Avrupa'da enerji krizi sürüyor! Doğal gazın fiyatı 24 saatte yüzde 80 arttı

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sebebiyle ortaya çıkan doğal gaz arzında kesintiye yol açacağı endişesi Avrupa'da doğal gaz fiyatlarının rekor seviyeye yükselmesine yol açtı. Geçtiğimiz hafta 198,5 seviyesine çıkarak son 2 yılın rekorunu kıran Avrupa doğal gaz fiyatları, her geçen gün artış göstermeye devam ediyor.

Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de işlem gören nisan vadeli kontratların Cuma günü megavatsaat başına 192.5 euro olarak verilirken, dün yüzde 80'e yakın yükselerek 345 euroya çıktı. 345 euroluk nokta tarihinin en yüksek seviyesini işaret etti. Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik bombalama ve füze saldırılarından dolayı doğal gaz altyapısının zarar görmesi ve Rusya’nın gaz akışını kesme tehdidi fiyatların artışını negatif yönde etkiledi. Avrupa'da doğal gaz fiyatları, Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından bu yana geçen 12 günde yaklaşık yüzde 160 yükseliş gösterdi. Avrupa’da doğalgaz vadelileri bugün erken saatlerdeki düşüşünü tersine çevirerek tekrardan yükselişe geçti. Bununla beraber uzmanların üzerine basa basa söylediği bir nokta var: Avrupa Birliği ülkeleri hali hazırda doğal gaz ihtiyacının yüzde 40'ını Rusya'dan tedarik ediyor.

Yaptırımlar olumsuz etkilemeye devam ediyor

Piyasalarda Ukrayna Rusya savaşının da etkileriyle geçtiğimiz hafta sert volatilite hareketleri görülmüştü. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali öncesinde de fiyatlar hali hazırda yüksek seyrediyordu. İşgal sonrası Rusya'yı hedef alarak art arda gelen yaptırımlar fiyatlarda sert yükselmeye yol açtı.

Bloomberg NEF Analisti Stefan Ulrich “her iki tarafın da doğalgaz ticaretini sürdürmesi için nedenleri var. Ancak yaptırımlar nedeniyle gaz akışının olumsuz etkilenme ihtimali artıyor” değerlendirmesini yapmıştı.

Piyasalarda endişe hakim

Oxford Enstitüsü Enerji Çalışmaları Uzmanı Katja Yafimava, Avrupa'da doğal gaz fiyatlarının bu denli yükselmesinin piyasalara hakim olan endişe ve panikten kaynaklandığını belirtti. Yafimava, "Bu fiyatlar, piyasanın Rus doğal gaz arzının tamamının kesilmesinden korktuğu anlamına geliyor. Ancak bu korkular arzın duracağı anlamına gelmiyor." şeklinde konuştu. Avrupa Birliği ülkelerinin Rus gazına olan bağımlılığı 2011 yılından beri her geçen yıl artış gösteriyor. 

Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre, Avrupa'nın geçen yıl Rusya'dan ithal ettiği 155 milyar metreküp gaz, toplam ithalatının yüzde 45'ini oluştururken, toplam gaz tüketiminin ise yüzde 40'ını oluşturdu. Durumu "karşılıklı bağımlılık" olarak isimlendiren uzman isimler, Avrupa'nın Rus gazının yerini düşünüldüğü kadar kolay dolduramayacağını ancak Rusya'nın da Avrupa'ya sattığı enerji emtialarından sağladığı geliri başka bir kaynaktan aynı verimle elde edemeyeceğini düşünüyor.

Elektrikte yüzde 115 artış

Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle son 10 gündür art arda büyük yükseliş görülen İspanya'daki elektrik fiyatları dün megavat saat başına ortalama 442.54 euroyla ülke tarihinde şimdiye kadar en yüksek seviyeye çıktı. Rusya-Ukrayna savaşının başladığı 24 Şubat'tan bugüne kadar ise elektrik fiyatlarındaki artış yüzde 115'e ulaştı.

Emtia fiyatları durmuyor

Enerji fiyatlarının yükselmesi ve Ukrayna- Rusya savaşının yarattığı arz endişeleri emtiada birçok varlığın rekor fiyatlara çıkmasına neden oldu. Yeni rekor seviyeye çıkan bakır fiyatları ton başına 10 bin 835 doları gördü. Alüminyum fiyatları da 4 bin dolar noktasıyla rekor kırarken, paladyum da yeni zirveye ulaştı. Nikel ise 33 bin doları geçerek 2008'den bu yana çıktığı en yüksek seviyeyi gördü. Buğday fiyatları yüzde 7'lik artışla 13 dolarla son 14 yılın zirvesine yükselirken, Rusya-Ukrayna arasında hali hazırda devam eden savaş, Batılı devletlerin yeni yaptırımlarına hazırlanması borsalarda satış dalgası yaşanmasına sebep oldu. Avrupa borsaları da gün içinde yüzde 4'ün üzerinde değer kaybetti.

Petrol yine zirvede

Geçen hafta yüzde 25'e yakın artışla 118 dolar seviyelerini test eden Brent petrolün varil fiyatı, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın Avrupalı müttefikleriyle Rusya'dan petrol ithalatını durdurmayı görüştüklerini açıklamasının ardından dün yüzde 10'dan fazla artarak son 13.5 yılın en yüksek seviyesi olan 130 doları aştı.

Sabah'ta yer alan habere göre, brent tipi petrol 139 dolara kadar çıkarak 2008'de tarihi rekor olan 143 dolara yaklaştı. Petrolde savaşın başladığı 24 Şubat'tan bu yana yaşanan artış yüzde 33.2 olarak ölçüldü. Yatırımcıların güvenli limanlara yönelimi ile altının ons fiyatı da yükselişine devam etti ve Asya seansında Ağustos 2020'den bu yana ilk kez 2 bin dolar test edildi.