Bahçesini Kazarken Paha Biçilemez Tarihi Eser Buldu!

Zonguldak’ın Çaycuma ilçesine bağlı Kadıoğlu köyünde yaşayan 76 yaşındaki Nizamettin Oral, 14 yıl önce bahçesine sera kurmak isterken Geç Roma-Erken Bizans dönemine ait tarihi eserler bulan 76 yaşındaki Nizamettin Oral, yetkililere seslendi. Kazıldıktan sonra yüzeysel bir şekilde üzeri kapatılan mozaikler, yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı.

Emekli maden işçisi Oral, bahçesinin üzerine sera kurmak istediği için toprağı kazmaya başladı. Oral, kazı esnasında Geç Roma-Erken Bizans dönemine ait olduğu tahmin edilen mozaiklerle karşılaştı. Oral, gördüğü seramikleri jandarma ekiplerine bildirdi.  

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TARAFINDAN KORUMA ALTINA ALINDI

Mozaiklerin bulunduğu bahçe, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alındı.5 yıl boyunca kazı çalışması yapılan arazinin zarar görmemesi için nöbet tutan Nizamettin Oral'a 173 bin TL kamulaştırma bedeli çıkartıldı.

Bahçesinde bulunan mozaiklerle ilgili her yere müracaatta bulunduğunu dile getiren Nizamettin Oral, ‘14 yıldır bekliyorum" diye konuştu. Yıllardır çok masraf yaptığını ve uğraştığını anlatan Oral, "Burada bu nimeti bulduk. Gerçekten biz kötü mü olduk bilmiyorum. Çok değerli bir şeymiş bu. Arkadaş buna sahip çıkılsın. Vali, milletvekilleri değişti. Kültür Bakanı, Kültür Müdürüne varana kadar herkes değişti. Buraya sahip çıkan yok. Taşlar çökmüş, bezler çürümüş. Hayvanlar otluyor burada. Buraya sahip çıksınlar. Ne olacaksa bir an evvel olsun. Gaziantep'teki mozaiklere eş değer deniliyor. Bilenler çok güzel bir malzeme diyor. Burası Çaycuma'ya, Kadıoğlu köyüne lazım değil. Burası Türkiye'ye lazım olan bir müessese olacak. Ben de bir an evvel sıkıntılardan kurtulayım. 14 yıl bana hep üzüntüyle geçti. Acaba bu kış, bu yaz ne olacak. Çalışacaklar mı diye bekledik. Biraz çalıştılar gittiler. Ondan sonra bakan olmadı. Siyasi olarak söylemiyorum. Bütün ilçe başkanlarına varana kadar müracaat ettim. Çaycuma'nın zenginleri de var. Hiç sahip çıkmıyorlar. Bana bu memleketi yediemine verdiler. 70 kuruş para vermediler. Benim çok masrafım var buralarda’ ifadelerini kullandı. 

14 yıl önce bahçe kazısı yaparken ortaya çıkan mozaiklerin akıbetini endişeyle beklediklerini belirten Şevket Helvacı, ‘14 yıl oldu burası çıkalı. Fakat buradan biz çok zarar gördük. Burayı kamulaştırdılar. Yan tarafta arazim var. İskelet bir evim vardı. Yıllardır 12 sene uğraştım evimi yapamadım. 12 sene sonra yaptım. İzin vermediler. Kendi paramla bana kazı yaptırdılar. On işçi buldum köylü gençlerden. Kazma kürek, Ereğli ilçesinden arkeolog geldi. Kendi paramla masraflarını karşıladım. Sonra evimi yaptırmadılar. Beni gel git Safranbolu, Zonguldak döndüm dolaştım. Buradan çok eziyet gördüm. 14 senedir endişe içerisindeyiz. Bizi bugün mü çıkartacaklar, yarın mı çıkartacaklar. Bekliyoruz. İstiyoruz ki bir an önce burası ne olacaksa olsun. Evimin üstünü yapamadım. İstediğim gibi yaptırmadılar. Çok uğraştık, imara açtık. Öyle evimi tadilat yaptım oturdum. Eşim ve çocuğum şizofren hastası. Hem onlara bakmak durumundayım. Çok zorluk çektik. Hala daha öyleyiz. Tedirgin halde bekliyoruz.’ dedi.

Toprak altından çıkan tarihi eserlerle ilgili konuşan Tarih profesörü İlber Ortaylı, ‘Zonguldak'ın Çaycuma ilçesinde, Roma villası ve mozaikler bulundu. Nihayet Zeugma mozaikleriyle yarışacak bir mozaik bahçesi daha bulunmuş. Konular hep aynı; mitoloji. Bütün bunların bir an evvel envanterinin tespiti, korunması ve kaçakçıların tahripkar kazılarından evvel ilmi kazıların başlaması lazım. 2018'de hazırlanan koruma çatısı projesi halen yapılmadığı için, üzeri basit bir örtüyle kapatılarak korunmaya çalışılan eserler kaybolma ve çalınma tehdidi altında’ şeklinde konuştu. 

Öte yandan Zonguldak’ta bulunan mozaikler için Şubat ayında ihale yapılacağı ve yaklaşık 3 milyon liralık ödenek hazırlandığı bilgisi verildi.