Üretilen mal ya da hizmetin üretenler arasında ki paylaşımına bölüşüm denir. Yıllık üretilen mal ya da hizmetin net toplamının para ile ifade edilmesine de milli gelir denir, milli gelirin ülke vatandaşları arasında ki bölüşümüne ise gelir dağılımı denilir ve kişisel ya da işlevsel olmak üzere iki şekilde değerlendirilir.
Ürünün Üretenler Arasında Ki Paylaşıma Bölüşüm Denir
Ekonomide bölüşüm nedir sorusunun cevabını ararken şunları da bilmek gereklidir; Milli gelirin ülke nüfusuna bölünmesine kişi başına düşen milli gelir denir ve bu miktar her vatandaş için eşittir. İşlevsel gelir dağılımında önemli olan gelirin hangi hizmetin karşılığında elde edildiğidir yani üretimde hangi görevi alarak pay hakkı elde ettiği önemli olandır. Üretime emeği ile katılarak alınan pay maaş ya da ücret iken doğal kaynaklar ile üretime katılarak elde edilen paya rant, sermaye ile katkı sağlanıyorsa faiz, teşebbüs ile katkı sağlanıyorsa kar ifadeleri ile dağılım gerçekleşir.
Bölüşüm İlişkisi, Üretim İlişkisinin Yansımasıdır
Vatandaşlar ülkelerinin üretimlerine farklı şekillerde katkı sağlamakta ve farklı ifadeler ile ekonomiden pay almaktalar, bu durum ekonomide bölüşüm nedir sorusunun bir cevabıdır yani ücret, kar, faiz ve rant bölüşüm ilişkisi biçimidir. Bölüşüm ilişkisi aslında üretim ilişkisinin bir yansımasıdır, üretim ilişkisi ile birlikte ortadan kalkar. O neden ile üretim ilişkisi bölüşüm ilişkisi için belirleyicidir. Ekonomide üretim ile bölüşüm birbirine bağlıdır, üretilen mal ya da hizmetin payının bir kısmı eme verene bir kısmı sermaye sahibine bir kısmı ise mülkiyet sahibine ayrılır.
Üretim Faktörleri Emek, Sermaye, Girişimci Ve Topraktır
Emek, sermaye, girişimci ve toprak olarak ifade edilen üretim faktörleri ekonomide bölüşümü ifade eder, bu bölüşüm aynı zamanda iktisadi sistemlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Kapitalizm ya da sosyalizm olarak ayrılan sistemler farklı yapı ve fonksiyonları doğrultusunda insanların ihtiyaçlarını karşılamak için sistematik önerilerde bulunur. İki ayrı sistem içinde ararsak, kapitalist sistemde malın hangi ortamda üretileceğini, hangi şartlarda bölüşüleceğini, kimin ne kadar pay alacağını belirleyen otomatik işleyen fiyat ve piyasa mekanizmasıdır.
Ekonomide Kapitalizm Ve Sosyalizm Sistemi Vardır
Sosyalizmde ise kaynakların dağılımı ve fiyatlandırılmasını piyasa mekanizması yerine merkezi planlama kararları doğrultusunda gerçekleşir. Bu sistemde tek üretken faktör emektir ve bu nedenle bölüşüm emek ve diğerleri şeklinde gerçekleşir, merkezi otorite eşitlik vurgusu ile toplum yararına planlama yaparak ekonomik hayatı organize eder. Ülkelerin ekonomilerini belirleyen üretimde iş bölümü ve iş birliği gerçekleşir, iş bölümünde çeşitli meslek grupları ortaya çıkmıştır.