Bakan Berat Albayrak Açıkladı: 23 Yıl Sonra Bir İlk

Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, sosyal medya hesabı üzerinden Borsa İstanbul ile ilgili paylaşımında şu ifadeleri kullandı:

'Yeni bir dönem, yeni bir hafta, yeni bir başlangıç… 23 yıl sonra Borsa İstanbul'da endekslerden iki sıfır atıyoruz, sadeleşiyoruz. Tüm yatırımcılarımıza hayırlı olsun.'

Borsa İstanbul'un 2018 yılından bu güne yer yer gündemini meşgul eden endekslerden sıfır atılması sistemi, bugün uygulanmaya başlanacak sistem güncellemesiyle hayata geçecek.

BIST 100 endeksi başta olarak Borsa İstanbul aracılığıyla hesaplanan 123 fiyat ile kazanç endeksinden 2 sıfır atılması ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) endeks vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri temellerinde farklılık yapılmasını içeren yeni BISTECH güncellemesi, bugün devreye alınıyor.

Hazırlıkları ve denemeleri sonlanan güncelleme, 23 sene aradan sonra Borsa İstanbul'da fiyat ile kazanç endekslerinden sıfır atılmasını ve VİOP'taki bir takım farklılıkları barındırıyor.

Endekslerden 2 sıfır atılmasıyla endeks değerinin virgülden sonra 2 hane gösterilmesi sürürken, uygulama tarihi itibarıyla alakalı endekslerin ayıran değerleri 100 ile çarpılarak endeks değerlerinin 2 sıfır atılmış olarak hesaplanması temin edilecek.

Geçiş tarihinin öncesinde hesaplanmış endeks değerleri de 100'e bölünerek endekslerin başlangıç tarihlerindeki değerleri ile tarihsel endeks değerleri yenilenecek.

VİOP'ta da endeks vadeli işlem sözleşmeleri büyüklüğü 100'den 10'a çekilirken, fiyat adımı 0,025 ten 0,25'e yükseltilecek ve fiyat kotasyonu 10 ile çarpılmış değerler üzerinden olacak.

VİOP'ta yeni kullanım fiyatlarını barındıracak sözleşme kodları değiştirilecek ve geçişten önce pozisyonlar öz sermaye uyarlaması fonksiyonuyla yeni sözleşmelere taşınacak.

Endekslere dayanan vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde açık olan iptale kadar geçerli ve tarihli emirlerle aktive edilmemiş koşula bağlı emirler de iptal edilecek.

23 SENE SONRA TEKRAR

1986 senesinde İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ismiyle çalışmaya başlayan borsada, öncelikle 1997 yılında endekslerden 2 sıfır çıkarılmıştı.

Borsa İstanbul'un tarihi önemi olan gelişmelerine bakıldığında, 34 senelik dönem içinde, bilhassa 2015 yılından itibaren teknolojik adımlar, altyapı yatırımları ve büyüyen ürün çeşitliliği ile yatırımcı sayısı ve tabanında da büyüme elde edildi.

1986 yılında yatırımcılarla bir araya gelen İMKB'de, 1993 senesinde bilgisayarlı alım-satım sistemine geçiş yapıldı.

1997 yılında, o zamanki ismiyle İMKB 100 endeksinin 103.500 düzeylerindeyken gidilen güncellemeyle endeksten 2 sıfır çıkarıldı ve endeks 1.035 oldu.

2012 yılında VİOP'un kurulmasının ardından, değişen Sermaye Piyasası Kanunu ile 2013 yılında İMKB, Vadeli İşlemler Opsiyon Borsası ve İstanbul Altın Borsası, 'Borsa İstanbul' markası altında bir araya geldi.

2015 yılında Borsa İstanbul ve Nasdaq arasında yapılan iş ortaklığı neticesinde geliştirilen ve 'BISTECH' olarak isimlendirilen Teknoloji ile Dönüşüm Programı'nın ilk etabı devreye kondu.

Bu senenin ocak ayında da tekrar  tarihi bir kararla VİOP'ta akşam seansı uygulamasına geçildi.

PSİKOLOJİK ETKİSİ

Uzmanlar, BIST 100 endeksinin 100.000 düzeylerinin üzerinde olmasının, hem kullanım zorluğuna hem de psikolojik açıdan 'pahalı' algısına sebep olduğunu ifade ederek, atılan bu adımın ilk olarak sadeleşmeyi temin edeceğini belirtti.

Endeksten sıfır çıkarılmasının teoride bir anlamı olmadığını, yalnızca hesaplanan endekslerin 100'e bölünerek yayımlanacağını belirten uzmanlar, psikolojik etkisinin de uzun bir zaman pozitif anlamda destekleyici olmasının öngördüğünü belirtti.

Uzmanlar, dünya geneline göre, endekslerin büyük bölümünün 1.000 ile 5.000 arasında olduğuna işaret ederek, 1997 yılında endeksten 2 sıfır çıkarılması ile hisse piyasalarında oldukça kuvvetli bir ralli yaşandığını ve senenin bitiminde, endeksin bir önceki sene kapanışına kıyasla % 254 değer kazandığını hatırlattı.

1997 senesindeki borsa ile şimdiki borsanın kıyaslanmasının doğru neticeler vermeyebileceğini belirten uzmanlar, son dönemde hisse piyasalarına katılan yüz binlerce yeni yatırımcının muhtemel riskler hususunda bilgilenerek bu yatırımcıların alım ve satım kararlarını uzun süreli perspektife bakılarak vermesini önerdiklerini belirtti.