Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), 1 Temmuz tarihinde devreye alacağı kısmen ödeme uygulamasının başvuru esaslarını belirlediği bir genelge yayımladı. Bu uygulama ile Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) dahil olan katılımcılar, sistemden çıkmadan ve hak kaybına uğramadan evlilik, konut alımı ve doğal afet durumlarında biriken birikimlerinin yüzde 50'sine kadar olan kısmını çekebilecekler. Kısmen ödeme uygulamasından yararlanmak isteyen katılımcılar, bu taleplerini sözleşmesi bulunan emeklilik şirketine SEDDK'nın belirlediği durumlar kapsamında yapabilecekler. Bu durumlar arasında evlilik, konut alımı ve doğal afet durumları gibi belirli acil ihtiyaçlar yer alıyor. Katılımcıların başvuruları, emeklilik şirketleri tarafından Emeklilik Gözetim Merkezi'nin sağladığı altyapıyla kontrol edilecek ve işleme alınacak.
Bu uygulama ile katılımcılar, mali ihtiyaçları doğrultusunda birikmiş fonlarından belirli bir miktarı çekebilme olanağına sahip olacaklar. Böylece, evlilik, konut alımı veya doğal afet gibi beklenmedik durumlarda acil ihtiyaçları için fonlarını kullanabilecekler. Ancak, bu ödemelerin belirli bir yüzdeyle sınırlı olması ve kısmen ödeme yapılabilmesi önemli bir detay olarak öne çıkıyor.
Kısmen ödeme şartları
Katılımcıların kısmen ödeme yapabilmeleri için belirli şartlar bulunmaktadır. Bu şartlar doğrultusunda, başvuru yapacak olan katılımcıların öncelikle daha önce kısmen ödeme almamış olmaları gerekmektedir. Ayrıca, birden fazla bireysel emeklilik sözleşmesi bulunan kişilere sadece bir başvuru hakkı tanınırken, doğal afet hali hariç daha önce kısmen ödeme alan kişilerin, önceki kısmen ödeme tarihinden yeni başvuru tarihine kadar en az 5 yıl geçmiş olması şartı aranmaktadır. İlk defa kısmen ödeme başvurusunda bulunan katılımcılarda ise en az 5 yıl boyunca sisteme üye olmuş olmaları gerekmektedir.
SEDDK tarafından belirlenen diğer bir kriter de katkı payı ödemeleri ile ilgilidir. Doğal afet durumu dışında daha önce kısmen ödeme almış olan katılımcılar veya ilk kez bu hakkı kullanacak katılımcıların, önceki kısmen ödeme tarihinden veya ilk defa kısmen ödeme yapacak katılımcıların sözleşme yürürlük tarihinden başvuru tarihine kadar aylık asgari ücretin en az beş katı kadar katkı payı ödemiş olmaları gerekmektedir. Bireysel emeklilik sözleşmeleri kapsamında, rehin, haciz veya alacağın devri gibi durumların sözleşme konusu olmadığının tespit edilmesi önem arz etmektedir. Bu durum, katılımcıların hak kayıplarını önlemek ve güvenli bir şekilde işlemlerini gerçekleştirebilmelerini sağlamak adına oldukça önemlidir. Kısmen ödeme başvurusunun kabul veya ret sonucu, katılımcıya hızlı bir şekilde iletilmelidir. Bu doğrultuda, talep formunun şirkete ulaştığı tarihten itibaren en geç üç iş günü içinde katılımcıya elektronik iletişim araçlarıyla bilgilendirme yapılmalıdır. Böylece, katılımcılar başvurularının durumunu hızlıca öğrenerek gerekli adımları atabilirler. Katılımcılar, istenilen belgelerle birlikte başvuru yaparken, başvuru tarihinden en fazla 2 ay öncesine kadar evlilik veya konut edinme durumunu gösteren belgeleri de sunabilirler. Bu sayede, katılımcılar başvuru sürecini daha esnek ve kolay bir şekilde tamamlayabilirler. Başvurusu kabul edilen ve ödeme alan katılımcılar ise ödeme aldıktan sonraki 2 ay içerisinde ilgili belgeleri şirkete ileterek başvuru işlemlerini tamamlamakla sorumludurlar. Bu belgelerin zamanında ve eksiksiz bir şekilde iletilmesi, sistemin düzgün bir şekilde işlemesini sağlayacak ve katılımcıların haklarını koruyacaktır. Konut alımı için başvuruda bulunan katılımcılar, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından sağlanan web tapu ile üretilen doğrulama kodunu içeren tapu belgesi nüshasını sunmalıdır. Bu belge, katılımcının konut edindiğini ve başvuru için gereken koşulları sağladığını kanıtlamak amacıyla kullanılacaktır. Evlilik durumu için başvuru yapacak katılımcılar ise e-Devlet sistemi üzerinden üretilen ve üzerinde doğrulama kodu bulunan nüfus kayıt örneğini sunmalıdır. Bu belge, katılımcının evlendiğini ve başvuru için gereken koşulları karşıladığını doğrulamak için kullanılacaktır. Doğal afet durumunda başvuruda bulunacak olan katılımcılar ise SEDDK tarafından duyurulan belgeyi sunmalıdır. Bu belge, katılımcının doğal afetin gerçekleştiğini ve başvuru için gerekli şartları yerine getirdiğini kanıtlamak amacıyla kullanılacaktır.
Kısmen ödeme tutarı yeniden değerlendirildi
Kısmen ödemeye ilişkin işlem ve hesaplamalar, katılımcının başvuru tarihinde hesabında bulunan fon pay adedi üzerinden yapılacaktır. Bu hesaplama sürecinde, başvuru tarihinde bekleyen fon alım talimatları dikkate alınmayacak ve henüz katılımcının hesabına intikal etmemiş katkı payı ve devlet katkısı tutarları hesaplamaya dahil edilmeyecektir. Birden fazla çeşit fon payına sahip olan katılımcılar için, kısmen ödeme tutarının toplam birikimine oranı kadar oranda fon payı satım talimatı verilecektir. Yani, her fon çeşidinden kısmen ödeme tutarına uygun bir miktar fon payı satılacaktır. Fon satım talimatı verilen hesapta, işlemi devam eden fon dağılım değişikliği veya kesintilere ilişkin süreçler varsa, öncelikle bu işlemlerin tamamlanması beklenerek kısmen ödeme işlemine geçilecektir. Katılımcılar, başvuru sonrasında belge ibrazını yapmaları durumunda, kısmen ödeme süreci sonlanana kadar fon dağılım değişikliği yapamayacaklardır. Bu süreçte, fon dağılımında herhangi bir değişiklik yapılmayacaktır ve katılımcıların mevcut fon dağılımı korunacaktır.
Bu uygulama ile katılımcıların kısmen ödeme işlemleri ve fon dağılımı değişikliği süreçleri düzenli bir şekilde yürütülecek ve katılımcıların hak kaybı yaşamaları önlenmeye çalışılacaktır. Kısmen ödeme tutarları, tüm fon paylarının nakde dönüştürüldüğü günü takip eden ilk iş gününde katılımcı hesabına ödenecektir. Başvurudan sonra belgelerin ibraz edilmesi durumunda, devlet katkısı en geç fon paylarının nakde dönüştürüldüğü günü takip eden ilk iş günü ödemesi tamamlanacaktır.
Ancak, nakde dönüştürülmüş tutarın herhangi bir sebeple 10 iş günü içinde ödenememesi veya kısmen ödeme işleminin gerçekleştirilememesi durumunda, başvuru yapılmamış sayılacaktır. Bu durumda, tutar iki iş günü içinde katılımcının mevcut fon dağılım tercihine uygun olarak yatırıma yönlendirilecektir. Bu düzenleme ile katılımcıların kısmen ödeme işlemleri hızlı bir şekilde tamamlanacak ve ödemeler zamanında yapılacaktır. Ayrıca, belgelerin ibraz edilmemesi durumunda da katılımcıların hak kaybı yaşamasının önüne geçilmeye çalışılacaktır. Katılımcılar, başvuru formunda kısmen ödeme tutarını yüzde 50 olarak belirleyebilecekleri gibi daha az miktarda da talep edebileceklerdir. Ancak, konut alımı ve evlilik durumlarında yapılan başvurularda, kısmen ödeme hallerinin oluşmaması veya 2 ay içinde gerekli belgelerin sunulmaması durumunda, kısmen ödeme hakkı kullanılmış sayılacak ve ödenen tutarın yüzde 30'u devlet katkısı hesabından indirilecektir. Katılımcılar başvuru sırasında bireysel emeklilik sözleşmesinden 3 yıl ayrılmayacaklarına dair taahhütname imzalayacaklardır. Bu taahhütnamenin başlangıç tarihi kısmen ödeme tarihi olacak ve bu tarihe 3 yıl eklenerek bitiş tarihi hesaplanacaktır. Katılımcı, sözleşmesini 3 yıllık taahhüt süresi içerisinde emeklilik, vefat veya maluliyet dışında sonlandırması durumunda, kısmen ödeme kapsamında aldığı devlet katkısı tutarı faiziyle tahsil edilecektir.
Ayrıca, genelgede konut alımı veya evlilik hallerinde belge ibraz sürelerine ve belge ibraz edilmemesi durumlarında verilmiş örneklere de yer verilmiştir. Bu düzenlemelerle katılımcıların kısmen ödeme işlemleri ve taahhüt süreleri konusunda netlik sağlanmış ve sistemdeki düzenlemeler güçlendirilmiştir.