Barbaros Hayreddin Paşa, Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk kaptan-ı deryasıdır.
Hakkında ne denilirse denilsin, ne yazılırsa yazılsın, ne söylenilirse söylensin; hep bir şeyler eksik kalacaktır. Yine de, tarihin bu unutulmaz kahramanını yakından tanımak gerekir.
Bir Cihan Deryası: Barbaros Hayreddin Paşa’yı Ne Kadar Tanıyorsunuz?
Osmanlı Devleti’nin en önemli donanma komutanlarından biri olan ve kaptan-ı derya sıfatını alnının akıyla taşıyan Barbaros Hayreddin Paşa kimdir? Bir cesaret timsali? Bir başarı hikâyesi? Bir tarih nişanesi? Belki de, hepsi… Barbaros Hayreddin Paşa tarihin kendisi… Türk denizciliğini ilerleten yegâne isim…
O dönem de, kaptan-ı deryalar Divan-ı Hümayun’a katılma yetkisine sahip, önemli insanlarken, Barbaros Hayreddin Paşa da bu şerefe nail olmuştur. Keza, Osmanlı, jeopolitik anlamda, çevresi denizlerle çevrili bir imparatorluktur. Ayrıca, döneminde tüm dünyada deniz seferleri ve savaşları önemli hale gelmiştir. Özellikle, Avrupa ülkelerinin sömürgeci yayılmaları, din birliği altında etrafa savaş açmaları tarihi belirleyen kanlı hesaplaşmalarla olmuştur.
Barbaros Hayreddin Paşa da bu önemli isimlerden biriydi. İlk adı ‘‘Hızır Reis’’ti. Atılgandı, herkesin imdadına koşardı, başarılıydı. Yavuz Sultan Selim ona ‘‘inançlıların en hayırlısı, dinin en mümini’’ anlamına gelen Hayreddin ismini verdi.
Barbaros Hayreddin Paşa’nın ağabeyi Oruç Reis de denizciydi. Cezayir seferleriyle ve burayı ele geçirmesiyle bilinir. İtalyanlar, Oruç Reis’e ‘‘Barbarossa’’ lakabını takmışlardır. Kendisi ölünce, bu lakabı kardeşi Hızır Reis, yani Hayreddin Paşa ondan almıştır. Barbaros, kızıl sakal anlamını ihtiva etmektedir.
Barbaros Hayreddin Paşa’nın babası sipahilerden Vardar Ağa, annesi Rum asıllı Katerina’dır. Ağabeyi Oruç Reis’le ve diğer kardeşlerden İshak’la birlikte serbest denizcilik yaparak, ganimetler elde ediyorlardı. Ticarette ustalaşmışlardı. Biraz da, yağma kültürünü biliyorlardı.
Barbaros, ünlü Cenevizli gemici Andrea Doria’yı yenilgiye uğratıp, aynı zamanda Avrupa’ya ait gibi gösterilen, ama dışarıdan istilayla getirilen yağma ganimetleri de geri istedi.
Barbaros kardeşler, ellerine geçen kutsal ve değerli her türlü ganimetin büyük bir bölümünü, saygı mahiyetinde Yavuz Sultan Selim’e gönderdiler.
Oruç Reis, zamanında Cezayir’i ele geçirmiştir; fakat, İspanyollar bunu kabul edememişlerdir. Avrupa tarihi her zaman kin tutma ve inat etme gibi acımasız eğilimlerle ilerlemiştir. Bu yüzden, İspanyollar, bu yenilgiyi hazmedemeyerek, Araplar’ı kışkırtmışlardır. Tekrar saldırıya geçmişlerdir. O esnada, İshak Reis ve Oruç Reis, onlar tarafından öldürülmüşlerdir. Bunun üstüne, Hızır Reis, padişaha bağlılığını bildirmiştir. Yavuz Sultan Selim, onu Cezayir Beylerbeyliği’ne atayıp, koruması altına almıştır.
Barbaros Hayreddin Paşa Neden Önemli Bir Tarihi Karakterdir?
Barbaros Hayreddin Paşa kimdir dersek, onun üstün başarılarından bahsetmemiz gerekecektir. Çünkü, kim olduğunun anlaşılması yaptıklarında gizlidir.
Kendisinin en önemli başarısı, 16. yüzyılda yapılan ‘‘Preveze Deniz Zaferi’’dir. Bu zafer, Avrupalılar’ın kalabalık, işgalci Haçlı ordusunun acımasızlığına karşı bir başarı örneğidir. Böylelikle, Osmanlı Devleti’nin Akdeniz’de egemenliği açısından büyük bir aşama sağlanmıştır.
Osmanlı onun sayesinde Haçlılar’a, özellikle İspanyollar’a, Portekizliler’e, İtalyanlar’a, Venedikliler’e ve Cenevizliler’e karşı direnç göstermiştir.
Barbaros Hayreddin Paşa’nın Türk Denizciliğine Katkıları Nelerdir?
Barbaros Hayreddin Paşa kimdir denilecek olursa, Osmanlı denizciliğini en üst kademesine ulaştırmış, ulu kişilerden biridir denilebilir.
Döneminin en iyi teknolojilerinin kullanılması, sağlam gemilerin yapılması için, Tersane-i Amire’yi en etkin merkezlerden biri haline getirdi.
- yüzyılda, kutsal Germen imparatorluğu şeklinde birleşen Avrupa ordusuna karşı, Nice adlı bölgede de bir zafer elde etti.
Barbaros Hayreddin Paşa kimdir denildiğinde, denizlere düzen veren ve onlara hakim, büyük bir amiralden bahsedilmektedir.