Define bulanlara ne kadar pay veriliyor? İzinli kazı ve define nasıl aranır?

2022 İzinli define arama kanunları ve resmi işlemler vatandaşlar tarafından araştırılırken define bulana yüzde kaç pay veriliyor, kendi arazimizde define arayabilir miyiz, define bulanlar neler yapmalı? sorularına yanıt arayan vatandaşlar araştırmalara başladı. Define hakkında merak edilen soruların yanıtı ise bakanlık tarafından yapıldı.

Define bulanlar ne kadar pay alır?

Son zamanlarda kaçak kazı yapanların sayısı artarken alınan önlemler de dikkatlerden kaçmadı. Define bulunduğunda neler yapılması gerekir, define bulana pay verilir mi? Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ise merak edilen soruları yanıtladı. İnternet sayfası üzerinden yanıtlanan sorular şu şekildedir;

Define buldum ne yapmalıyım?

Eskiye dayalı tarihi kalıntılar define olarak adlandırılırken sıkça karşılaşılan yerler ise eski medeniyetlerin olduğu bölgelerdir. Define aramayı kaçak olarak yapanların artması üzerine devlet, kişiler sadece kendi arazisinde define arayabilir açıklamasında bulundu. Kendine ait arazide define bulunduğunda devlet tarafından para alma hakkı sunulmaktadır. Kişiler kendi arazilerinde define bulduğunda devletten para alma hakkına sahiptir. Bunun yanı sıra tesadüfen define bulan kişiler ise en yakın müzeye giderek emanet fişi almak ile yükümlüdür. Defineyi gerekli yere teslim edilmediğinde ise kaçakçı olarak kabul edilerek hapis cezası uygulanmaktadır.

Define bulana devlet yüzde kaçını veriyor?

Defineyi bulan kişi kendine ait mülkte bulduysa defineye fiyat belirlenerek o fiyat üzerinden hesaplama yapılarak %50 oranında pay verilmektedir. Fakat bulunan definenin arazisi özel ya da tüzel kişiye ait ise değeri hesaplanır arazi sahibine %10, define arayıcısına ise %50 pay verilmektedir.

Yönetmelikte yer alan Madde 18'e göre devlet tarafından define bulunan kişilere ödenen tutarlar şöyledir;

- Bulunan definenin Hazine ve Maliye Bakanlığınca geçer akçe olarak değeri tespit edilir.

- Define Hazineye ait arazide bulunmuşsa %50 oranını define arayıcısına verilir.

- Kazı sahibine %50 pay verilirken kalan pay her zaman devlette kalmaktadır.

Değerli kültür varlıkları olan defineler bulunduğunda Müze Müdürlüğün teslim edilerek teslim fişi alınmalıdır. Müze Müdürlüğünde görevli olarak yer alan arkeologlar ise definenin değerini hesapladıktan sonra kişilere hakkı verilmektedir. Yasal olmadan devletten habersiz şekilde define bulunduğunda gerekli yerlere teslim edilmediğinde gerekli cezai işlemler başlatılmaktadır.

Define bulununca yapılması gerekenler

- Bulunan tarihi eser, kültür ve tabiat varlığı ya da define için ''Komisyon'' oluşturulur.

- ''Değer Takdir Komisyonu'' bulunan define için toplanarak değerini tespit etmekte ve aynı şekilde bakanlıktan ödenek talep etmektedir.

- Ödenek talep edilerek define bulana ödeme yapılmaktadır

Define araması için ruhsat alınmalı mıdır?

Devlet izniyle yapılan define arayışların hiçbir cezai işlem uygulanmamaktadır. Fakat define arayışlarına izin verilebilmesi için gerekli işlemler aşağıda yer almaktadır;

- Yasal bir arama olması için defineler için ruhsat alınmalıdır.

- Alınan ruhsatın geçerlilik süresi 1 yıldır. Kişiler aramaya başlamadan önce bakanlığa müracat ederek başlama kararını çıkarabilir.

- Define bulan kişiye verilecek ödül hazine arazisi ve özel tüzel kişilerin arazilerinde bulunmasına göre değişkenlik göstermektedir.

Resmi kurumlara başvuru yapın

- Definenin aranacak sahasının yetkili teknik elemana çizdirilmiş, İl Bayındırlık Müdürlüğünce tasdikli, 1/500 ölçekli tavsiye münhanili haritası veya krokisi,

- Krokisi çıkarılamayacak ev ve bunun gibi yerler için ise, ada pardel ve çap numarasını göstererek vaziyet planı,

- Uzaktan ve yakından olarak çeşitli yönlerde çekilmiş net fotoğraflar.

Define ihaber ödülüne ne kadar veriliyor?

- Hazine'ye mal edilen taşınır ve taşınmaz malların değerleri veya 2 yıllık intifa hakkı bedelleri üzerinden %7,5 oranında,

- İhbar sonucunda tahakkuk eden vergi ve ceza toplamının ise %10'u oranında ikramiye verilir.

Define arama cezası 2022

İzinsiz yani ruhsat almadan define arayışı yapan kişiler 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır. Bunun yanı sıra izinsiz define araştıralar 2-3 yıl hapis cezası verilmektedir.