D Vitamini Alımını Hızlandıran Besinler

D vitamininin önemine değinen Uzman Diyetisyen Gökçen Özüpek, “Vitamin D’nin yüzde 90’ı güneş ışığı sayesinde sentezlenirken, yüzde 10’u besinlerle alınır (yağlı balıklar, yumurta, süt, vitamin ilave edilmiş margarinler vb.) Deride üretilen veya besinlerle alınan D vitamini biyolojik olarak aktif değildir” dedi.

BİRÇOK HASTALIĞA KARŞI KORUYUCU GÖREV ÜSTLENİR

Karaciğer ve böbreklerde oluşan metabolik faaliyetler biyolojik açıdan aktif bir forma dönüştüğünü belirten Uzman Diyetisyen Gökçen Özüpek, “Bu sayede D vitamini vücudumuzda aktif rol alabilmekte, kemik-kas sağlığı ve birçok kronik hastalığa karşı koruyucu görevini üstlenebilmektedir” ifadelerini kullandı.

D vitaminini besinlerden de alınabildiğini belirten Uzman Diyetisyen Özüpek, konuşmasına şu şekilde devam etti:

“D vitamini balık karaciğer yağında yoğun olarak bulunur. 100 gr balık karaciğer yağında 10 bin IU (ünite) D vitamini bulunur. 100 gram balıktaki D vitamini, balık yağlı olduğu takdirde 300-1000 UI kadardır.

Balık yağı dışındaki doğal yiyeceklerde D vitamini az miktarda bulunmaktadır. En zengin kaynak sayılan karaciğerin 100 gramında 100-400 IU, tereyağında 50-60 IU, sütün bir litresinde 3-10 IU, bir yumurta sarısında 20-100 IU kadar D vitamini bulunur.”

D VİTAMİNİ İHTİYACINI KARŞILAMAK İÇİN…

Sağlıklı yetişkinlerde güneş ışığının yanı sıra, yeterli ve dengeli beslenmenin de önemli olduğunu belirten Özüpek, her gün 1 yumurta, 2 su bardağı tam süt ya da süt ürünleri, haftada 1-2 kez yağlı balık tüketilmesinin D vitamini ihtiyacını karşılayacağını söyledi.

TEN RENGİ D VİTAMİNİ İHTİYACINI ETKİLER

Vücudun ihtiyacı olan D vitamini oluşumunun kişiden kişiye değişebileceğine değinen Uzman Diyetisyen Gökçen Özüpek, “Güneşlenme sırasında D vitamini oluşumu; ışınların dik veya eğik gelmesine, kişinin ten rengine ve yaşına göre değişir.

Kış aylarında güneş ışınları eğik açı ile geldiği için D vitamini oluşumunun yetersiz olduğu bilinmektedir. Ülkemizde kış mevsimi dışında her gün 15-20 dakika kadar yüz, el, kol, ayak ve bacakların güneş ışığı ile temas ettirilmesi ile birlikte D vitamininin vücutta aktif forma dönüşmesindeki ilk adımı sağlamış oluruz” dedi.

Esmer olan kişilerin, açık tenli olan kişilere kıyasla daha uzun süre güneşte kalmasını gerektiğini söyleyen Özüpek, “Ancak güneş ışınlarının dik açı ile geldiği saatlerde uzun süre güneşlenmenin cilt kanseri gelişme riskini artırdığı unutulmamalıdır” diye konuştu.

D VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR?

D vitamininin vücut için faydalarına da değinen Uzman Diyetisyen Gökçen Özüpek, şu şekilde konuştu:

“D vitamini kas ve kemik sağlığında çok önemli bir role sahiptir. Kalsiyum ve fosforun bağırsaklardan emilimine katkı sağlamaktadır. D vitamini eksikliğinde raşitizm (çocuklarda kemik yumuşaması), osteoporoz (kemik erimesi), osteomalasia (kemik yumuşaması) gibi kemik hastalıklarının oluştuğu bilinmektedir.

Kemik dışında beyin, kalp, mide, pankreas, deri, meme, T ve B lenfositleri (bağışıklık sisteminde temel öneme sahip birkaç farklı türde beyaz kan hücreleri) ve monositlerde (bakteri, virüs ve mantarlarla savaşan bir tür beyaz kan hücresi) vitamin D reseptörü (VDR) bulunmaktadır.

D vitamini eksikliği MS riskinin artmasına neden olur. Ancak D vitamini ile atakların azaldığını bildiren bilimsel bir çalışma bulunmaktadır. D vitamini pankreasta bulunan beta hücrelerini uyararak insülin salınımını artırır.

D vitamini hücre farklılaşması ve çoğalmasındaki etkinliği sebebiyle kanser hücrelerinin çoğalmasını azaltıp apoptozisini (hücre ölümü) uyararak kanser gelişim riskini azaltır. Aynı şekilde kontrolsüz çoğalan hücrelerle belirlenen sedef hastalığının iyileştirilmesinde de etkili olduğu bilinmektedir.”