Koronavirüsün yaşattığı çip krizi geride kaldı derken bu kez de Rusya Ukrayna savaşı sebebiyle Avrupa’da yaşanan enerji krizi otomotiv sektörünü vuracak gibi görünüyor. Rusya’nın Avrupa ülkelerine uyguladığı doğal gaz ambargosu sebebiyle bir çok ülkede enerji faturalarına yüzde 200’e varan zamlar yapılacağı tahmin ediliyor. Bu durumla beraber otomotiv sektörü de maliyetlerden kaynaklı olarak araç fiyatlarına zam yapabilir. Alınan son bilgilere göre araç fiyatları 300 bin TL daha yükselebilir.
Otomotiv sektörü daralıyor
Sıfır araç bulmada yaşanan zorluklar sürerken, ikinci el araç için 6 ay 6 bin kilometre kararı sonrası bir miktar geri çekilme yaşandı ancak; buna rağmen fiyatlar yüksek kalmaya devam ediyor. Ucuz otomobil almak isteyenler fiyat araştırması yaparken dün çok önemli bir veri açıklandı. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı, Ağustos ayında geçen yıla göre yüzde 17,3 daraldı. Bu dönemde 48 bin 336 araç satışı gerçekleşti. Son 8 ayda araç satışları yüzde 8,5 daraldı ve 458 bin 446 adede geriledi. Bu dönemde otomobilde yüzde 9,4, hafif ticaride yüzde 5,2'lik daralma yaşandı. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 10 yıllık Ağustos ayı ortalama satışlara göre ise yüzde 18,2 azaldı. 10 yıllık ortalama satışlara göre otomobil pazarı yüzde 21,1, hafif ticari araç pazarı, yüzde 9,2 geriledi.
Otomotiv Distribütörleri Derneği'nin (ODD) ‘Otomobil ve Hafif Ticari Araç Pazar Değerlendirme Raporu’na göre Ağustos ayında 35 bin 230 adet otomobil, 13 bin 106 adet hafif ticari araç satıldı. Ağustos ayında otomobil ve hafif ticari araç pazarı yüzde 17,3 daraldı. Otomobil pazarında daralma yüzde 21,3 ile hafif ticari araç pazarının oldukça üzerinde gerçekleşti. Söz konusu dönemde hafif ticari araç pazarı yüzde 4,3 küçüldü.
Krediye kolay ulaşılmalı ve yeni matrah düzenlemesi gelmeli
Otomotiv sektöründe yer alan temsilciler, araç satışında yaşanan daralmanın iki sebepten dolayı olduğunu ifade ediyor. Bunlardan ilkinin artık bu fiyatlardan araç alacak perakende müşterisinin azalması ikincisinin ise krediye ulaşmada yaşanan zorluk olduğunu dile getiriyorlar. Ayrıca krediye ulaşımda bir rahatlama olmaması ve matrah güncellemesi yapılmaması halinde, önümüzdeki aylarda satışlardaki düşüşün devam etmesini beklediklerini belirtiyorlar.
En uygun sıfır araç 400 bin TL’nin üzerinde
ÖTV matrahlarında Ağustos 2021 ayında yapılan güncelleme sektörü bir nebze rahatlatsa da, Ocak 2022 ayındaki 60 ile 70 ara baremlerin eklenmesi durumu daha da sorunlu hale getirdi. Sektör yetkilileri geçtiğimiz Ağustos ayında da benzer bir düzenleme bekliyordu. Ancak bu yönde bir gelişme olmadı. Sektör bu konudaki umudunu koruyor. Çünkü artan fiyatlar nedeniyle yüzde 80 ÖTV dilimi altında neredeyse hiç model kalmadı. Yüzde 70 ÖTV dilimine giren bir iki modelin manuel vitesli ve düşük donanımlı başlangıç versiyonu dışında, Türkiye’de en ucuz otomobilin fiyatı 400 bin TL’yi üzerine çıkıyor. Orta segment SUV araçlarda ise fiyatlar 700 bin TL’nin üzerinde yer alıyor.
Maliyetler fiyat artışlarını getiriyor
MAİS Genel Müdürü Berk Çağdaş, enerji krizinin boyutuna değindi. Karar’a konuşan Çağdaş, 2022’de tahmin edilemeyen Rusya-Ukrayna gerginliğine bağlı olarak piyasa koşullarının oldukça değiştiğini vurgulayarak, “Yurt dışında maliyet kaynaklı ciddi bir enflasyon oluştu. Bu enflasyon tabi maliyetlerle birlikte araç fiyatlarını yukarı çekti. Biz Renault olarak bundan kötü etkilendik. Fiyatlarımıza yansıtmak zorunda kaldık. Üretici açısından bakıldığında yüzde 30’luk bir artış yaşandı. Ama Türkiye’ye yansıması ÖTV etkisiyle daha yüksek seviyeye çıktı. Bu koşullarda Türkiye pazarı bu sene kişisel inancıma göre 700 bine belki ulaşabilir” diye konuştu.