Koronavirüs süreci ile başlayan ekonomik kriz tüm dünyayı etkisi altına aldı. Pandemiyle beraber yükselen enflasyonu düşürmek için faizde umut arayan ABD ve Avrupa hayal kırıklığına uğradı. Yüksek faizi, 'düşük enflasyon' için ekonominin değişmez kuralı olarak gören ülkeler sert faiz artışlarına gitmelerine rağmen, enflasyon düşmeyince IMF ve BM’den kriz uyarısı geldi.
İlk uyarı BM’den geldi
Geçtiğimiz akşam Birleşmiş Milletler Merkez Bankası, bankaların faiz artışını durdurması için uyarıda bulundu. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), son dönemlerde yaşanan ekonomik krize dair açıkladı raporda, “ABD Merkez Bankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi gelişmiş ülkelerdeki merkez bankalarının faizleri artırmaya devam etmesinin küresel ekonomiyi resesyona ve ardından uzun süreli durgunluğa itme riski taşıdığını bildirdi. Raporda, resesyon yaratmadan daha yüksek faiz oranlarıyla fiyatları aşağı çekebilmeye yönelik herhangi bir düşüncenin "ihtiyatsız bir kumar" olduğu ifade edildi. BM'nin açıklamasının hemen ardından Uluslarası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, ABD Merkez Bankası'nı (FED) politikalarında son derece ihtiyatlı ve dünyanın geri kalanı üzerindeki etkisine karşı dikkatli olmaya çağırdı. Georgieva, Suudi Arabistan ziyareti sırasında Reuters'a verdiği röportajda, 2 Kasım'da faiz kararı için toplanacak olan FED'in sorumluluğunun "çok yüksek" olduğu ifade edildi.
Türkiye faiz indirerek ayrıştı
Türkiye’nin bu süreçte Batı ülkelerinin uyguladığı politikayı reddederek kendi özgür politikasını izledi. Geçen yıl faizi % 18'den % 14'e düşüren Merkez Bankası, 7 ay ara verdiği indirimlere son iki ayda attığı adımlarla faizi % 14'ten % 12'ye çekti.
Bakan Nebati: BM izlediğimiz politikayı tekrar etti
IMF ve BM’nin yaptığı faiz artırmayın uyarısı hakkında açıklama yapan Bakan Nebati, "Son zamanlarda hemen her gün ifade ettiğimiz politikaları BM çağrı yaparak tekrar ediyor" dedi. Nebati "Pandemiyle başlayıp savaşla devam eden süreç küresel ekonomide birçok sorunun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Tüm dünyada enflasyonist baskılar tırmandı. Enflasyonla mücadele etmek için merkez bankaları finansal sıkılaştırmaya gitmiş ve resesyon risklerinin artmasına neden olmuştur. ABD bugün teknik olarak resesyondadır" dedi. Nebati "İyi yoldayız, doğru yoldayız ve güçlü bir şekilde gidiyoruz. Biz teorisinde de uygulamasında da Türkiye Ekonomi Modeli'nin dünyaya büyük bir örnek teşkil edeceğine, bu sancılı dönemi en iyi şekilde geçeceğimize inanıyoruz" dedi.
Profesörler daha önce uyarmıştı
Columbia Üniversitesi Profesörü ve Nobel ödüllü iktisatçı Joseph Stiglitz, daha önce yaptığı bir açıklamada yaşanan ekonomik kriz için izlenmekte olan yolun ters tepeceğini ifade etmiş faizleri artırmanın arz tarafındaki problemleri çözmediğini belirterek, "Hatta daha da kötüleştirebilir. Çünkü arz sıkıntılarına yönelik daha fazla yatırım yapılması gerekir. Ancak faizlerin artırılması bu yatırımları zorlaştırıyor" açıklamasında bulunmuştu.