Fibromiyalji Nedir, Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?

Özellikle içerisinde bulunduğumuz salgın döneminde oldukça merak edilen konulardan biride fibromiyalji oldu. Peki fibromiyalji nedir? Fibromiyalji belirtileri nelerdir? Fibromiyalji tedavisi nasıl yapılır? Fibromiyalji için hangi doktora gidilmeli? Gibi merak edilen soruların cevapların haberimizde bulabilirsiniz.

AĞRILARA NEDEN OLAN FİBROMİYALJİ NEDİR?

Fibromiyalji sendromu, uyku bozukluğu, kaslarda yaygın ağrı ve hassasiyet, aşırı yorgunluk, halsizlik ve sabah tutukluğu ile kendini göstermeye başlayan romatizmaya dayalı bir ağrı sendromudur. Halk arasında sıkça görülen bu hastalık, yaşam konforunu oldukça etkiler. Oldukça yaygın olan fibromiyalji kadınlarda erkeklere göre daha fazla görülmektedir. Fibromiyalji genelde başka hastalıkların belirtileri ile karıştırıldığından çok geç tehşis edilebilir. 

FİBROMİYALJİ BELİRTİLERİ NELER?

Fibromiyalji belirtileri net olmamakla beraber en önemli belirtisi vücudun belli yerlerinde görülen aşırı hassasiyettir. Bu belirtinin yanı sıra fibromiyalji özellikle ağrı ve sabahları zor uyanma sinyaller verir. Nefes almada zorlanma ve kulak çınlaması da en büyük fibromiyalji belirtileri arasında yer alır.

Fibromiyalji sendromu görülen kişilerin özel bir karakteri vardır. Kendilerinden beklentileri çok yüksektir, mükemmeliyetçidir, çok titizdir ve duygu durumları değişkenlik halindedir. Bu kişilerin stresli zamanlarında ağrılarında artma gözlemlenmiştir. Özellikle bel ve boyun ağrıları, kronik yorgunluk sendromu, depresyon, hipotiroidi ve uyku bozuklukları ile karşılaştırılan fibromiyaljinin belirtilerini şöyle sıralayabiliriz;

-Herhangi bir ağrıyı normalden daha fazla algılamak.

-Ağrı yapmayan uyarıcıları da ağrı gibi hissetmek.

-El ve ayaklarda karıncalanma hissi ve uyuşma

-Çarpıntı

-Egzersize karşı dirençsizlik

-Kabızlık, ishal ve gaz şikayetleri

-Depresyon hali

-Hafıza problemleri

-Gün boyunca yorgunluk hissi

-Dinlenemeden uyanmış olma hissi

-Uyku kalitesinde azalma

-Noniseptif uyarılar nedeniyle, ağrının azaltılması ile hissedilen genel hassasiyet

-Konsantrasyon bozukluğu, yeni şeyler öğrenme zorluğu

-Kişiye göre değişen ödem hassasiyeti

-Hastaların % 30-50’si eklem hipermobilitesine sahiptir.

-Vücudun üst kısmı ile sınırlı olan kızarma eğilimi

-Vücudun belli noktalarından aşırı hassasiyet de bu hastalığın en belirgin özelliği sayılır.

AĞRI SENDROMU FİBROMİYALJİ NEDENLERİ

Fibromiyaljinin nedeni çok iyi bilinmese de yapılan araştırmalar genetik faktörlerin çok önemli olduğu gerçeğini gösteriyor. Bu duruma bağlı olarak 1. derece yakınlarında fibromiyalji görülen kişilerin bu hastalığa yakalanma riski oldukça fazla. Çevresel faktörlerinde fibromiyalji üzerinde etkileri vardır. Özellikle çocukluk çağlarında geçirilen fiziksel ve duygusal travmalar fibromiyalji için büyük risk faktörleri arasında kabul edilir.

Genel olarak bakıldığında Fibromiyalji nedenleri uyku bozukluğu, ağrı algılama bozukluğu, santral sinir sisteminde nörotransmitter denilen maddelerin dengesizliği, sinir sistemi ve hormonal sistem bozukluğu, kas ve kas işlevlerinde bozukluk, sempatik sistemin aşırı çalışması olarak belirtilebilir.

FİBROMİYALJİ İÇİN HANGİ DOKTORA BAŞVURULMALI?

Kendinizde fibromilayji belirtisi gözlemlediğiniz anda bir uzmana başvurmalısınız. Hastanelerin romatoloji uzmanına, tedavi içinse fizik tedavi ünitelerine başvurmanız gerekmektedir. Oldukça karmaşık bir hastalık olan bi için multidisipliner bir tedavi uygulanır. Psikolog ve fizyoterapist dışında pek çok branştan da destek alınabilir.

FİBROMİYALJİ TEŞHİSİ

Fibromiyalji teşhisi hastanın geçmiş öyküsü, hastalık belirtileri ve fiziki muayene ile netleşir. Fibromiyalji teşhisi için üç ay şikayetlerin ve belirtilerin devam etmesi beklenir. Fibromiyalji muayenesinde tender point denilen vücudun 18 hassas noktasından yaklaşık 11’inde bu ağrılı noktaların bulunup bulunmadığına bakılır. Bu referans noktalarında hastanın aşırı hassas olması temel şart kabul edilir. Fibromiyaljinin sadece kan tetkiklerinde ortaya çıkmasını beklememek gerekir. Ancak kan tetkikleri ayırıcı tanı için istenebilir. Sık sık başka hastalıklarla karıştırılan fibromiyaljide, bu karışıklığı önlemek için yapılacak tetkikler büyük önem taşır.

FİBROMİYALJİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Fibromiyaljinin tedavisinde istikrar çok önemlidir. Doğru teşhis konulmaz ise farklı bir hastalığın tedavisine başlanmış olur ve hasta gereksiz bir ilaç yükü altında ek sorunlarla karşılaşabilir. Bu durum fibromiyaljinin kronikleşmesine de neden olur. Sürekli doktor değiştirmek, tedavisi yarıda kesmek ve farklı tedaviler arayışında olmak da fibromiyalji tedavisini olumsuz etkiler.  İlaçla tedavi edilebilen fibromiyalji hastalığında özellikle tedaviyi sürdürülebilir kılmak çok önemlidir.

Fibromiyalji hastalarının ilaç tedavisine ek olarak günlük hayatlarında da birtakım değişiklikler yapması gerekmektedir. Stresten arındırılmış, düzenli bir yaşam, dengeli beslenme ve düzenli uyku tedavinin en önemli anahtarlarıdır. Vücut dinlenemediği sürece kişi, günlük yaşamda karşılaştığı en ufak bir olaya bile aşırı tepki verecektir.

Fibromiyalji tedavisinde en önemli prensip hasta-hekim işbirliğidir. Kişiye özel uygulanan tedavi seçenekleri arasında PRP uygulamaları, fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri, egzersiz programmlarından biri ya da hepsi birlikte uygulanabilir. Özellikle son dönemlerde PRP yöntemi ile fibromiyalji hastalığında asıl sebep olan fibrozitleri (ağrılı kas düğümleri) yok etmek çok daha kolay. Fibromiyalji tedavisinde kişiye bağlı olarak değişebilecek bazı fizik tedavi seçenekleri şöyledir;

FİBROMİYALJİ EGZERSİZLERİ

Fibromiyalji sendromu egzersizleri tedavi sürecinin en önemli aşamasını oluşturmaktadır. Yorucu ve stresli bir günün ardından en az 3 gün olmak şartıyla spor yapılmalıdır. Gün boyunca uzun saatler hareketsiz kalınması fibromilayji etkileyen bir durumdur. Bu nedenle spor yapmak bu hastalığın tedavisinde oldukça önemli.

Fibromiyalji tedavisinde amaç, ağrı ve yorgunluktan şikayet eden, fiziksel ve sosyal yaşamı etkilenmiş kişinin sıkıntılarına yönelik tedavi seçeneklerini oluşturulmasıdır. İlaç tedavisinde ağrı kesiciler ve kas gevşeticilerden yararlanılabilir. Ancak ilaç tedavisine ek olarak hastanın kedavi süreci hakkında bilgilendirilmesi de önemlidir. Uzun süreli oturma, ayakta durma, stres, uzun süre yazı yazma, ağırlık kaldırma, kolların gergin pozisyonda çalışmasının şikayetleri artıracağı unutulmamalıdır.

Fibromiyalji için yapılan egzersizler ile kondisyon artışı sağlanır, travmalar ve dışardan gelen zararlı uyaranlar azaltılır ve ağrı döngüsü kırılmış olur. Fibromiyalji hastalarının özellikle aerobik, duruş, germe, pilates, yoga ve yüzme egzersizleri yapmaları çok önemlidir. Bunun yanı sıra, sıcak tedaviler, elektrik simülasyonları, kaplıca ve masaj gibi fizik tedavi uygulamaları oldukça etkilidir. Fibromiyalji hastaları her ne kadar egzersiz yapmakta zorlansa da hafif şiddette başlayıp, hafif şekilde devam edildiğinde haya kalitesinde büyük artış gözlenir.

FİBROMİYALJİDEN KORUNMAK İÇİN BUNLARA DİKKAT EDİN!

Fibromiyalji hayati bir hastalık olmasa da yaşam kalitesini son derece olumsuz etkilediği için dikkatle takip edilmeli. Tedavisi uzun sürebilen fibromiyalji bulgularında düzelme olana dek uzman doktor kontrolü gereklidir. Fibromiyaljiden korunmak için bunlara dikkat etmek gerekir;

Düzenli olarak egzersiz yapmak çok önemlidir. Özellikle gevşeme egzersizleri, germe egzersizleri, kardiyovasküler kondüsyon egzersizleri, düşük yoğunlukta yürüyüş, yüzme ve bisiklete binme, su aerobiği gibi aktiviteler faydalıdır.

Fibromiyalji tedavisi için kullanılan ilaçlar, ağrıyı azaltmak, uykuyu düzenlemek ve depresyonu tedavi etmeye yöneliktir. Antidepresanlar, ağrıı kesiciler, uyku düzenleyiciler ve kas gevşetici ilaçlar mutlaka doktor kontrolünde kullanılmadır.

Uyumadan önce çay, kahve, alkol, kola gibi maddelerden uzak durmak gerekir.

Fizik tedavi uygulamalarından sıcak uygulama, derin ısıtıcılar ve elektriksel stimülasyon, masaj ve kaplıca kürleri tavsiye edilir.

Sıcak ve kuru hava fibromiyaljiye iyi gelebilir.