DEHB'li Çocuklar İçin Yapılacaklar Listesi Oluşturun

Kovid-19 salgını nedeniyle online eğitime geçilmesinden, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu bulunan çocukların çok etkilendiğini hatırlatan uzmanlar, bu süreçte çocukların duygusal ve sosyal alandaki desteğe diğer çocuklara oranla daha fazla ihtiyaç duyduklarını belirtiyor. Mümkün olduğunca kontrol DEHB’li çocuğa bırakılmalı ve işi tamamlaması için motivasyon sağlamaya özen gösterebileceğini belirten uzmanlar, çocuk için yapılabilecek bir iş listesi oluşturulmasının yararlı olabileceğinin altını çiziyor. 

Çocuk – Ergen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Farkındalık Ayı ile ilgili yaptığı açıklamada, salgın döneminin DEHB’li çocuklar üzerindeki etkilerini ve ebeveynlere önerilerini aktardı.

SÜREÇ ZORLAŞTI

Pandeminin kısa zamanlı bir kriz anı olmadığını ve hayatımızı değiştirmeyi gerektirdiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, ‘Yetişkinlerde olduğu gibi çocukların da rutinleri değişti. Okulların ve aktivite alanlarının kapanması söz konusu olunca çocukların sadece eğitimi değil, duygusal ve sosyal alanlarının gelişimi de etkilendi. Özellikle dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) bulunan çocuklar gibi zaten eğitsel, duygusal, sosyal alanda desteğe ihtiyacı bulunan çocuklar için bu süreç biraz daha zorlaştı’ açıklamasını yaptı.

Çocukların sadece okul ortamından değil, sosyal tüm aktivitelerden uzakta kaldıklarına dikkat çeken Yüksel, ‘Bununla beraber DEHB bulunan çocukların strese yatkınlığı nedeniyle dikkat sürelerinde azalma, dürtüselliklerinde artma, yeni davranış problemleri, eşlik eden kaygılar, uyku problemleri görülmeye başlandı. Günlük yapacaklarını organize etmekte, dikkatini sürdürmekte zorlanan DEHB’li bireyler, pandeminin getirdiği yoğun kaygı ve belirsizlik sürecinde daha fazla zorlanmaya başladılar. Ev dışı ortamlarda da daha fazla dikkat etmeleri gerekince şikâyetlerde artma meydana geldi’ diyerek pandeminin etkisiyle şikayetlerin çoğaldığından bahsetti.

EBEVEYNLERİN DUYGULARI DA ETKİLİ

Doç. Dr. Yüksel, DEHB’li çocuklarda şikâyetlerin çoğalmasında ebeveynlerin duygu durumlarının da etkisi olduğunu ifade ederek sözlerine ‘Bu dönemde kaygıları artan, duygularını kontrol etmekte zorlanan ebeveynlerin çocuklarında da birtakım şikâyetler oluşuyor ya da var olanlarda artış görülüyor. Okullar kapanınca belirtilerin daha fazla görülmeye başlamasının bir diğer nedeni de evde dikkatlerini sürdürmelerinin okul ortamına göre daha zor olmasıdır. Çünkü evde daha fazla ses, belki kardeş ya da bir evcil hayvan veya oyuncak gibi daha fazla dikkat dağıtıcı öğe bulunuyor. Kaldı ki bilgisayar ya da televizyon karşısında öğrenmek, canlı ortamda öğrenmeye göre daha zordur’ cümleleriyle devam etti.

DEHB’li çocukların tedavilerinin aksatılmaması gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Yüksel, ‘Oysaki ruhsal sağlık da fiziksel sağlık kadar önemlidir ve DEHB bulunan ya da herhangi bir şikâyeti oluşan çocukların tedavisi aksamadan devam etmelidir. Eğer kullanılıyorsa tedavisine ara verilmemeli, hekimi ve terapisti ile takip görüşmeleri gerekirse online olarak devam etmelidir’ bilgilerini paylaşarak, aileyle geçirilen zaman sebebiyle aile eğitiminin öneminin yükseldiğine dikkat çekti. Yüksel, ‘Ebeveynler çocuklarının arkadaş ve hobilerinden uzakta kalmalarının zorluğu ile empati kurmalı ve çocukları ile iletişimlerinin güçlü olmasına özen göstermelidir’ diyerek çocukların bakış açısına da önem verilmesi gerektiğini hatırlattı.

LİSTE YAPIN

Bu süreçte ailelerin ve çocukların DEHB belirtilerini hafifletmek için yapabilecekleri belli başlı şeylerin olduğunu söyleyen Yüksel, ‘Çocukların gün içinde, özellikle verilen ödevlerde nasıl başlayacakları ve ne yapacakları konusunda kafaları karışmış olabiliyor. Bir yapılacak işler listesi düzenlemek oldukça faydalı olacaktır. Bunun kontrolünü mümkün olduğunca çocuğa vermek çocuğun da yapmak konusunda daha motive olmasını sağlayacaktır. Öğretmeni canlı derste değilken zorlandığı alanlarda nasıl yardım alacağını, öğretmene nasıl ulaşacağını bilmeli ve destek almaktan çekinmemelidir. Küçük çocuklarda çocuğun motivasyonunu artıracak sticker, yazıp silebileceği bir tahta kullanımı derslerine yardımcı olacaktır. Online eğitimin olmadığı zamanlarda çocukları mümkün olduğu kadar ekranlardan uzak tutmak gerekir’ bilgilerini paylaştı.