Açılımı “Dietary Approaches to Stop Hypertension” olan DASH diyetinin Türkçe karşılığı “Hipertansiyonu Önlemek İçin Diyet Yaklaşımları” olarak bilinir. Adından da anlaşılacağı üzere bu diyet, hayat boyu sağlıklı beslenerek yüksek tansiyonu önlemek üzerine yapılan bir programdır.
DASH DİYETİ NEDİR? NASIL YAPILIR?
Dash diyetinin prensibinin daha küçük porsiyonlarla beslenmek, tüketilen besinlerin kan basıncını yükseltmeyecek besinler olmasına ve tuz oranının beslenme programındaki yerini azaltmak prensipleri arasındadır. Aynı zamanda yüksek tansiyonla birlikte kolesterol gibi sorunlara da çözüm sağlamaktadır.
Bu diyeti yaparken özellikle küçük porsiyon tercih edilmelidir. Doymuş yağ oranı yüksek besinlerin tüketilmemesine dikkat edilmelidir. Hafta en az iki kez balık ve sınırlı ölçüde kırmızı et tüketilmesi önerilmektedir. Şeker oranı yüksek besinlerden uzak durulmaya çalışılırken kalsiyum, protein ve lif açısından zengin besinler tüketilebilir. Bu diyetin önemli ilkelerinden biri de sodyum tüketimini azaltmaktır. Tuz harici içerisinde sodyum bulunan bazı besinlerden de uzak durulmalıdır.
NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
Dash diyetini uygularken bazı kurallara dikkat etmeniz gerekir. Bu kurallara uyulmadığı zaman diyetin sağlayacağı fayda azalacaktır. Salata yaparken baharat, limon ve sirke kullanabilirsiniz fakat zeytinyağını sınırlı miktarda kullanmalısınız. Pilav gibi yemekleri ana yemekle birlikte küçük porsiyonlarla tüketebilirsiniz. Tavuk tüketiminde tavuğun derisini soymanız gereklidir.
Yemekleri küçük lokmalar halinde yemelisiniz ve iyice çiğnemeniz gerekir. Dash diyetini diyetisyen eşliğinde yapmanız daha sağlıklı olacaktır. Çünkü diyetisyeniniz hangi ölçülerde hangi besinlerin sizin vücudunuza daha yararlı olacağını bilir.
HANGİ BESİNLER TÜKETİLMELİDİR?
Ekmek, pirinç, bulgur ve makarna gibi tam tahıllı ve lif kaynağı olan besinleri tercih edebilirsiniz. Örneğin normal pirinç yerine esmer pirinç tüketebilirsiniz. Bütün diyet programlarında olduğu sebze tüketimi Dash diyetinde de oldukça önemlidir. Sebzelerde lif, A, C, e vitaminleri, Potasyum ve magnezyum mineralleri açısından zengin besin kaynağıdır. Bu nedenle sebze tüketimine oldukça ağırlık verilmelidir.
Meyveler de tıpkı sebzeler gibi vitamin ve mineral açısından zengindir ve düşük yağ oranına sahiptir. Üstelik meyveler vücudunuzun ihtiyaç duyduğu tatlı gereksinimini de karşılarlar. Öğünlerinizde az yağlı yoğurdun içine biraz meyve doğrayarak yiyebilirsiniz. Etler protein, çinko ve demir açısından zengin besinlerdir. Fakat içerdikleri yağ ve kolesterolden dolayı bu ürünlerin az miktarda tüketilmesi önerilir.
DASH DİYETİNİN FAYDALARI
Dash diyetinin özellikle yüksek tansiyon hastalarına iyi gelmektedir. Kan basıncının düzeldiğini ve yüksek tansiyon probleminin önüne geçtiği söylenebilir. Kanser, kalp krizi, beyin kanaması ve felç gibi hastalıkların oluşma riskini düşürür. Yüksek kolesterol probleminin önüne geçer. Yapılan araştırmalara göre Dash diyetinin Akdeniz diyetine benzer özellikleri olması ile kalın bağırsak kanserini önleyici etkilerinin olduğunu söylenebilir.