Emeklilikte Yaşa Takılanlar (ETY) ile ilgili yasa tasarısının platform ve temsilciler tarafından TBMM gündemine alınarak görüşülmeye başlanılması sonrası EYT yasasından kimlerin nasıl yararlanacağı merak konusu oldu. Çok sayıda emeklilik hayali kuran vatandaş ise 'Eyt kanunu çıkarsa ne zaman emekli olurum?' sorusunun yanıtını takip etmeye başladı.
EYT son dakika haberleri son günlerde en çok takip edilenler arasında yer alıyor ve milyonlarca kişi, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili yasa tasarısının son halinin bir an önce çıkarılmasını bekliyor.
1999 yılında yürürlüğe alınan yasa ile emekli olabilmek için sigorta süresi ve prim ödenme şartları haricinde çalışanlara getirilen yaş şartı sonrası emekli olmak isteyen milyonlarca kişi emeklilik hayalini ertelemek zorunda kalmıştı. Son zamanlarda hükümetin başlattığı ve gündeme getirdiği EYT çalışmaları sonuçlanması ise binlerce çalışanın yeniden emekli olma imkanına kavuşması bekleniyor.
EYT ile ilgili başlatılan çalışmalar son hızıyla devam ederken EYT platform ve federasyon temsilcileri TBMM’de AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu ile MHP Grup Başkan Vekili Erkan Akçay ile bir görüşme gerçekleştirdi. Bu güne kadar yapılan çalışmaların detaylarının ele alındığı görüşmede EYT sorununun yıl içerisinde çözüleceği yönünde karşılıklı mesajlar verildi. EYT çalışmalarında 5 formülün bulunduğu konuşulurken bunlardan ilkinin 'kısmi emeklilik' formülü olduğu söyleniyor.
Kısmi Emeklilik formülü nedir?
Kısmi emeklilik formülünde 9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olarak 10 yıl süreli prim ödeyenler emekli olabiliyorlar. Bu kapsamda 3.600 prim günü tamamlayan kadın çalışanlar 50 yaşında, erkek çalışanlar ise 55 yaşını doldurmak şartı ile emeklilik dilekçelerini verebiliyorlar. EYT formülünde ikinci seçeneğin ise 1999 öncesi emeklilik şartları bulunuyor. Bu formülde ise kadın çalışanlardan 7.200 gün, erkek çalışanlardan ise 9 bin gün sigortalılık süresi isteniyor. Belirtilen primlerin tamamlanması halinde yaş şartına bakılmadan emeklilik dilekçesi mümkün hale getiriliyor.
EYT formülünde 'Kesinti' seçeneği
Üçüncü seçeneğin ise sigortalının emekli olabilmesi için 'kesinti' seçeneği sunuluyor. Çalışan, şayet kesinti durumunu kabul ederse emeklilikte kalan yılları kadar her yıl belli oranda kesintileri kabul ediyor. Diğer taraftan bu seçeneği seçen çalışanın sabit kesinti oranını devlet belirliyor. Mesela; devlet yıllık kesinti oranı yüzde 3 olarak belirlerse çalışanın emekli olması için kalan 3 yılının her birinden yüzde 9 oranından kesinti yapıyor. Kesinti formülünü kabul eden çalışan daha az maaş alarak erken emekli olabiliyor. EYT yasasında uygulanabilecek olan bir diğer model de bir önceki yazıda anlattığımız kesintili emeklilik formülünün bir benzeri olarak karşımıza çıkıyor. Bu seçenekte ise çalışan için kalan yıllarında belirlenecek oranda kesinti uygulanacak ve çalışanın emeklilik dilekçesini vermesi sağlanacak.
Prim tamamlama modeli nedir?
EYT yasasıyla ilgili hazırlanan dosyada bir başka formül de masaya yatırılıyor. Bu formül 'prim tamamlama' olarak adlandırılırken söz konusu modelde 9 Eylül 1999 tarihinden önce işe girenlerin ilk sigortasının başladığı tarihe göre 5.000 ile 5.975 prim günü istenecek. Bu prim günlerini tamamlamış olan çalışanlar yaş haddine takılmayacak ve emekli olmaya hak kazanacak.
EYT emeklilik hesaplama işlemleri
EYT yasasıyla ilgili ortaya çıkan bu gelişmeler sonrası emekli olmak için gün sayan çok sayıda vatandaşta heyecana neden oldu. Yasa çıktıktan sonra ne zaman emekli olacağını merak edenler önek hesaplama tablolarını araştırmaya başladı.
Yaş, cinsiyet, sigortalılık yılı ve prim ödeme günleri ele alınarak farklı olan önekleri bir araya getirerek sizler için EYT emeklilik hesaplama işlemi sunuyoruz:
Önek emeklilik hesaplama tablosu-1:
Yaş: 1978 Erkek İşe giriş tarihi: 20.08.1997
Sigortalılık günü: 6.200
Emeklilik şartı: 25 yıl, 57 yaş ve 5.900 gün
Yıl şartı dolacağı için bu çalışan EYT’li olarak 20.08.2022’de emekli olabilir.
Önek emeklilik hesaplama tablosu-2:
Yaş: 1975 Kadın İşe giriş tarihi: 20 Mayıs 1997
Sigortalılık günü: 5.000
Emeklilik şartı: 20 yıl, 53 yaş ve 5.900 gün
EYT yasası primi kapsarsa 900 gün tamamlayıp emekli olma imkanı bulunuyor.
Önek emeklilik hesaplama tablosu-3:
Yaş: 1972 Erkek
İşe giriş tarihi: 15 Haziran 1991
Sigortalılık günü: 7.500
Emeklilik şartı: 20 yıl, 53 yaş ve 5.900 gün
ETY düzenlemesinde prime bakılırsa hemen emekli olabilir.