Avrupa Birliği’nin (AB) bazı ülkeleri başta olmak üzere dünyada Avustralya ve Kanada gibi ülkeler, Google ve Meta’ya karşı telif yasalarını hayata geçirerek internet haber siteleri başta olmak üzere çok sayıda dijital yayıncıya telif hakkı getirdi.
Yasaların ardından söz konusu ülkelerle masaya oturmak durumunda kalan Google ve META, yayıncılara telif ücreti ödemeyi kabul etti.
Yasa hayata geçmediği için telif ödemesi yapılmıyor
Posta'dan Ömer Faruk Ekinci'nin haberine göre, Türkiye'de Dijital Telif Yasası'nın henüz hayata geçmemiş olması nedeniyle Google başta olmak üzere arama motorları yayıncılara telif ödemesi yapmıyor.
TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, yaptığı açıklamalarda Türkiye’de de dijital telif yasası ile ilgili düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerektiğini dile getirdi.
Yayman, “Bu konuda maalesef bir düzenleme eksikliği var. Google ile görüşmelerimiz devam ediyor. TBMM’ye çağırdık dinledik. Yeni dönemde en önemli Gündem konularımızdan biri dijital telif yasasının hazırlanması. Telif hakları kanunumuz eskimiştir. Üzerinden 70 yıl geçmiş olan bir kanundan bahsediyoruz. Bunun yeniden düzenlenmesi konusunda toplumsal bir ihtiyaç var. Bu konuda emek üreten, içerik üreten insanların ihtiyaçları var. Biz TBMM Dijital Mecralar Komisyonu olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız” diye konuştu.
Acilen hukuki düzenleme gelmeli
Konu ile ilgili konuşan Cahit Suluk Hukuk Bürosu kurucusu Avukat Doç. Dr. Cahit Suluk, Türkiye’de bu konuda acil bir şekilde hukuki düzenlemeye ihtiyaç olduğunu söyledi.
Dünya genelinde gazetelerin gelirleri dijitalleşme ile birlikte azaldığını ve gelirlerinin elinden alındığına dikkat çeken Doç. Dr. Suluk, “Kapitalizm buraya da el atarak haberlerin dijitale geçmesini sağladı ve reklam gelirleri de gazetelerin elinden kaydı. Yüzde 90’lık kısım dijitale geçti. Bu sebeple gazeteler ve yayın organları kontrolü kaybettiler” ifadelerini kullandı.
Bu haksız bir talep değil
Yayıncılığın 1600’lü yıllardan itibaren telif yasası altında olduğunu söyleyen Doç. Dr. Suluk, dijitalleşme ile bu dengenin bozulduğunu belirterek, “Başta AB ülkeleri haberlere telif hakkı tanıyarak önüne geçmek istedi. Buralarda sistem oturdu ve çalışmaya devam ediyor” şeklinde konuştu.
Türkiye’nin de bu konuda diğer ülkeler gibi acilen adım atması gerektiğini vurgulayan Avukat Doç. Dr. Cahit Suluk, ortamın içerik üretilemez hale geldiğini söyleyerek, “Türkiye’nin önünde bomboş bir otoban var. Önümüzdeki bu otobandan hızlıca yol alıp hedefe ulaşmalıyız. Dengenin sağlanması lazım. Bu haksız bir talep değil, kesinlikle müdahale edilmesi gereken bir durumdur” ifadelerini kullandı.
Önce direnir, sonra ödeme yapar
“Google önce direnir, sonra ödeme yapar” diyen Doç. Dr. Suluk, sistemin doğru kurulup uygulandığı sürece dünyadaki Fransa ve Çekya gibi örneklerde olduğu gibi Google'ı masaya zorlamanın mümkün olduğunu belirtti.