Borsa haram mı? özellikle son yıllarda bu türde sorgulamalar hız kazandı. Zira artık birçok yatırımcı, ellerindeki paraları farklı yatırım araçlarında değerlendirmek istiyorlar. Bu noktada da o araçların dini açıdan haram olup olmadığını sorguluyorlar. Peki borsa oynamak haram mı?
BORSA HARAM MI?
'Borsa haram mı' sorusu yatırım yapmak isteyen kişiler tarafından sıklıkla merak ediliyor. Peki, Diyanete göre borsa haram mı?
Diyanete göre borsaya girmek caizdir. Çünkü borsaya girmek ve hisse senedi almak o şirkete ortak olmak anlamına geliyor. Burada çok ince bir nokta bulunuyor. Kişi borsaya girebilir. Bunda herhangi bir kusur ya da günah bulunmamaktadır. Ancak kişi, bütün vaktini borsaya ayırmamalı, borsayı bir kumar olarak görmemelidir. Bilindiği üzere bu yatırım aracı yüzünden evini, arabasını ve evindeki eşyaları satan insanlar bulunmaktadır. İşte borsanın bu türlüsü caiz değildir.
BORSA HARAM MI HELAL Mİ? BORSADA AÇIĞA SATIŞ YAPMAK CAİZ Mİ?
Borsada açığa satış, sahip olunmayan piyasa araçlarının satılmasını ya da satışa yönelik emir konulması işlemini ifade etmektedir. Belirli şirketlerin hisselerinin düşeceğine inanan yatırımcılar bu yönteme sıklıkla başvururlar. Bu yöntemde fiyatı yüksek olan hisseler satılır. Fiyat düştüğünde ise tekrar alınır. Bu şekilde kişiler aradaki fiyat farkı nedeniyle kazanç sağlar. Burada yatırımcı tarafından bir gün belirlenir ve yeniden alış günü geldiğinde takas gerçekleşir. Eğer hisse senedinin fiyatı düşmemişse işlem borç alınarak yapılır.
Borsa haram mı sorusunu 'caizdir' şeklinde cevaplamıştık. Yukarıda yazdığımız gibi, açığa satışta sahip olunamayan değerler satıldığı için ne yazık ki borsada açığa satış yapmak caiz değildir. Bu noktada yatırımcıların dini açıdan dikkatli olması gerekmektedir. Zira açığa satış faiz yasağını ihlal etmektedir.
Burada birkaç önemli detay öne çıkıyor. Borsa eğer bir yatırım aracı olarak değerlendiriliyorsa İslami açıdan herhangi bir sorun yoktur. Ancak borsa bir şans oyunu olarak görülüyorsa ya da yatırımcılar aslında ellerinde olmayan hisse senetlerini satıp kısa yoldan büyük karlar kazanıyorlarsa ve bu karları da spekülatif işlemler neticesinde elde ediyorsa bu durumda borsa caiz değildir.
Öte yandan, borsanın bir bağımlılık halini alması da dini açıdan önemli bir risk teşkil etmektedir. Burada kazanma hırsı devreye girer. Kişiler ellerinde olan hisseler kadar ellerinde olmayan hisseleri de takip eder ve olası büyük kazançları kaçırmalarından dolayı hayıflanırlar. Hatta bazen işler öyle bir noktaya gelir ki; yatırımcılar ellerinde olmayan paralarla borç alarak ya da kredi çekerek borsaya girmektedir. Bu noktada Borsa haram mı? sorusunun cevabını tekrar gözden geçirmek gerekir. Her durumda, kişinin dini açıdan davranışlarının ve esas niyetinin farkında olması gerekmektedir.