Bir Günde 6.1 Milyar Dolar TL'ye Dönüştürüldü

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın çarşamba günü gerçekleştirilen AK Parti'nin 7. Olağan Büyük Kongresi'ndeki "Döviz ve altınınızı ekonomiye kazandırın" çağrısında önce harekete geçen vatandaş, pazartesi günü tarihin en ciddi döviz satışlarından birini gerçekleştirdi. 15 Temmuz darbe teşebbüsü ve Ağustos 2018 tarihindeki kur saldırısı sürecinde olduğu gibi lirayı savunmaya geçen yerli yatırımcı, liraya geçiş yaparak, milli parasını sahiplendi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) aracılığıyla bildirilen günlük verilere göre, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'ndaki (TCMB) başkan değişimi ardından Türk Lirası'nda spekülatif bir şekilde olağanüstü değer kaybının olduğu pazartesi günü döviz mevduat hesaplarında altı milyar 120 milyon dolarlık çözülme yaşandı. 19 Mart Cuma günü 255.7 milyar dolarlık döviz hesaplarının büyüklüğü, 22 Mart Pazartesi'de  249 milyar 583 milyon dolara indi. Böylelikle döviz hesaplarının büyüklüğü 13 Kasım 2020 tarihinden bu yana en düşük düzeye inmiş oldu.

Döviz hesaplarında görülen çözülme sonucunda lokomotifliği bireysel yatırımcı yani vatandaş omuzladı. Bireysel yatırımcının 19 Mart tarihinde 165 milyar 738 milyon dolar olan döviz hesaplarının büyüklüğü, 22 Mart tarhinde 4 milyar 648 milyon dolar gerileyerek, 161 milyar 87 milyon dolara indi. Pazartesi günü firmalara ait döviz hesaplarının büyüklüğü de 1 milyar 472 milyon dolar gerileyerek 88 milyar 495 milyon dolara geriledi.

Dövizini bozduranların aynı gün Türk Lirası mevduatı açtığı görüldü. 19 Mart tarihinde bir milyar 568 milyon lira olan TL mevduatın büyüklüğü, 22 Mart tarihinde 52 milyar TL yükselişle bir trilyon 620 milyar TL'ye çıktı. Böylelikle Türk Lirası mevduatlar tarihin en fazla düzeyine çıktı.

Pazartesi günü vadesiz Türk Lirası mevduatın büyüklüğü 323 milyar TL'den 351 milyara, vadeliler de bir trilyon 244 milyardan bir trilyon 268 milyar Türk Lirası'na çıktı.

MOBIUS Capital Partners Kurucusu Mark Mobius "Türk Lirası'nın bu zayıflıkla devam etmeyeceğini, gelecekte istikrarlı olacağını düşünüyorum" diye konuştu.

Mobius, "Ne zaman bir merkez bankası başkanı değişse bu bir panik yaratır. Buna rağmen yeni TCMB Başkanı'nın açıklamasına baktığınızda istikrarlı bir Türk Lirası hedefi görüyorsunuz. Türk Lirası'ndaki tepkinin aşırı olduğunu, mantıklı olmadığını düşünüyorum" dedi.

Kurun zayıfladığını veya kuvvetlendiğini görmek adına baktıkları ölçütlerden birinin satın alma kuvveti paritesi olduğunu ifade eden Mobius, yatırımcı olarak kendilerini kur zayıflıklarına karşı nasıl muhafaza ettiği sorusuna da "Kur zayıflıklarından fayda sağlayabilecek şirketlerin hisselerini seçmeye çalışıyoruz. Örneğin Türkiye'de ihracat yapan bir yazılım şirketinde yatırımımız var" yanıtını verdi.

Döviz kurunda görülen hacimsiz artışı ve gelinen bu düzeylerin kalıcı olmadığını değerlendiren bireysel yatırımcının salı günü de minimum 2-3 milyar dolar satış yaptığını ifade ediliyor.

Reform paketi ile çarşamba günkü kongredeki mesajların, dolarizasyonun kırılmasının önünü açacağını ifade eden uzmanlar, mevcut faiz düzeyinin de liraya geçişi cazip kıldığı değerlendirmesinde.

Diğer taraftan, TCMB'de başkanlık değişiminin olmasından bir gün önce döviz hesaplarının yükseldiğiyle ilgili iddialar da gerçeği yansıtmadı. BDDK'nın açıkladığı verilere bakıldığında 19 Mart Cuma günü bankalardaki döviz hesaplarının büyüklüğü 75 milyon dolar gerileyerek, 255 milyar 703 milyon dolara düştü.