Farenjit Nedir, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Farenjit nedir? Farenjit belirtileri nelerdir? Farenjit tedavi yöntemleri nelerdir? Farenjite ne iyi gelir? Farenjit tanısı nasıl konulur? Farenjit nasıl tedavi edilir? Farenjit nasıl önlenir? Soruları son dönemlerin en sık aratılan başlıklardan bazıları. Özellikle içinde bulunduğumuz koronavirüs salgınının en sık görülen belirtilerinden biri olan boğaz ağrısı ile karıştırılan farenjit hakkında ki tüm merak edilenleri sizin için cevapladık. İşte farenjit hakkında merak edilenler…

FARENJİT NEDİR?

Ağız ve burun boşluğunun birleştiği yerde tıkanmaya neden olan farenjit, akut veya kronik şeklinde tabir edilen iki türden meydana gelmiş bir hastalıktır. Boğazın kuruması, sesin kısılması, burnun akması, ateşin yükselmesi, vücutta meydana gelen halsizlik, bu rahatsızlığın belirtileridir.

Akut farenjit daha kolay atlatılırken, kronik farenjite yakalanan kişi, boğuluyormuş hissine kapılabilir. Farenjit nasıl geçer diye düşünülüyorsa, önce bir doktora görünmekte fayda vardır.

Farenjit bir üst solunum yolu rahatsızlığı biçiminde tarif edilip, ağırlıkla kış aylarında nükseden bir hastalıktır. İnsanların birbirlerine kolayca virüs ve bakteri geçirmesinden ötürü, meydana gelebilir.

FARENJİTİN NEDENLERİ NELERDİR?

Genellikle kış aylarında sıkça görülen farenjit, enfeksiyona bağlı olarak meydana gelebilir. Grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklara neden olan virüslerin akut farenjite neden olması söz konusu olabilmektedir. Ancak virüs ve bakterilerin neden olduğu akut farenjitin yanı sıra kirli hava, sigara dumanı, aşırı sıcak ve soğuk yiyecekler nedeniyle de kronik farenjit meydana gelebilir. Çeşitli nedenlere bağlı olarak meydana gelen farenjit, akut veya kronik olmasına bağlı olarak farklı nedenlere dayanabilir. Kronik ve akut olmak üzere ikiye ayrılan farenjitin tetikleyici faktörleri de buna bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.

Farenjit, bademcikler ve gırtlak arasındaki boğazda şişme nedeniyle oluşur. Çoğu boğaz ağrısı, soğuk aylarda görülür ve yaygın soğuk algınlığı, grip, mono, kızamık, suçiçeği ve krup gibi viral enfeksiyonlardan kaynaklanır. Bununla birlikte, A Grubu streptokoklar, Bordetella ya da difteri gibi bakteriler de bazen farenjite neden olabilir. Hastalık genellikle insanlarda havaya yayılmış virüs ya da bakteriler solunarak veya mikroplu olan bir yüzeye dokunarak yayılır. Boğaz ağrısının diğer nedenleri arasında alerji, kuruluk, tahriş edici maddeler, boğaz kaslarını zorlamak, gastroözofageal reflü hastalığı (GERD),HIV enfeksiyonu veya boğaz, dil veya gırtlak tümörleri de olabilir.

FARENJİT BELİRTİLERİ NELERDİR?

Farenjit belirtileri genellikle boğaz ağrısı ve yutkunmada güçlük şeklindedir. Bulaşıcı farenjitte ise diğer belirtiler enfeksiyonun viral veya bakteriyel olmasına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Viral farenjitte boğaz ağrısına sıklıkla şu gibi semptomlar eşlik eder: boğazda kızarıklık, kuru öksürük, burunda akma, gözlerde kızarıklık, çocuklarda ishal, ses kısıklığı. Ayrıca viral farenjitte virüsler dudaklar da dahil olmak üzere ağızda ve çevresinde ağrılı yaralara neden olurlar. Strep boğaz enfeksiyonu dolayısıyla oluşan farenjitte boğaz ağrısı ve diğer bakteriyel farenjit türleri boğaz ağrısı, yutmada zorluk ve boğazda kırmızı bir görünüme neden olur. Viral farenjit ile karşılaştırıldığında bu belirtiler Strep boğazında daha şiddetli olma eğilimindedir. Strep boğazında sıklıkla görülen diğer belirtiler şu şekildedir: ateş, vücutta ağrı ya da halsizlik, baş ağrısı, bademciklerin üzerinde beyaz noktalar, boynun ön tarafında şişmiş ve hassaslaşan lenf bezleri, ayrıca çocuklarda mide bulantısı, kusma ve karın ağrısı da yaşanabilir.

Viral ve bakteriyel farenjit belirtileri aynı anda görülebileceğinden doktorun tek başına semptomlara dayalı olarak ayırt etmesi zor olabilir. Bu iki türün ayırt edilmesinde genel kural belirgin bir öksürük ve nazal semptomlar varsa viral farenjit olma olasılığı daha yüksek olmasıdır. Viral ve bakteriyel farenjitlere ilaveten, mantar enfeksiyonu da (Candida veya “maya”) bazen boğaz ağrısı, yutma güçlüğü ve ağızda beyaz lekeler oluşmasına neden olabilir. Genellikle taban iltihabı adı verilen bu boğaz enfeksiyonu, daha çok bebekleri ve zayıflamış bağışıklık sistemine sahip insanları etkiler.

Farenjitin belirtileri türüne göre değişkenlik göstermektedir. Akut farenjit ile kronik farenjitin belirtileri aynı olmamakla birlikte kişiden kişiye farklı şekillerde gözlemlenebilir. Ancak farenjitin ana belirtisinin boğaz ağrısı olduğunu söyleyebiliriz. Farenjiti tetikleyen ve olumsuz yönde etkileyen unsurlardan kaçınmak belirtilerin daha hafif seyretmesini sağlayabilir. Bu nedenle grip olan kişilerden uzak durmalı ve kirli veya tozlu hava koşullarına sahip ortamlarda bulunmamaya özen göstermelisiniz.

- Boğaz ağrısı

- Boğazda yanma hissi

- Boğazda kuruluk ve kaşıntı

- Öksürük

- Ateş

- Ses kısılması

- Burun akıntısı

- Geniz akıntısı

- Baş ağrısı

- Yutkunma zorluğu

- Lenf bezlerinin şişmesi

- Kulak ağrısı

FARENJİT ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Enfeksiyona bağlı üst solunum yolu hastalığı olan farenjitte; ateş, ses kısıklığı, öksürük, boğazda ağrı, yanma, boğaz kaşınması, boğazda kuruluk, halsizlik ve burun akıntısı gibi belirtiler gözlemlenmektedir

AKUT FARENJİT

Farenjit kişide aniden meydana gelmiş ve şiddetli iltihaplanma söz konusu ise akut farenjittir. Akut farenjit hemen hemen her dönemde ve her yaş grubunda görülebilen bir rahatsızlıktır. Kronik farenjitte göre tedavisi mümkün olan ve uygulanan tedavi yöntemleri ile 3 ile 10 gün arasında iyileşme gösteren bir rahatsızlıktır.

Akut Farenjitin Nedenleri

- Virüs ve bakteriler

- Grip ve soğuk algınlığı

KRONİK FARENJİT

Akut farenjite göre daha hafif seyretmekle birlikte uzun süreli devam eden farenjit ise kronik (müzmin) farenjit olarak adlandırılmaktadır. Kronik farenjiti akut farenjitten ayıran unsur ise uzun sürmesi ve tamamen iyileşme sağlanamamasıdır. Ancak uygulanan tedavi yöntemleri ile belirtileri azaltılabilir.

Kronik Farenjitin Nedenleri

- Sigara ve alkol tüketimi

- Kirli hava

- Kuru hava

- Tozlu hava

- Aşırı soğuk ve sıcak yiyecekler/içecekler

- Geniz akıntısı

- Reflü

- Alerjiler

FARENJİTİN OLUŞUM SEBEPLERİ NELERDİR?

Farenjit nasıl geçer sorusunun cevabı, onun oluşum sebeplerinin bulunmasında gizlidir. Zira, çoğu farenjite akut olarak başlasa da eğer sık sık eğilim gösterirse kronik farenjite de evrilebilir. Farenjitin ilerlemesi boğazda apse oluşumlarına olanak verir. Bunun temel nedenleri ise şu şekilde açıklanabilir:

Dişeti Çekilmeleri

Eğer, dişeti çekilmeleri dikkate alınmazsa, ağza ve boğaza yayılan enfeksiyon faranjite neden olabilir.

Hava Kirliliği

Havanın çok kuru olduğu zamanlar farenjite davetiye çıkardığı gibi, egzoz dumanı, kirlilik gibi etmenler de direk boğazı tahriş eder.

Ayrıca, zehirli madde solumaya olanak veren oto sanayi bölgelerinde, temizlik malzemesi kullanan temizlik işçilerinde de boğaz tahrişlerinden ötürü, bu rahatsızlık görülebilmektedir.

Sigara, Alkol Tüketimi

Sigara boğazları tahriş eden ve farenjitle birlikte, birçok hastalığa davetiye çıkaran maddelerin başında gelir. Yine, alkol de boğazları tahriş etmek, iltihap oluşturmak için bire birdir.

Toz

Aşırı toz kaldıran ortamlarda bulunmak da öksürüğe, boğaz tahrişine ve faranjite neden olabilir.

Soğuk Algınlığının İlerlemesi

Kış döneminin rahatsızlıklarından biri kabul edilen faranjit, soğuk algınlığının dikkate alınmadığı noktada, boğazda apseye sebebiyet verebilir.

FARENJİT NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Kronik farenjit genellikle kesin çözüm sağlanamayan ancak uygun tedavi yöntemleri sayesinde belirtilerinin hafifletilebildiği bir türdür. Akut farenjitte ise doktorunuzun muayene sonrasında uygun gördüğü tedavi yöntemi ile yaklaşık 10 gün içinde iyileşme sağlanabilir. Farenjit tedavisinde doktorunuzun uygun gördüğü tedaviye uygun davranmak ve bol bol dinlenmek oldukça önemlidir. Farenjit tedavisinde sıkça antibiyotiklerden yararlanılmaktadır. Ancak antibiyotik tedavisi virüs kaynaklı meydana gelen farenjitte çok fazla etkili olmasa da bakterilerin ortadan kaldırılarak enfeksiyonun hafifletilmesine yardımcı olur. Farenjit tedavisi sürecinde bol bol su içmeniz, kirli havadan kaçınmanız, asitli ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmanız tedavi sürecini kısaltacaktır. Aynı zamanda aşırı sıcak ve soğuk yiyecekleri tüketmeniz farenjit tedavisini olumsuz yönde etkileyecektir.

Halk arasında boğazın iltihap kapması şeklinde isimlendirilen bu rahatsızlık, yemek yemekte zorluk çekme, yutkunamama, nefes alamama gibi temel problemlere yol açarak, yaşam kalitesini düşürmektedir.

Faranjit nasıl geçer denildiğinde, bulaşıcı bir hastalıktan bahsedilmektedir. Bu anlamda, kişi bir an önce tedavi sürecine girmelidir. Çünkü, rahatsızlığı başkalarına da geçirme potansiyeline sahiptir.

Faranjit nasıl geçer diye sorulduğunda, ilk akla gelen antibiyotik tedavisidir. Doktorlar genel bir durumda ilaç yazarak, bunları düzenli kullanmanızı öğütlerler.  Antibiyotikle birlikte, burun spreyleri, ağız spreyleri ve gargaralar da işe yarayabilir. Boğazın nemli tutulması önemlidir. Tuzlu suyla yapılacak gargara da bir alternatif şeklinde düşünülebilir. O yüzden, özellikle et suyu katkılı çorba içmek gereklidir. Ayrıca, bol bol su tüketmek, sıvı gıdalara ağırlık vermek de faranjitin azalmasına katkı sağlayacaktır.

Yatılan odayı nemlendirmek, çok sıcak ve çok soğuk yiyeceklerden uzak durmak, tozlu ortamlarda fazla kalmamak, pis veya toz kaldıran yerlere gerekmedikçe girmemeye çalışmak alınacak başlıca önlemler arasında yer almaktadır.

FARANJİTE NE İYİ GELİR?

Farenjite ne iyi gelir sorusunun her hastaya göre birçok farklı cevabı vardır. Ayrıca iyi gelecek olan şeyler hastalığın durumuna, hastanın yaşına ve sahip olduğu diğer hastalıklara göre de değişkenlik gösterir. Antibiyotikler virüslere karşı etkili olmadığından, viral farenjit genellikle vücudun bağışıklık sistemi enfeksiyonu yendiğinde kişi iyileşmektedir. Viral farenjit için yapılması gereken şeyler şu şekildedir: bol dinlenme, boğaz ağrısını hafifletmek için İbuprofen (Advil, Motrin),asetaminofen (Tilenol) veya aspirin (sadece yetişkinlerde) kullanma, vücudun susuz kalmasını önlemek için bol sıvı alma, boğaz ağrısı için tuzlu su ile gargara yapma, boğazın kurumasını azaltmak için havayı nemlendiren bir cihaz kullanma ve boğaz pastilleri veya anestezik boğaz spreyleri kullanmadır. Ayrıca yutarken ağrıya neden olabilecek besin maddelerin kullanmaktan kaçınılması gerekir. Çorba veya yoğurt gibi yarı sıvı ve yumuşak yiyecekler yenilmeye çalışılmalıdır.

Farenjit eğer bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, farenjit tedavisi antibiyotik ile yapılır. Farenjitte genellikle penisilin kullanılır. (Kişinin penisiline karşı alerjisi varsa eritromisin kullanılır.)

FARANJİT TANISI NASIL KONULUNUR?

Fiziksel araştırmalar 

Farenjit semptomları yaşandığında, doktor öncelikle kişinin boğazınıza bakacaktır. Boğazda / bademciklerde beyaz veya gri lekeler, şişme ve kızarıklık olup olmadığını kontrol edilir. Doktor ayrıca kulak ve burna da bakabilir.

Boğaz Kültürü 

Doktor kişinin strep boğazı olduğundan şüphelenirse boğaz kültürünü alacaktır. Bu prosedür, kişinin boğazındaki salgıların bir örneğini almak için pamuklu bir bez kullanmayı içerir. Çoğu doktor ofiste hızlı bir strep testi yapabilir. Strep testi veya kültürü pozitif sonuçlar verdiği zaman doktor hastaya antibiyotik reçete eder.

Kan Testleri 

Doktor farenjitin başka bir nedeninden şüphelenirse, kişiden kan testi yaptırmasını isteyebilir. Kol ya da elden alınan küçük bir kan örneği daha sonra test için bir laboratuvara gönderilir. Bu test, kişinin mononükleoz olup olmadığını belirleyebilir. Başka bir enfeksiyon türü olup olmadığını belirlemek için eksiksiz bir kan sayımı (CBC) testi de yapılabilir.

Farenjit eğer bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, farenjit tedavisi antibiyotik ile yapılır. Farenjitte genellikle penisilin kullanılır. (Kişinin penisiline karşı alerjisi varsa eritromisin kullanılır.)