Doğum kontrol hapları kan pıhtı riskini arttırıyor

Türk Fleboloji Derneği Kongresi’nde tıbbi adı derin ven trombozu (DVT) genellikle bacaklarda görülüyor. Ancak nadiren vücudun diğer bölgelerinde de ortaya çıkabiliyor. Gebelik damarlarda pıhtı oluşmasını ileri derece arttıran bir durum. Gebelik tedavilerinde kullanılan hormonal ilaçlar ya da tüp bebek tedavileri yine pıhtı oluşumuna katkıda bulunuyor. Bebek sayısı arttıkça, risk de artıyor. Bilhassa altında yatan genetik hastalık varsa, ilk bulgusu gebelikte oluşan pıhtı olabiliyor.

İlaçlar dengeyi bozuyor

Fleboloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Adnan Taner Kurdal, kadınların normal hormonal düzeylerinde değişiklik yapan herhangi bir şeyin bacak toplardamarlarında pıhtı riskini artırdığını söyledi:  “Kanın içinde bir pıhtılaşma bir de pıhtıyı çözen sistemlerimiz var. Bu ikisi denge halinde çalışırlar. Doğum kontrol hapları ya da tüp bebek tedavilerinde kullanılan ilaçlar bu dengeyi pıhtılaşma sisteminin lehine bozuyor’’ dedi.

Pıhtıya bağlı ölümler artıyor

Gelişmiş toplumlarda kanamaya bağlı ölümlerin oranı azalırken, pıhtıya bağlı ölümlerin oranı arttığını ifade eden Kurdal, sözlerine şu şekilde devam etti: ‘‘Uzun süre hareketsiz kalmaya sebep olan herhangi bir neden, travma, enfeksiyon, obezite, Kanser ve genetik yatkınlıklar DVT riskini artıran diğer önemli faktörler. Bazı ilerlemiş durumlarında, damarlarda biriken kan pıhtıları göç ederek akciğer damarına ulaşabiliyor. Burada akciğer pıhtısı denen ciddi komplikasyonlara sebep olabiliyor.’’

Bacak rengi kendisini belli eder

DVT uzun süre ayakta kalındığında veya hareket edilmediğinde artan bacak ağrısı ve hassasiyet, bacaktan ayak bileğine kadar devam eden şişlik, bacakta morarma veya kızarıklık gibi cilt rengi değişikliği şeklinde kendini gösterdiğini belirten Kurdal, ‘‘Diğer bacağa oranla etkilenen bacakta sıcaklık hissi, bacaklarda gözle görülebilecek kadar şişmiş, koyu renkli sert damarlarla kendini belli ediyor. Eğer akciğer pıhtısı gelişmişse, göğüs ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı, öksürük ve hızlı nefes alıp verme belirtileri gösterdiğini’’ söyledi.

Bacak, bacak üstüne atmak tehlikeli!

Kurdal DVT belirtilerinin şiddetinin kişiden kişiye, farklı derecelerde seyredebildiğini vurguladı: “Bazı kişilerde hafifken,  bazılarında şiddetli olabiliyor. Bu sebeple herhangi bir belirti yaşanması durumunda bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekiyor. DVT’nin tamamen engellenmesi mümkün olmasa da görülme riski aza indirilebilir. Koruma amaçlı varis çorabı giyilebilir. Uzun süre oturmayı gerektiren yerlerde bacakları sık sık hareket ettirmeye çalışmak ve mümkün olduğunca ayağa kalkmak kan akışını harekete geçirebilir. Otururken bacak bacak üstüne atmamaya dikkat etmek de önleyici faktörlerden sayılabilir. Sağlıklı bir kiloda olmak DVT riskini azaltabilir.”

Sigara kullanmayınız

Öte yandansigara içmek damar sağlığını bozuyor. Pıhtılaşma sorunlarına yol açarak DVT riskini yükseltebiliyor. Kurdal, “Sigara içmemek genel sağlığın korunmasına ek olarak, DVT görülme olasılığını da azaltabilir”  şeklinde konuştu. DVT tedavisi pıhtının çözülmesi olarak özetlenebilir. Tedavi genellikle kan sulandırıcı olarak bilinen ilaçların kullanılmasını, seçilmiş hastalarda pıhtı eritici ilaçların verilmesini içeriyor. Etkin tedaviyle akciğer pıhtısı görülme oranı yüzde 1’lere kadar indirilebiliyor.