Enerji krizi derinleşiyor: Avrupa kemeri sıkılaştırıyor

Yaşanan Rusya Ukrayna savaşından dolayı Rusya’ya çeşitli yaptırımlar uygulayan Avrupa ülkeleri, bunun bedelini ağır ödüyor. Kendisine uygulanan yaptırımlara karşılık olarak Avrupa ile doğalgaz akışını kesen Rusya, Avrupa’nın zor durumda kalmasına sebep oldu. Rusya'nın Avrupa'ya doğal gaz tedarikini kesmesi kıta genelinde eşi benzeri görülmemiş ölçekte bir enerji krizi ortaya çıkardı. Enerji krizini en az hasarla atlatmak isteyen Avrupa ülkeleri daha önce uyguladığı tasarruf tedbirlerine yenilerini eklemeye başladı.

Avrupa kemeri sıkılaştırıyor

Avrupa’da gaz akışının kesilmesinden dolayı doğal gaz fiyatları geçen seneye göre tam 10 kat arttı. Tarihi zirveyi gören doğal gaz fiyatları elektrik fiyatlarının da yükselmesine sebep oldu. Hem Avrupa Birliği (AB) hem de üye ülkeler söz konusu enerji ürünlerindeki hızlı fiyat artışını aynı ölçüde tüketicilere yansıtmamak ve enerji arz güvenliğini sağlamak için çeşitli tedbirler hayata geçirmeye çabalıyor. İşte Avrupa ülkelerinin uyguladığı tasarruf tedbirleri:

Almanya

Almanya'da hükümet, artan enerji fiyatlarının vatandaşlara yansımasını azaltmak için toplamda 125 milyar avroluk 3 farklı yardım paketi hazırladı. Önlemler kapsamında vatandaşların korunması için akaryakıt vergileri düşürüldü. Toplu taşımanın teşvik edilmesi için Haziran-Eylül döneminde aylık 9 avroya tren, otobüs ve metroda geçerli sınırsız toplu taşıma bileti sunuldu.

Kamu tarafı da enerji tasarruf önlemleri uygulamaya başladı. Kamu binalarının en fazla 19 santigrat dereceye kadar ısıtılması, kamu binaları ve anıtların yanı sıra reklam panolarının ışıklandırmasının kapatılmasına karar verildi. Yüzme havuzlarını ısıtmak yasaklandı.

Geçmişte kapatılması planlanan bazı kömür santralleri yeniden faaliyete geçirildi. Kışın olası enerji sıkıntısına karşı daha önce kapanması öngörülen 2 nükleer santralin acil durum rezervi olarak beklemede tutulmasına karar verildi. Elektrikte temel tüketim için fiyatların sabit tutulması, artan enerji faturalarının karşılanmasına yardımcı olmak için emeklilere tek seferlik 300 avroluk, öğrenciler ve kursiyerler için de 200 avro ödeme yapılması kararı alındı. Çalışanlara 300 avro, ailelere de çocuk başına 100 avro ilave destek verildi. Eski yapıların enerji verimli biçimde renovasyonu için ek bütçe ayrıldı.

Fransa

Doğal gaz fiyatlarının Ekim 2021 seviyesinde kalacak biçimde dondurulmasına karar verildi.

Elektrik fiyat artışı yıl sonuna kadar yüzde 4'le sınırlandırıldı. Yoksul hanelere 100 avro enerji ödemesi sağlandı. Enerji tüketiminin yüzde 10 azaltılmasına yönelik tasarruf programı hazırlandı. Kamu binalarında ısıtma dereceleri düşürüldü ve soğutma seviyesi sınırlandırıldı. İş yerlerinde klimaların en düşük 26 derecede, kaloriferlerin de en yüksek 19 derecede çalıştırılması kararlaştırıldı. Mağaza vitrinlerinin ışıkları gece 01.00'den sabah 06.00'ya kadar söndürülmesine karar verildi. Hane halklarının enerji tasarrufuna özendirilmesi için kamu spotları hazırlandı. Yoksullara akaryakıt yardımı yapıldı.

İngiltere

Düşük gelirli haneler için otomatik ödemeli 400 sterlinlik enerji indirimi uygulandı. Kamu yardımı alan yoksullara 650 sterlinlik ödeme yapıldı. Emeklilere 300 avro ek katkı sağlandı. İnşa edilmesi planlanan yeni nükleer santrale onay verildi. Kaya gazı çalışmalarına destek verileceği açıklandı. Bazı kömür santrallerinin faaliyet süresi uzatıldı. İngiltere'de artan enerji fiyatlarına karşın vatandaşların korunması için geçen hafta da yeni tedbirler açıklandı. Hane halkının enerji faturalarının toplamının yıllık en fazla 2 bin 500 sterlin olacak şekilde iki yıl boyunca sabit tutulması kararı alındı. Hanelere enerji faturaları için 400 sterlinlik ek yardım yapılacak. Kuzey Denizi’nde yeni doğalgaz ve petrol sahalarının işletilmesi için lisans verilecek.

Belçika

Yoksullara yönelik sosyal enerji tarifelerinin süresi uzatıldı. Evini kalorifer yakıtı ile ısıtanlara 225 avro ve elektrik faturalarına katkı için abonelere 100 avroluk katkı sağlandı. Benzin ve motorin üzerindeki özel tüketim vergileri düşürüldü. Elektrik ve doğal gazda yüzde 6'lık indirimli KDV ile kalorifer yakıtı desteği 2023 yılı mart ayı sonuna kadar uzatıldı. Isı pompası, güneş paneli veya ısı yalıtım malzemesi gibi ürünlerde KDV indirimi verildi. Kamu binalarında 19.00 ile 06.00 arasında aydınlatmalar kapatıldı. Isıtmanın en yüksek 19 dereceye ayarlanmasına karar verildi. Enerji krizinde aşırı kazanç elde eden şirketlere ek vergi uygulanması hazırlığı yapılıyor. 2025 yılında kapatılması planlanan 2 nükleer santralin faaliyet süresi 10 yıl uzatılırken, bu kış kapatılması öngörülen 2 reaktörün faaliyetine devam etmesi kararlaştırıldı.

İspanya

Kış aylarında termostat ısısı 19 dereceyle sınırlandırıldı. Mağaza vitrinlerindeki ışıklar ve kamu binalarındaki aydınlatmalar saat 22.00'den itibaren kapatıldı. Doğal gazda KDV'nin ekim ayından itibaren yüzde 21'den yüzde 5'e düşürülmesine karar verildi. Elektrik üretiminde kullanılan doğal gaza tavan fiyat getirildi. Vatandaşlardan ve işletmelerden enerji tasarrufunda bulunması istendi. 

Yunanistan

Yunanistan, enerji tüketimini kamu kuruluşlarında yüzde 10 azaltmak amacıyla bir dizi tasarruf önlemi açıkladı. Kamu binalarının sıcaklığının yazın 27, kışın 19 derecede tutulması, binaların kullanılmadığı zamanlarda ısıtma, soğutma ve aydınlatma sistemlerinin kapatılması tedbirleri alındı. Kurumları enerji tasarrufunda bilinçlendirecek özel birimler oluşturulmasına karar verildi. Vatandaşların enerji tasarrufu yapması için kampanya çalışmalarına başlandı.