Dün akşam katıldığı özel bir kanalın TV yayınında konuya ilişkin açıklamalarda bulunanDışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna içinde iki hat üzerinden minibüs, otobüs ve tren organizasyonları düzenleyerek, yol boyunca Türk vatandaşlarını aldıklarını; Romanya sınırında, kendi imkanlarıyla buraya gelenleri de katarak, Romanya'nın başkenti Bükreş'e getirdiklerini, buradan da THY uçaklarıyla İstanbul'a ulaştırdıklarını söylemişti.
Çavuşoğlu'nun verdiği bilgiler ışığında, Rusya saldırısından önce Ukrayna'da yaşayan, çalışan, öğrenim gören veya turist olarak bulunan Türk vatandaşlarına 'geri dönmeleri' uyarısı yapıldı, cep telefonlarına mesaj gönderildi, bizzat arandı.
Buna rağmen Ukrayna halkının önemli bir kısmı gibi Türk vatandaşları da Rusya'nın ülkenin tamamını işgale kalkışmayacağı düşüncesiyle, tahliyeye katılmadı.
Saldırının başlamasıyla birlikte, Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna ve batı komşularındaki büyükelçiliklerle eşgüdüm kurarak, Türklerin bulunduğu bölgeleri ve tahliye yollarını belirledi; çalışır durumda olan minibüs, otobüs ve tren hatlarında bilet aldı ve araç kiralama anlaşmaları yaptı.
Üç hattan tahliye ediliyorlar
Türkiye tahliye için aktarma noktasını Romanya olarak belirledi. Zira Polonya sınırı aşırı yoğunluk nedeniyle çoğu zaman kapanma noktasına geliyor.
Birinci hat olarak, en sıcak çatışmaların yaşandığı doğu bölgesinde Harkiv'den, Zaporijya ve Kiev üzerinden; ikinci hat olarak kuzeybatıda Liviv'den; üçüncü hat olarak da güneyde Odessa üzerinden Romanya sınırına yakın Chernovtsy kentine ulaşan güzergahlar belirlendi.
Vatandaşlara telefon ve internetten, bu hatlar üzerinden gelecek araçlara binmeleri veya halihazırda çalışan toplu taşım araçlarıyla gelmeleri ya da kendi imkanlarıyla Chernovtsy'e ulaşmaları gerektiği duyuruldu.
Harkiv hattından sadece önceki gün 2 bin 300, Odessa hattından ise 304 kişi Chernovtsy'e ulaştı.
Burada toplanan vatandaşlar, kiralanan yolcu otobüsleriyle başkent Bükreş'e. oradan da THY uçaklarıyla İstanbul Havalimanı'na ulaştırıldı.
2 bin 600 kişi yolda
Bakan Çavuşoğlu, bu şekilde 5 bin 850 vatandaşın demiryolu ve karayoluyla tahliye edildiğini, 2 bin 200 vatandaşın da kendi imkanlarıyla geldiği sınırda geçişinin sağlandığını, toplam tahliye edilen Türk vatandaşlarının 8 bin 50 kişiye ulaştığını açıkladı. Çavuşoğlu, sadece önceki gün, aralarında Azerbaycan vatandaşlarının da bulunduğu 2 bin 604 kişinin Türkiye'ye doğru yola çıktığını bildirdi.
Bütün araçlar kiralanıyor
Çavuşoğlu, Ukrayna demiryolları yetkilileri, taşımacılık ve araç kiralama şirketleriyle sürekli iletişim halinde olduklarını değinerek, sistemi şu şekilde açıkladı: 'Örneğin tren için ücreti ödüyoruz, sonra vatandaşlarımıza bilgi verip bekliyoruz. Ancak orada karmaşa da var, saatini alamıyoruz. Saati belli olduktan sonra vatandaşlarımıza bildiriyoruz.'
7 bin Türk kaldı
Çavuşoğlu, tahminlere göre Ukrayna'da 7 bin Türk vatandaşının kaldığını da belirterek, onların tahliyesi için de her türlü çabanın gösterildiğini, vatandaşların resmi duyuruları ve mesajları takip etmesinin hayati önemde olduğunu vurguladı.
Yeni tahliye rotası Rostov
Özellikle Rusya'nın hakim olduğu Kırım bölgesine yakın yerlerden tahliyenin giderek zorlaştığını belirten Çavuşoğlu, "Buradan tahliyelerin yapılabilmeleri için maalesef ateşkesi gerçekleştiremedik. Vatandaşlarımızın Rusya topraklarından tahliyesi için de Ruslarla konuşmaya başladık. Ben Lavrov'la görüştüm, 'savunma bakanlarımız görüşsün' dedi. Elimizdeki listede nerede ne kadar vatandaşımız var bilgileri Ruslara bildirdik. Rusya içinde de otobüsleri ayarladık. Rostov havalanlarına vatandaşlarım ıza geçireceğiz, THY ile alacağız" dedi.
Gün içerisinde 3 tren kalktı
Ukrayna'dan gelecek olan Türk vatandaşlarının gelmesi için görevlendirilen Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran, Ukrayna içinde tren, otobüs ve minibüs organizasyonları yaptıklarını; belirlinen hatların dışında bulunan veya kendi imkanlarıyla yola çıkan vatandaşları sınırda karşılayarak geçişlerini sağladıklarını anlatırken, "Savaşın ortasında kalanları kaderlerine terk etmiyoruz. Sadece önceki gün Ukrayna içinde 3 ayrı noktadan daha tren kaldırdık" dedi. Kıran ayrıca, sosyal medyayı da takip ederek, bir sebeple elçilik veya diplomatik temsilciliklere ulaşamayan vatandaşlara ulaştıklarını ve imkanları zorlayarak yerlerinden aldıklarını veya çalışan toplu taşım araçlarına yönlendirerek ya da kendi araçları varsa güzergah tarif ederek tahliye noktalarına getirttiklerini anlattı.
Avrupa, halkı kaderine bıraktı
Avrupa'nın önde gelen ülkeleri ise Ukrayna'daki vatandaşlarını uyarmakla yetindi, ancak kendi imkanlarıyla gelmeleri gerektiğini, Ukrayna içinde tahliye organizasyonu yapılmayacağını bildirdi.
Almanya, yayınladığı duyuruda vatandaşlarına ülkeyi terk etme çağrısında bulunurken, "Ülkeyi güvenli bir şekilde terk edemiyorsanız, şimdilik güvenli bir yerde kalın. Şu anda organize ulaşım mümkün değil. Polonya, Slovakya, Macaristan ve Moldova'daki misyonlarımız, sınırı geçtikten sonra destek sağlamaya hazırdır" dedi.
Belçika da duyurusunda, "Güvenli bir şekilde yapılabileceğini değerlendirir ve ülkeyi terk etmeyi seçerseniz, uzun bir yolculuğa hazırlanın. Yeterli erzak bulunan güvenli bir yerdeyseniz ve orada kalmayı tercih ediyorsanız, mümkün olduğunca içeride ve pencerelerden uzak durun" ifadelerini kullandı.
İngiltere'nin duyurusunda ise 'ülkeyi terk etmenin güvenli olup olmadığını vatandaşlarının değerlendirmesini' istenirken, "İngiliz Vatandaşları, bu koşullarda konsolosluk desteğinin artmasını veya tahliye yardımı beklememelidir. Komşu ülkelerde her türlü yardım mevcuttur" denildi.
Fransa da, ülkenin önde gelen gazetelerinden Le Monde'un Dışişleri Bakanlığı Kriz Merkezi Direktörü'ne dayandırarak duyurduğuna göre, "Bu aşamada Fransızların tahliyesinin imkansız olduğununu, ateşkes ilan edilmediği takdirde tahliye operasyonu planlanamayacağını" açıkladı.
Le Monde, Ukrayna'da yaklaşık 1000 Fransız vatandaşının kaldığını belirtirken, Fransızların ülkelerinin yardıma gelemeyeceğini duymaktan şaşkınlık yaşadığını belirtti.
İsviçre'den yapılan duyuruda ise, 'Ukrayna'ya seyahat etmekten kaçının. Ukrayna'da bulunan İsviçre vatandaşları eğer bunu mümkün ve güvenli görüyorlarsa ülkeyi kendi imkanlarıyla terk edebilirler' açıklamasında bulunuldu.
Norveç de, 24 Şubat'ta yaptığı duyuruda, vatandaşlarına ülkeyi terk etmeleri tavsiyesinde bulunurken, 'durum kötüleşirse destek sağlamanın zor olacağı' uyarısında bulundu.