlak bir durumda değildi. Ticaret, savaşlardan dolayı yavaşlamış, tarımda köylünün ektiklerinden beklenen alınamamıştır. Bunlarla birlikte durum kıtlığa kadar dayanmıştır. Ekonomik sebeplerden dolayı köylerden şehirlere göç başlamıştır. Şehirler, artan nüfusun ihtiyacını karşılayamamıştır. Uzayan savaşlar da durumu işin içinden çıkılmaz bir hale sokmuştur. Ekonomik durumun kötülüğüne karşın sarayın masraflarının da aşırı olması halkı devrime yöneltmiştir.
BASTILLE BASKINI
14 Temmuz 1789 tarihinde Paris halkı Bastille Hapishanesi’ne doğru ayaklanmaya başladı. Bu büyük bir ayaklanma olarak sayıldı ve meclisin İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi yayınlamasına olanak sağladı. Hemen ardından bir anayasa ile monarşi yetkileri sınırlandırıldı ve ulusal egemenlik için önemli adımlar atıldı. Anayasaya göre halkın seçtiği parlamento, yasama ve yürütme konusundaki hakları kral ile paylaşacaktı.
Anayasayla birlikte İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi uygulamaya konuldu. Tüm bu gelişmeler Fransa’da feodal kurumları yıktı. Otoriteye karşı büyüyen öfke insanların Avrupa’nın farklı bölgelerine göç etmesine sebep oldu.
EYLÜL KATLİAMI
Merkezi otorite zayıflayınca Fransa kralı XVI. Louis ve ailesi görevlerinden alınıp tutuklandılar. Kraliyet yanlılarının bu konuda bir tepki göstereceği halk tarafından öngörüldü. 2 Eylül 1972 tarihinde bir grup Parisli tutuklu grubu taşıyan bir konvoya saldırarak mahkumları öldürmüştür. Bu olay tüm Fransa tarafından örnek alınarak Paris, Lyon, Versay ve Orleans gibi bölgelerde aynı saldırılar gerçekleşmiştir. Bu olaylar Fransa tarihine “Eylül Katliamı” olarak girmiştir.
FRANSIZ DEVRİMİ SONUÇLARI
Fransız Devrimi ya da Fransız İhtilali yaşanan ayaklanmaların ardından sonuca bağlanmıştır. Napolyon Bonapart liderliğinde Cumhuriyet yanlıları Paris sokaklarında büyük bir mücadele vermiş ve zafer kazanmışlardır. Fransız Devrimi sonuçları şöyle olmuştur;
- Mutlak otoriterinin gücünü Tanrı’dan aldığı düşüncesi yıkılmıştır.
- Demokrasi Avrupa’da gelişmeye başlamıştır.
- Milliyetçilik ilkesi doğmuş ve siyasi bir görev kazanmıştır.
- Eşitlik, özgürlük ve adalet kavramları yaygınlaşmıştır.
- Girişim artmış, bireysel güç fark edilmiştir.
- Yeniçağ bitmiş, Yakınçağ başlamıştır.
- İnsan Hakları Bildirisi, dünya çapında bir bildiri niteliği kazanmıştır.
Fransız Devrimi büyük bir başkaldırı olmuş ve bir devri kapatmıştır. Devrimin aralarında Osmanlı Devleti’nin de bulunduğu birçok devlete etkisi olmuştur. Olay tarihteki yerini aldıktan sonra sayısız Fransız Devrimi kitabı ve Fransız devrimi belgeseli çekilmiştir.