Son dönemlerde sıklıkla tercih edilen meslekler arasında yer alan arıcılık hakkında pek çok detay merak ediliyor. Arıcılık mesleğini yapmayı düşünenler ise konu hakkında detaylı araştırmalar yaparken 'Arıcılık nedir, nasıl yapılır? Arıcılık desteği var mı? Ne kadar kazanılır?' gibi sorulara da yanıt arıyor. İşte arıcılık hakkında merak edilenler...
Arıcılık nedir?
Arı ve bitkisel kaynakların bir araya getirilerek faydalı ürünlerin elde edildiği mesleğe arıcılık ismi verilmektedir. Arıcılık yaparak; polen, bal, arı sütü, propolis ve arı zehri gibi birçok faydalı ve bitkisel ürünler elde edebilirsiniz. Son zamanlarda ise en çok tercih edilen ve getirisinin yüksek olduğu mesleklerden biridir.
Arıcılık türleri nelerdir?
Arıcılık iki şekilde yapılmaktadır. Gezginci ve sabit olarak iki şekilde yapılan arıcılıkta; gezginci arıcılık, arı kolonilerinin yerlerinin sık sık değiştirilmesine denilmektedir. Bu arıcılık türünde klasik yöntemlerin yanında bilimsel yöntemlere daha çok ağırlık verilir. Bunun amacı ise ürün verimliliği en üst düzeye çıkarmaktır.
Sabit arıcılık ise; arı kolonilerinin en az bir sene boyunca aynı yerde durarak yapılmasına denir. Kolonilerin kurulduğu yerler resmi sistemlerde kayıt altına alınır. Sabit arıcılıkta, gezginci arıcılıkta olduğu kadar verim beklenmez. Genellikle hobi olarak veya ailenin kendine yetecek kadar bal üretme isteğiyle yapılmaktadır.
Arıcılık için ne kadar sermaye gereklidir?
Arıcılık mesleğini yapmak isteyenlerin önceliği alerji testi olmalıdır. Arıcılıkta arı sokmaları çokça yaşanabileceği için kişinin alerjisinin olmaması önemlidir. Herhangi bir alerjiye sahip olmayan herkes arıcılık yapabilir.
Arıcılık yapmak isteyenlerin en çok merak ettiği konulardan biri de arıcılık yapmak için gerekli olan sermayedir. Bunun için pek de fazla bir sermayeye gerek duyulmaz. Başlangıç olarak birkaç tane kovan almak yeterlidir.
Bu mesleği icra etmek için yalnızca kovan ve arı almak yeterli değildir. İşe başlangıç yapmak için eldiven, el maşası ve arıcı kıyafeti gibi bazı ürünlere de sahip olmak gerekmektedir. Böyle ihtiyaçlar ve toplamda 5 kovanlık bir iş için ortalama 2 bin ila 3 bin arasında bir sermayeyle bu mesleğe başlanabilmektedir.
Arıcılıkta kar marjı nasıl?
Sermaye yatırımı ve iş gücü konuları üzerinde araştırmalar yapıldığında arıcılığın yüksek kar marjına sahip olduğunu görülür. Fakat her iş dalında olduğu gibi arıcılıkta da net olarak bir sayı vermek mümkün değildir. Bunun sebebiyse; arıcılığın nerede yapıldığı ve yapılan bölgenin koşullarından kaynaklanmasıdır.
İklim ve coğrafi koşullar gibi pek çok detay alınacak kar miktarını büyük ölçüde etkilemektedir. Yalnızca bal odaklı iş yapmaktansa polen ya da diğer ürünler gibi farklı ürünlerin de üretimini yapmak kazancınızı artırır. Günümüzde 1 kilo polen ile 2 kilo balın fiyatı neredeyse aynıdır. 1 kovanda 1 senede ortalama olarak 30 ila 50 kilo arasında bal üretilmektedir. 50 kovanlı bir koloniye sahip olunduğundaysa yıllık olarak 70 bin TL'ye kadar gelir elde etme şansınız yüksektir. Mesleğin yapılacağı dönem şartlarına göre bu fiyatlar farklılık göstermektedir.
Arıcılık yıllık kazanç durumu
Arıcılıkta devlet desteği
Birçok sektörde olduğu gibi arıcılık yapanlara da devlet son yıllarda destek vermeye başlamıştır. İlk kez 2003'te Tarım ve Orman Bakanlığınca tamamı hibe olarak teşvik paketi dağıtılmıştır. 2016'dan sonra ise daha kapsamlı yardımlar yapılmaya başlanan arıcılık sektöründeki teşvik, 2020'den sonrada devam etmektedir. Geçmiş dönemlerde kovan başına 10 TL destek verilirken yapılan bu öedeme 2020 yılıyla beraber 15 TL'ye çıkmıştır.
Arıcılık desteği için başvuru şartları nelerdir?
- Arıcılık Kayıt Sistemine üye olmak
- En az 30, en fazla bin arılı kovan olması
- Belirlenmiş tarih aralıklarında dilekçe oluşturmak
Gezginci arıcılık yapan kişiler, bulundukları şehrin İl veya İlçe Müdürlüklerine gidebilir. Yetkili kurumlarca atanan kişilerce yapılan incelemeler sonrasında ise destek alınıp alınamayacağına dair olumlu veya olumsuz olarak dönüş sağlanır. Destek alması için tüm şartları karşılayanlara ise ödemeler, yetiştiricilerin hesaplarına, bakanlıkların belirlemiş oldukları tarihlerde iki ayrı ödenek şeklinde yatırılır.
Arıcılık yatırımı yapmak için gerekli olan belgeler
- İş yeri açabilme ve çalıştırabilme ruhsatı
- Gerekli kurumlardan alınmış kayıt ve şartlı onay belgesi
- Çevre izin belgesi
- Arıcılık sistemine kayıt olmak
- Arı üretim için izin belgesi
Arıcılık belgesi almak
Hobi veya geçim kaynağı olarak arıcılık yapmayı düşünenler için mutlaka arıcılık belgesi almaları önerilmektedir. Bu belgeyle mesleğe dair her şeyi öğrenmeniz mümkündür.
Arıcılık belgesi, Tarım ve Orman Bakanlıklarınca düzenlenen kurslara katılım sağlanarak alınabilmektedir. Aynı zamanda Türkiye’nin her yerinde bulunan Halk Eğitim Merkezlerinden de bu belge alınabilmektedir.
Arıcılık için gerekli olan malzemeler
Kovan: Arıcılığın yapılacağı yerin coğrafi koşulları göz önüne alınarak kovan seçimine dikkat edilmelidir.
Bal süzme makinesi: Elde edilen petek balların süzülmesi için kullanılmaktadır.
Eldiven: Arı sokmalarına karşı etkilenmenin en aza indirilmesi için kalite seviyesi iyi olan bir eldiven kullanılması önerilir.
Maske: Tüm bedeni komple kapatarak olası arı saldırılarının önüne geçilebilmesi amacıyla tercih edilir.
Arı kaçıran: Elde edilen peteklere arıların saldırılarını önlemek amacıyla gerekli olan bir malzemedir.
Ana arı ızgarası: Ana arıyı kovanın en alt kısmına hapsederek ürün üretiminin aktif olarak gerçekleşmesini sağlamaktadır.
El demiri: Kovanları rahat bir şekilde açmanıza yardımcı olan bir alettir.
Gerekli olan malzeme listesine daha birçok ürün eklenebilmektedir. Fakat ilk olarak gerekli olan eşyalar bu şekildedir.
Arıcılığın püf noktaları
Arıcılığın rahatlıkla yapılabilmesi için tercih edilen yer oldukça büyük önem arz etmektedir. Alanın büyüklüğüne göre kovan sayısı belirleyebilirsiniz. Kovanlarınızı kurarken de şunlara dikkat etmeniz gereklidir:
- Arıların zarar görmemesi için yakın konumlarda zehirli atık alanlarının olmamasına
- Arı cinsleri arasında seçim yaparken bölgedeki yaşam koşullarını ön planda tutulmalı
- Yapılan tüm faaliyetler mutlaka kağıt üzerinde veya dijital ortamlarda kayıt altına alınmalı
- Canlıların yaşam kaynağı olan suyun, arıcılığın yapılacağı alana yakın olması
- Gerek yetiştirme gerekse de ürünlerin satışında doğru adımlar atmak için sık sık yetkili kişilerle iletişim halinde olunmalı
Arı seçimi ve alım zamanı
Arıcılık mesleğine ilk adımlarını atanlar için bu konu oldukça önemlidir. Arıların ilkbahar döneminde alınması tavsiye edilmektedir. Kolonilerden verim alınabilmesi için Mart veya Nisan aylarında arılar alınmalı ve işe başlanılmalıdır. Arı kolonileri; ana arı (kraliçe), erkek arılar ve işçi arılardan oluşmaktadır. Her kolonide sadece bir tane ana arı bulunmalıdır. Belirli zaman dilimlerinde gerçekleştirilen kovan kontrollerinde ana arıya bakılmalı ve yaşadığından emin olunmalıdır. Ayrıca yumurtlama durumuna da bakılması tavsiye edilir.
Arı ve kovan bakımı
Her mevsim geçişinde kesinlikle kovan bakımı yapılmalıdır. Yıl içerisinde de istenilen verimin alınabilmesi için bakım yapılması oldukça önemlidir. Yumurtlama durumu, ana arının yaşam koşulları, işçi arıların sayısı ve kovandaki gıda miktarı gibi durumlar her dönem kontrol edilmelidir.