Unesco Dünya Mirası Geçici Listesi’nde bulunan Zerzevan Kalesi’nde yapılan kazı çalışmalarında flüt ve 1600 yıllık bronz anahtarlı yüzük bulundu. Önemli bir kutuyu açtığı tahmin edilen anahtarın, kazıların ilerleyen dönemlerinde bu kutunun da bulunabileceği düşünülüyor.
Diyarbakır’ın Çınar ilçesi yakınlarında bulunan Zerzevan Kalesi’nde yapılan kazılarda kemik flüt ve bronz anahtarlı yüzük ortaya çıkarıldığı bildirildi. Kazılarda iki parça halinde bulunarak birleştirilen flüt, MS 4-5. Yüzyılına ait olduğu belirlendiği ve 1600 yıllık olduğu ortaya çıktığı belirtildi. Arkeologlar tarafından bulunan flütün, Zerzevan Kalesi’nde yaşayanlar kişilerin sanat ve müzik ile ilgili olduklarını göstermesi açısından önemli olduğu vurgulandı.
1600 YILLIK ANAHTAR
Zerzevan Kalesi Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, kazılarda bulunan bronz anahtar yüzük ile ilgili şu ifadeleri kullandı; ‘Dişli ucun bulunduğu gövde yüzük üzerine hareketli olarak eklendiği, dairesel formlu halkası açık uçlu olup birer kuşbaşı ile son buluyor. Çok özel olan eşyaların konulduğu sandığı açmak için kullanılan anahtarlı yüzük, MS 4-5. yüzyıla tarihlendirilmekte olduğu ve 1600 yıllık olabileceği görülüyor’
SÖZ KONUSU ESERLER NADİR GÖRÜLÜYOR
Kazılarda bulunan eserlerin çok nadir ele geçtiğini ifade eden Doç. Dr. Coşkun, ‘Zerzevan Kalesi'nde 2014 yılında kazı çalışmaları başladı ve halen devam ediyor. Zerzevan Kalesine baktığımız zaman dünyanın en iyi korunmuş garnizonlarından birisi ve şu ana kadar binlerce eser ortaya çıkarıldı. Bu yıl da çalışmalar bütün hızıyla devam ediyor, yüzlerce eser var. İki önemli eserimiz ön plana çıktı. Bunlardan birisi bir küçükbaş hayvanı kemiğine yapılmış 1600 yıllık bir flüt, diğeri de özel kutuları açmak için kullanılan bir anahtar. Flütün özelliğine baktığımız zaman küçükbaş bir hayvanın bacak kemiğinden yapılmış ve altı tane deliği korunmuş. Flütün bir parçası geçen yıl çıktı, bir parçası bu yıl çıktı ve birleştirildi. Biz, farklı yıllarda eserler bulabiliyoruz ve bunları birleştiriyoruz. Bu bize şunu gösteriyor, bu flütün burada ortaya çıkması ki nadir bir örnek. Sadece burada askeri faaliyetlerin yapılmadığını, aynı zamanda müzikle ve sanatla da ilgilenildiğini göstermesi açısından önemli’ dedi.
ANAHTAR ÖNEMLİ BİR KUTUYU AÇIYOR
Bölgede gerçekleştirilen kazılarda bulunan bir diğer eserin yüzüğe takılmış bir anahtar olduğunu belirten Doç. Dr. Coşkun, ‘Yüzüğün baş kısmı kuş şeklinde sonlandırılmış. Anahtar da bronzdan yapılmış ve yine 1600 yıllık bir anahtar. Bunun da özel kutular açmak için kullanıldığını biliyoruz. Muhtemelen bir mücevher kutusunun ya da değerli eşyaların saklandığı önemli bir kutuyu saklamak için yapılmış özel bir anahtar. Bu da bölgedeki nadir örneklerden birisi. Aslında bölgede ilk defa çıkıyor. Anadolu'daki kazılarda nadir çıkan örneklerden birisi. Zerzevan Kalesi'ndeki bu sosyal yaşamı göstermesi açısından bu iki eser de oldukça önemli’ ifadelerini kullandı.