Fitre kimlere verilmez? 2022 Fitre nasıl hesaplanır, zekat ile arasındaki farklar nelerdir?

Ramazan ayına sayılı günler kala fitre konusu gündemdeki yerini aldı. Ramazan ayını dinin emirlerine göre ibadetle geçirmek isteyen Müslümanlar fitreye dair detayları araştırmaya başladı. Peki, fitre ne kadar 2022? Fitreyi kimler verebilir, kimlere verilmez? Fitre ne zaman verilmeli, nasıl hesaplanmalı? 

Fitre ne kadar 2022?

Din İşleri Yüksek Kurulu tarafından, 2022 Ramazan başlangıcı ile 2023 Ramazan başlangıcına dek geçen süre için filtrenin ücretinin 40 TL olmasına karar verildi.

Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı'nın aldığı karardan sonra yapılan açıklama şu şekilde:

"Din İşleri Yüksek Kurulumuz tarafından bu senenin Ramazan ayı başlangıcından 2023 Ramazan ayı başlangıcına dek geçecek süre için filtrenin miktarı, İslam dinin temel kaynaklarındaki delil ile günümüzün şartları altında 1 kişinin günlük beslenme ihtiyacı ortalaması dikkate alınarak 40 TL şeklinde olması kararı verilmiştir.

Aynı zamanda her bir mükellef 1 günlük kendisinin yemek harcamasına eş olacak miktarı veya fazlasını da fitre için verebilir. Söz konusu fitre, nakit olarak verilebildiği gibi temel gıda maddelerinden aynı olarak da verilebilmekte. Belirlemiş olduğumuz bi miktar aynı zamanda fidye miktarı da oluyor."

Fitrenin önemi nedir?

Ramazan ayında farz kılınan orucun tutulup Ramazan Bayramı'na kavuşmanın şükrü olarak, Müminlerin belli kişileri vermesi vacip olan sadaka fitredir.

Diyanet verileri doğrultusunda, kişiler hem kendilerinin hem de küçük çocuklarının fitrelerini vermek ile yükümlüdürler. Fıtır sadakasının vacip olmaz zamanı Ramazan Bayramı'nın ilk günü olmasıyla beraber, bayram öncesinde de verilebiliyor. Aynı zamanda bayramda veya sonrasında verilmesinde de bir kusur yoktur.

Fitre hesabı nasıl yapılıyor?

Fitre, onu verecek kişinin yanı sıra fitreyi alacak kişinin sayısına göre de hesaplanıyor. Bu doğrultuda fitrenin verileceği kişilerin sayısıyla kişi başı bedelin çarpılması üstünden hesaplamalar yapılıyor. Yapılan bu hesaplar her sene değişmektedir.

Hayatın pahalılaşması ve ekonomik durum dahilinde oranlar belirleniyor. Bu sayede maddi ve manevi olarak kuvveti yerinde olan Müminler, yardıma ihtiyacı olan kişilere bu konuda destekte bulunurlar. Fakat bir kişiye verilecek miktar fitreden az olmamalı. Bu yüzden bu konuya dikkat edip her sene Diyanet tarafından güncellenen fitre miktarına göre ihtiyaç sahibi kişilere fitre verilmesi gerekiyor.

Zekatın önemi nedir?

Zekat, dinimizde zenginlik ölçüsü sayılan miktarlarda malı olan kişilerin Allah'ın rızasını kazanmak amacı ile belli kişilere vermese gereken belirli miktardır.

Nisap, zekat ile sorumlu olmak için esas alınan zenginlik ölçüsüne deniyor. Söz konusu ölçü, altınlarda yirmi miskal (80.18 gram), develerde beş, sığırlarda otuz, koyunlar ile keçilerde ise kırk tanedir.

"Ve rahmet olunmanız için salatı ikame edin (maddi ve zihinsel bakımdan destek olup; toplumu aydınlatan kurumlar oluşturun, ayakta tutun), zekatınız ile verginizi veren ve o elçiye itaat edin. (Nur / 56)"

Zekat hesabı nasıl yapılıyor?

Zekat hesaplanırken, olan borçlar düşülerek sonrasında kalan mal üstünden zekat hesaplaması yapılır.

Zekat verilmesi gereken kişiler kimlerdir?

Zekatı kimlere vermek gerektiği kutsal kitabımızda açıkça belirtiliyor. Bu kişiler; fakir, miskin kişiler, zekatı toplamak ile görevlendirilmiş olan memur, müellefe-i kulub ismi verilen kalpleri Allah'a ısındırılmak istenilen kişiler, esaretten kurtulacak kişiler, borcu olanlar, Allah yolunda cihadda olanlar ve yolda kalan kişilerdir (Tevbe, 9/60).

Fakirler ile miskinler, temel ihtiyaçlarının haricinde hiçbir maldan nisab miktarı bulunmayan kişilerdir. Fakat temel ihtiyaçların haricinde, artırıcı vasfı bulunsun ya da bulunmasın, hiçbir maldan nisap miktarı bulunmayan kimseler fakir ya da miksin kapsamına girmediği için bu kişilere zekat verilmez. (İbnü'l-Hümam, Feth, II, 266).

Borçlular, kul hakkı olarak borcu bulunan ve bu borcu ödeyeceği mah haricinde nisab miktarında malı olmayan kişidir (İbnü'l-Hümam, Feth, II, 268).

Yolda kalan kişi, devamlı yaşamakta olduğu yerde malı olsa dahi, çıkmış olduğu yolculukta parasız kalarak parasına ulaşmaya imkanı olmayan, yani parasızlık yüzünden yolda kalan ve evine dönemeyen kişidir. Bu kişiye, malının olduğu yere dönmesi ve dönene kadar ki ihtiyaçlarını karşılamasına yetecek miktarda zekat verilebilmekte. Günümüzdeki kişilerden yolcu olanlar yanlarında olmayan paralarını her an banka kartları ya da başka bir yöntem ile almaya imkan bulabiliyorlarsa bu kişilere zekat verilmez.

Zekat hangi zamanlarda verilmeli?

Zekat vermek için belirlenen bir zaman yok. Oruç ile hac ibadetlerindeki gibi nisap miktarı malın üstünden yıl geçtiği taktirde kameri ay hesabı uygulanmaktadır. Farz olduğu an itibari ile vermek gerekiyor. Bu yüzden herhangi bir kameri ay ya da Ramazan ayını beklemek şart değildir. Zekat vermek ile yükümlü olan kişilerin, yükümlü oldukları an itibari ile en kısa sürede zekatlarını vermeleri gerekiyor. Bunun nedeni ise zekatın bir kulluk borcu olması ve borcun en kısa sürede ödenmesi gerektiğidir. (İbn Abidin, Reddü'l-muhtar, III, 175, 191-192, 223).