Türkiye Cumhuriyeti Şubat ayı enflasyon verisi bugün
açıklandı. Temel gıda ürünlerinde KDV’nin yüzde 1’e indirilmesine rağmen
tüketici enflasyonunun aylık yüzde 3,8 seviyesinde artmasıyla beraber yıllık
enflasyonun da 20 yılın yeni zirvesi olan yüzde 54,44 seviyesine yükseldi. İTO
tarafından önceki gün açıklanan perakende fiyatlar da aylık yüzde 4,44 artmış
ve yıllık perakende fiyatlar yüzde 55,32 ile 20 yılın zirvesine çıkmıştı.
Ocak'ta yüzde 50 sınırına yaklaşmıştı
Ocak ayında ise Türk Lirası’ndaki değer kaybının birikimli
etkileri, enerji zamları ile enflasyon yüzde 50’ye yaklaşmıştı. Merkez Bankası
ise KDV indirimlerinin olumlu etkilerinin tüketici enflasyonuna yansımasını
Şubat ve Mart aylarında bekliyor. Uzmanlar yıllık enflasyonda zirvenin ise
Mayıs ayıyla birlikte görülmesini öngörüyor. Fakat Rusya-Ukrayna krizinin hem
enerji hem de gıda ürünlerinde yarattığı baskı enflasyonu negatif yönde
etkileyecek gibi gözüküyor.
Yarıyıl tatili havayolları ve konaklamada
Her ne kadar dolar kurunda stabil bir seviye yakalanmış olsa
da elektronik ürünlerde bir ayda yüzde 15,6’lık bir harcama artışı görüldü.
Covid-19 ile beraber adeta bıçak gibi kesilen giyim harcamalarında da yüzde
9,3’lük bir artış ile 3.1 milyar lira seviyesi yakalandı. Havayolları ve
konaklama harcamalarında da geçtiğimiz aylardaki yarıyıl tatilinin de etkisiyle
yüzde 30’u aşan artışlar yaşandı. Buna bağlı olarak havayolları harcamaları 18
Şubat haftasında 1.6 milyar liraya çıkarken, konaklama harcamaları da 0.6
milyar lira seviyelerine yükseldi.
Alkollü içkilere gelen yüksek zamlar da harcamalarda da
artışa yol açan bir diğer etken olarak karşımıza çıkıyor. Bir ayda içkili
yerlere yapılan harcamalardaki artış oranı yüzde 21 olurken mobilya harcamaları
yüzde 16,3, sağlık için yapılan harcamalar yüzde 8,75, telekomünikasyon
harcamaları ise yüzde 10,37 oranında yükseliş gösterdi.
Sevgililer günü, harcamalarda da etkili
Yüksek enflasyonun yanı sıra kur atağı sonrası Türk
Lirası’ndaki ağır değer kaybı da insanların alım gücünü fazlasıyla negatif
etkiledi. Türk-İş’in hesabına göre dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı
tarihte ilk kez 15 bin liralık seviyeyi aştı.
Yüksek enflasyonun oluşturduğu bunaltıcı ortamda
vatandaşların banka ve kredi kartlı harcamaları da hızla yükseliyor. Türkiye
Cumhuriyeti Merkez Bankası verilerine göre son bir ayda vatandaşların kart
harcamaları toplamda yüzde 13,8 artarak 46.4 milyar liraya yükseldi. Bu dönemde
en yüksek artış sevgililer günü sebebiyle kuyumcu harcamalarında olurken
kuyumcu harcamaları yüzde 125 artarak 1 milyar liranın üzerine çıktı.
Bunlarla beraber gıda ve market harcamalarındaki yükseliş de
hız kesmiyor. Market harcamaları 21 Ocak haftasında 8.2 milyar lira olarak
hesaplanırken 18 Şubat haftasında yüzde 8,4 artış sağlayarak 8.9 milyar liraya
yükseldi. Çeşitli gıda harcamalarında ise yüzde 12’lik artışla 18 Şubat
haftasında 3.2 milyar lira seviyesine çıktı. Buna benzer olarak yemek
harcamalarında da yüzde 17,2’lik bir artış dikkatleri çekiyor. Akaryakıt
harcamalarının değişiminin ise yüzde 5,14 seviyesinde olduğu görülüyor.