Fobi Nedir, Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Fobi nedir? Fobi nasıl oluşur? Fobi belirtileri nelerdir? gibi bütün insanların büyük ya da küçük korkuları vardır. Kimileri bu korkuyu belli bir seviyede tutarken, kimileri bunu başaramaz. Bu durumda da hayat kalitesi düşer. Peki Fobi nedir? Fobi hangi aşamada tedavi edilir?

Fobiler bazen günlük hayatımızda bizi zora sokabilir. Kontrolü elden bırakmadığımız sürece hayat kalitemiz düşmez. Ancak bunu başaramadığımızda ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabiliriz. Fobi nedir? Fobi hangi aşamada tedavi edilebilir?

NEDİR? 

Bazı durumlarda dış etkenlerden kaynaklı olarak oluşabilecek tehlikelere karşı meydana gelen duygusal tepkilere korku oluşur. Oluşan bu korkuların ileri seviyelere gitmesine ise fobi denir. Bir duruma karşı duyulan korkunun kişinin günlük hayatını olumsuz yönde etkilemesine fobi denir. Fobiler insanlarda sıklıkla görülen anksiyete bozukluklarıdır. Fobisi bulunan insanlara fobik de denilebilir. 

Canlıların yaradılış itibariyle iç güdüsel olarak oluşabilecek tehlikelere karşı tepki verir. Yaşamını tehdit edebilecek tüm durumlara karşı oluşabilecek korkular temkinli olmak adına önemlidir. Bu içgüdülerin varlığı insanın yaşamı için gereklidir. Ancak bu korkuların gereğinden fazla olması kişilerin yaşam kalitesini düşürebilmektedir. Korku bir bakımdan ön uyarı mekanizmasıdır. Kişinin tehlikeli olarak algıladığı veya yaşamını tehdit ettiğini düşündüğü durumlardan kaçınamaması veya kaçındığı halde duygusal olarak rahatlayamaması, korkunun kontrolden çıkması anlamına gelir. Kişinin rahatlayamaması sonucu korku ve endişe gitgide artar ve anksiyete görülebilir. Bu anksiyete kişinin günlük hayatını olumsuz yönde etkiler ve kendi dışında işleyen bir mekanizmadır. Bu hale gelindiğinde aslında bizim kendimizi koruma mekanizmamız ve kişinin ön uyarı mekanizması olarak tanımladığımız korku fobiye dönüşür. Kişinin korkuları veya fobileri her zaman bir varlığa veya duruma bağlı olmayabilir. 

NASIL OLUŞUR?

Fobiler iki şekilde oluşmaktadır. Birincisi kişinin yaşadığı bazı durumlar sonrasında ortaya çıkar. Örneğin; küçük yaşlarda karşımıza aniden çıkan bir köpeğin havlaması ve ısırmasından sonra, sürekli köpeklerden ve diğer hayvanlardan uzak durma eğilimi içine gireriz. İkincisi ise öğrenme şekliyle ortaya çıkabilir. Sadece kendimizin bir şey yaşaması gerekmez, yakınımızdaki insanların olumsuz tepki verdiği durumları görürsek fobi geliştirebiliriz.

Bazı fobiler hayatımızın bir parçası olabilir. Karşımıza çıkan çok küçük bir hayvan, karşılaştığımız kişi, girdiğimiz ortam bizim için fobiye dönüşebilir. Bütün bu bizim yaşadığımız durumla ilgilidir. Bizim için ne kadar korkutucu bir hale geliyorsa ve o ortamlardan korkmaya başlıyorsak, sonrasında fobiye dönüşen bir hal alabilir.

BELİRTİLERİ NELERDİR?

Fobi belirtileri, korkulan durumlarda yaşanan belirtilerle benzerdir. Ancak farkı çok daha fazla ve yoğun yaşanmasıdır. Kalp çarpıntısı, hızlı nefes alıp verme, nefessiz kalma hissi, terleme, titreme, tehlike endişesi, yoğun korku ve kaygı duyguları fobiyle ortaya çıkan belirtilerdir.

- Çarpıntı,

- Yüz kızarması, yüzde kaşınma ve yanma hissi,

- Titreme,

- Soğuk terleme,

- Bulanık görme,

- Nefes darlığı,

- Ağız kuruluğu,

- Yutkunma güçlüğü,

- Mide bulantısı,

- Bilinç kaybı,

- Ani tansiyon düşüşü,

- Bayılma,

- Bunalım,

- Sinir krizi,

- Şok vb. belirtiler görülebilir. 

HANGİ AŞAMADA TEDAVİ EDİLİR?

İnsanlar fobi konusunda genelde tedavi ve destek almaktan çekinirler. Bu konuda önyargılar vardır. İnsanlar korkuyla yaşamaya alışırlar. Yaşam bir şekilde devam ettirilebilir. Ancak dayanılmayacak bir noktaya geldiğinde, kişinin kendi hayatını olumsuz etkilediğini düşünerek yardım almaya karar verir.

Kişilerde oluşan fobiler genellikle hastalık olarak görülmemektedir. Hastalık olarak görmedikleri için tedavi olmaya da pek yanaşılmaz. Ancak bu fobiler bazı tedavi yöntemleriyle geçebilecek bir duygu durumudur. Fobi tedavileri genellikle hem ilaç ile hem de psikoterapi ile yapılır. İlaç tedavi kendi başına yeterli olmadığı için genellikle bu iki tedavi yöntemi aynı anda uygulanır. İlaç tedavisi için antidepresan ilaçlar kullanılır. Fobi tedavisinde sıklıkla başvurulan yöntemlerden biri de kişinin korkusuyla yüzleşmesinin sağlanmasıdır. Bu tedavi yönteminde kişinin onda korku yaratan veya fobi haline gelmiş, anksiyeteye neden olan durumların üstüne giderek anksiyeteyi nasıl yaşadığını hatta yaşadığı bu anksiyeteyle nasıl başa çıkabileceğini görmesi beklenir.

Yalnızlık korkusundan nasıl kurtulacağı yönündeki sorunun yanıtını bu içeriğimizde bulabilirsiniz.