Emeklilikte yaşa takılanlar konusu yeniden gündeme geldi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından emeklilikte yaşa takılanlar için heyecanlandıran yeni çalışmalar yapılıyor.
EYT'li grubu, 9 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılardan oluşuyor. Bu tarihinden önce sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı aranıyor. Bu sürede çalışıyor olmak ya da sigortalı olmak gerekmiyor. Yıl şartına bakıldığında kadınlar için bu süre dolmuş durumda. Erkekler için ise 2022'ye göre 1997 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar için 25 yıl tamamlanmış durumda. Daha sonra sigortalı olanlar için de 25 yılın geçmesi gerekiyor.
Ancak bu tarihten önce Emekli Sandığı'na girmiş ya da Bağ-Kur'lu olmuş EYT'liler de mevcut. Bütün bunlar ayrı ayrı değerlendirilecek.
YIL İÇERİSİNDE MÜJDEYİ PAYLAŞACAĞIZ
AKP Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu: “EYT’li kardeşlerimizin durumu çalışma programımızın içerisinde yer alıyor. İnşallah 2022 yılı içerisinde EYT’lilerle ilgili de ne yapacağımızın müjdesini, Çalışma Bakanımızla beraber paylaşacağız. EYT'li kardeşlerimizin durumunu 2022 yılı içerisinde ele alarak bu konuyla ilgili hakikaten onların da memnun olacağı ‘Allah razı olsun’ diyeceği bir noktaya inşallah getireceğiz.” açıklamasında bulundu.
EMEKLİLİK ŞARTLARININ TESPİTİ
Kapsamın belirlenmesinden sonra emeklilik şartlarının da tespit edilmesi gerekiyor. Yani primini ve yılını dolduranların başka şarta bakılmaksızın emekli edilmeleri şeklinde bir öneri bulunurken, burada farklı kurumlarda çalışmış (memur, esnaf gibi) kişilerin hangi statüde emekli olacaklarının da tespiti gerekiyor. Belli bir yaşın üstünde olanlara emeklilik verilmesi gibi bir formül de konuşulurken, kademeli olarak emeklilik hakkının verilmesi de söz konusu olabilecek.
MALİYET HESABI
Emeklilikte yaşa takılanların sayısı ile ilgili 5 milyon kişi gibi sayılar ortaya atılsa da kesin bir rakam yok. Farklı kurumlardan sigortalıların olduğu bir yapısı olması dolayısıyla çok sayıda insanı ilgilendiriyor. Bu noktada kapsam belirlendiğinde sayı da ortaya çıkacak. Bu yönüyle kaç kişinin emekli olabileceği ve kaç lira maaş alacağı hesaplanarak konunun mali boyutu da ortaya çıkarılacak. Mali boyut ortaya çıktıktan sonra bu paranın bütçeleştirilmesi ve kaynağının sağlanması ile ilgili de çalışmaların yapılması değerlendiriliyor.
UYGULAMA USULLERİ
Bu aşamada uygulamayla ilgili kısımların da tespit edilmesi gerekiyor. Yani hak sahiplerinin belirlenmesi, onların esaslarının tespit edilmesi önem kazanıyor. Örneğin; 9 Eylül öncesinde sigortalı olmuş ancak şimdi memur olarak çalışan birisi yasa çıktıktan sonra hangi kurumdan emekli olacak? Bu kişi memurluğa devam etmek istiyorsa
EYT'li diye resen emekli mi edilecek? Bu gibi soruların da cevap bulması gerekiyor. Kişilerin müracaatının şart olup olmadığı da burada önem kazanacak.
YASALAŞMA AŞAMASI
Tasarlanan bütün çalışmalar tamamlandıktan sonra uygulamanın başlayabilmesi için yasal düzenlemenin de yapılması planlanıyor. Bunun için de bir taslak metni oluşturulması ve bunun TBMM gündemine gelmesi değerlendiriliyor. Yasa tasarısı Meclis'te komisyonlarda görüşülüp gerekirse eklemeler yapılarak son halini alacak. Yasa onaylandıktan sonra uygulanması için de yönetmeliklerin çıkarılması gerekiyor.