Doğu Akdeniz’de imzalar atıldı: Yunanlar paniğe sürüklendi

3 Ekim 2022’de Türkiye ile Libya arasında imzalanan hidrokarbon anlaşma muhtırası, Yunanları endişeye sevk etti. Türkiye ile Libya arasında Kasım 2019'da imzalanan Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırasının devamı olarak görülen anlaşma, Yunanistan tarafından "hukuk dışı" olduğu iddiasıyla tanınmazken, ülkede Türkiye'nin bölgede aktif rol oynayabileceği kaygısını yarattı.

Paniğe sürüklendiler

Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, 6 Ekim'de Almanya'nın Atina Büyükelçisi Ernst Reichel ile yaptığı görüşmede Doğu Akdeniz ve Libya konularını gündeme getirdi. Geçen pazar Mısır'a resmi ziyarette bulunan Dendias, Kahire'deki mevkidaşı Samih Şukri ile yaptığı görüşmede Yunanistan'a destek istedi. Dendias, Yunanistan'ın Mısır ile 2020'de imzaladığı Münhasır Ekonomik Bölge sınırlandırılmasına ilişkin anlaşmayı öne sürerek Yunanistan'ın bölgede hak sahibi olduğunu iddia etti.

İkili görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında Dendias, "Türkiye ile Libya arasında imzalanan anlaşma endişe verici." ifadelerini kullandı.

Dendias, Libya hükümetini eleştirerek, "Dünyada hiçbir ülke kendisinin olmayan bir şeyi başkasına verme hakkına sahip değildir. Hiçbir hükümet egemenlik hakkı olmayan alanlarda Türkiye'ye arama hakkı veremez." diye konuştu.

Yunan basınından yansımalar

Türkiye Libya anlaşmasının Yunan hükümetinde yarattığı panik basına da yansıdı. Yunanistan basını anlaşmanın Yunanistan’ın egemenlik haklarını zedeleyeceğini iddia etti. 

Kathimerini gazetesinin haberinde, anlaşma için "Hukuk dışı Türkiye-Libya mutabakat muhtırasının tamamlayıcısının imzalanmasıyla, Ankara, Girit'in güneyinde sondaj ve araştırma gerçekleştirme çabası aracılığıyla, Yunanistan'ın egemenlik haklarının fiili olarak sorgulanmasının yolunu açtı." ifadesine yer verildi.

Haberde, Atina'nın, Türkiye'nin bir sismik araştırma gemisini Girit'in güneyine göndermesini olası gördüğü, böyle bir durumda Yunanistan'ın da "gözetleme" amacıyla savaş gemilerini bölgeye gönderebileceği ve Mısır'ın deniz kuvvetleri ya da tatbikat aracılığıyla bölgede varlık gösterebileceği ileri sürüldü.

Yunanistan'ın muhtıranın uygulanmasını önlemek için diplomatik temaslara başvuracağı, Dendias'ın 6 Ekim'de Almanya'nın Atina Büyükelçisi ile yaptığı görüşmenin de bu çerçevede değerlendirildiği ifade edildi.

Güney Girit 12 mil ikilemi yaşanıyor

Gazetenin bir başka haberinde de Yunanistan'ın, kara sularını Girit'in güneyinde 12 mile genişletme planını, 2020'den beri masada beklettiğine ancak bu planın diplomatik açıdan zorlukları bulunduğuna dikkat çekti. AB ve özellikle Almanya'nın 2020'de, Yunanistan'ın Türkiye'ye karşı uygulanmasını istediği yaptırımlara ilişkin talebini, Atina'nın Kahire ile imzaladığı deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına yönelik anlaşma nedeniyle reddettiği hatırlatılan haberde, Yunanistan'ın, Girit'in güneyinde kara sularını 12 mile çıkarma seçeneğinin, Türkiye'ye yaptırımlar için Brüksel'de bir pazarlık unsuru olabileceği ileri sürüldü. Haberde, böylesi bir genişletmenin Yunanistan'ın müttefikleri arasında da tepkiye yol açabileceği değerlendirmesine yer verildi.

Yunanistan'ın eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Hristos Rozakis, Kathimerini için kaleme aldığı analizde, Türkiye ve Libya arasında imzalanan muhtıranın, yakın tarihte sonuçları olabileceği endişesiyle Atina'yı harekete geçirdiğini savundu.