Osmanlı Devleti’nin Yeniçeri Ocakları büyük bir öneme sahipti. Askeri değerlerinin marşlar ile de belirtilmesi söz konusudur. Örneğin Mehter marşının tarihi bu şekilde ele alınır. Ve ceddin deden neslin baban! Ne demek gibi sorulara yanıt aranır. İlk etapta marşa dair:
- Yeniçeri Ocaklarının parçası olan mehter bölükleri tarafında ele alınmıştır.
- Askeri ve resmi olarak marşlara yer verilmiştir.
- Mehteranlar eşliğinde söylenen marşların yeri ayrıdır.
İlk etapta bu detaylara yer verilir ve anlamı sorgulanır. Gerek marşın çıkış öyküsüne gerekse anlamına dair çeşitli rivayetler boy gösterir. Sembolik olan marşa dair halen araştırmaların devam etmesi de dikkatlerden kaçmıyor.
Mehter Marşı Tarihçesi
Anlamını sorgulamadan önce marşa dair tüm hususları ele almak gerekir. Mesela ilk önce 1917 yılında ortaya çıktığı bilinir. Ve İsmail Hakkı Bey’in kaleminden hazırlandığı ifade edilir.
Ceddin Deden Marşı, bu dönemde mehter takımı ile seslendirilmiştir. Halen günümüzde de söylenen marşın, eskisine nazaran değiştirildiği ifade edilmiştir. Buna karşı ceddin deden neslin baban ne demek merak edenlere çeşitli anlamlar eşlik edecektir. Örneğin:
- Neslin yani geleceğin devamı için babaya işaret edilir.
- Neslin öncesi için de dedeye atıfta bulunulur.
Aynı zamanda ilk zamanlarda bu kısmın ‘teslim dedi teslim baba’ şeklinde anılması söz konusudur. Bu şekilde söylenen marşın zaman geçtikçe değiştiği ifade edili.
Mehter Marşı Sözleri
Ceddin deden, neslin baban ne demek öğrenmek isteyenlere öncelikle aslı sergilenir ve anlamı bu yolla ele alınır. Yukarıda da belirttiğimiz üzere aslı olarak ‘teslim deden, teslim baban’ şeklinde ifadeler boy gösterir. Ve bu durum Teslim Abdal’a kadar uzanır.
- yy’da yaşamış olan Teslim Abdal’a hitaben ele alındığı ifade edilir. Bektaşi dedesi olan Teslim Abdal, Bağdat seferi sırasında başarı göstermiştir. Bu başarıya karşı da adına marşların yazıldığı belirtilir. Aynı zamanda:
- Teslim Abdal adına ülkemizde 2 adet türbe dahi bulunuyor.
- Denizli’de bulunan türbeler ziyaretçilere açık.
Mehter Marşı Değiştirildi Mi?
Sözlerini merak edenlere yukarıda belirttiğimiz hususlar eşlik edecektir. Yani mehter bölükleri tarafından ele alınan marşın zamanla değiştirildiği iddia edilmiştir. Ve bu duruma karşı farklı manalara sahip olması söz konusudur. Bu değişim:
- Marşa dair besteci sayısının birden fazla olduğu için gerçekleştiği ifade edilir.
- Nesilden nesile aktarılması sırasında da sözlerin değiştiği rivayet edilir.
Ceddin deden, neslin baban mısraları ile başlayan marş, mehter bölükleri ile halen söylenmeye devam ediyor. Mehter gösterileri önemli günlerde gerçekleşir ve halkın dikkatini çeker. Öyle ki marş, gerek sözleri gerekse bestesi ile tüyleri diken diken yapmaya yetiyor. Üstüne mehter bölüklerinin eşsiz gösterileri de buna etki ediyor. Etkilenen vatandaşlar marşın tarihçesini dikkate alabilir. Hatta bununla sınırlı kalmayıp, marşın sözlerini değerlendirmekte sizin elinizde.