Bir güvencesi olmayan 65 yaş üzerindeki vatandaşlar, nasıl yaşlılık maaşı alabileceklerini merak ediyor. Yaşlılık aylığı olarak da bilinen bu maaş, yaşlılık sigortasından bağlanan bir aylık olarak ifade edilir. Bu aylığı almak için ise belli şartlar yerine getirilmelidir.
65 yaş yaşlılık aylığı başvuru şartları nelerdir?
Kişiye, yaşlılık aylığının bağlanabilmesi için belli şartları karşılanması beklenmektedir. İstenilen bu şartların karşılanması dahilinde yaşlılık ödeneği alınabilir. Yaşlılık aylığı konusunda bilinmesi gereken bir diğer durum ise hizmet akdi ile çalışan kişilere bağlanacak aylığın hangi kanun hükümlerine tabi olacağı konusudur. Buna göre kişinin ilk kez sigortalı olduğu tarihe göre belirlenecektir. Yani yaşlılık aylığının alınabilmesi için bu aylığın alınabilmesi adına aranan şartların karşılanması gerekmektedir.
Kişi eğer 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre sigortalı olduysa bu durumda söz konusu kanundaki şartlar geçerlidir. Yani söz konusu kimselerin kazanılmış hakları korunmaktadır. Kişi eğer 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun yürürlüğü zamanında sigortalı olduysa bu durumda söz konusu kanunun ifade ettiği şartlara tabi olacaktır.
Kişi eğer 08.09.1999 tarihinden daha önce sigortalı olarak ilk kez bir işe başlamışsa bu durumda yaşlılık aylığı alabilmesi için; sigortalılık süresi, yaş ve prim ödeme gün sayısı şartını tamamlamış olmalıdır.
Yaşlılık aylığına 08.09.1999 tarihi itibariyle hak kazananlarla birlikte 8 Eylül 1999 tarihinden itibariyle erkek sigortalılardan 23 yıllık, kadın sigortalılardan ise 18 yıllık sigortalılık sürelerini tamamlayanlardan:
- Erkek ise 55 yaş, kadın ise 50 yaşını tamamlamış olması ve en az 5000 gün ya da,
- Erkek ise 55 yaş, kadın ise 50 yaşını tamamlamış olması, 15 senedir sigortalı olması ve en az 3600 gün veya
- Erkek ise 55 yaş, kadın ise 50 yaşını tamamlamış olması; erkek ise 25, kadın ise 20 senedir sigortalı olması ve en az 5000 gün,
Yaşlılık, malullük ve ölüm sigortaları primi ödemiş bulunma koşullarını tamamlayan kişiler yaşlılık maaşı alabilir.
İfade edilen şartları, 8 Eylül 1999 tarihinde yerine getiremeyen sigortalı kişilerin 23.05.2002 tarihinde mevcut olan sigortalılık süresine göre, aşağıda yer alan tabloda verilen en az sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş şartını tamamlamaları durumunda yaşlılık maaşına hak kazanacakları ifade edilmiştir.
4759 Sayılı Kanunda yaşlılık maaşı için ifade edilen kademeli geçiş süreci
23/5/2002 tarihindeki sigortalılık süresi/sigortalılık süresinin başlangıcı | Tahsis Talep Tarihindeki En Az |
Sigortalılık süresi | Yaşı | Gün sayısı |
Kadın | Erkek | Kadın | Erkek | Kadın | Erkek |
18 yıl–20 yıl 8 ay 15 gün 09/09/1981-23/05/1984 | 23 yıl–25 yıl 8 ay 15 gün 09/09/1976-23/05/1979 | 20 | 25 | 40 | 44 | 5000 |
17 yıl – 18 yıl 24/05/1984-23/05/1985 | 21 yıl 6 ay-23 yıl 24/05/1979-23/11/1980 | 20 | 25 | 41 | 45 | 5000 |
16 yıl – 17 yıl 24/05/1985-23/05/1986 | 20 yıl – 21 yıl 6 ay 24/11/1980-23/05/1982 | 20 | 25 | 42 | 46 | 5075 |
15 yıl – 16 yıl 24/05/1986-23/05/1987 | 18 yıl 6 ay-20 yıl 24/05/1982-23/11/1983 | 20 | 25 | 43 | 47 | 5150 |
14 yıl – 15 yıl 24/05/1987-23/05/1988 | 17 yıl-18 yıl 6 ay 24/11/1983-23/05/1985 | 20 | 25 | 44 | 48 | 5225 |
13 yıl – 14 yıl 24/05/1988-23/05/1989 | 15 yıl 6 ay-17 yıl 24/05/1985-23/11/1986 | 20 | 25 | 45 | 49 | 5300 |
12 yıl – 13 yıl 24/05/1989-23/05/1990 | 14 yıl-15 yıl 6 ay 24/11/1986-23/05/1988 | 20 | 25 | 46 | 50 | 5375 |
11 yıl – 12 yıl 24/05/1990-23/05/1991 | 12 yıl 6 ay-14 yıl 24/05/1988-23/11/1989 | 20 | 25 | 47 | 51 | 5450 |
10 yıl – 11 yıl 24/05/1991-23/05/1992 | 11 yıl-12 yıl 6 ay 24/11/1989-23/05/1991 | 20 | 25 | 48 | 52 | 5525 |
9 yıl – 10 yıl 24/05/1992-23/05/1993 | 9 yıl 6 ay-11 yıl 24/05/1991-23/11/1992 | 20 | 25 | 49 | 53 | 5600 |
8 yıl – 9 yıl 24/05/1993-23/05/1994 | 8 yıl-9 yıl 6 ay 24/11/1992-23/05/1994 | 20 | 25 | 50 | 54 | 5675 |
7 yıl – 8 yıl 24/05/1994-23/05/1995 | 6 yıl 6 ay-8 yıl 24/05/1994-23/11/1995 | 20 | 25 | 51 | 55 | 5750 |
6 yıl – 7 yıl 24/05/1995-23/05/1996 | 5 yıl-6 yıl 6 ay 24/11/1995-23/05/1997 | 20 | 25 | 52 | 56 | 5825 |
5 yıl – 6 yıl 24/05/1996-23/05/1997 | 3 yıl 6 ay-5 yıl 24/05/1997-23/11/1998 | 20 | 25 | 53 | 57 | 5900 |
4 yıl – 5 yıl 24/05/1997-23/05/1998 | 2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl 6 ay 24/11/1998-08/09/1999 | 20 | 25 | 54 | 58 | 5975 |
3 yıl – 4 yıl 24/05/1998-23/05/1999 | | 20 | | 55 | | 5975 |
2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl 24/05/1999-08/09/1999 | | 20 | | 56 | | 5975 |
23.05.2002 tarihi itibariyle 15 senelik sigortalı olma süresini, 3600 prim ödeme gün sayısını tamamlayan ve erkeklerde 55, kadınlardaysa 50 yaş sınırını tamamlayanlar emekli olma hakkına sahip olur. 23.05.2002 tarihinde ifade edilen şartları yerine getiremeyenler içinse şartları sağlayacakları tarihe göre kademeli geçiş süreci düzenlenmiştir.
23.05.2002 tarihi itibariyle düzenlenen şartları yerine getiremeyenler, bu şartları aşağıda ifade edilen tarih aralıklarından hangi tarih aralığında sağlıyorsa o yaşlarda yaşlılık aylığı almaya hak kazanır.
- 24.05.2002 ila 23.05.2005 aralığında şartları sağlayanlar içinde kadınların 52, erkeklerinse 56 yaşını tamamlamış olmaları
- 24.05.2005 ila 23.05.2008 aralığında şartları sağlayanlar içinde kadınların 54, erkeklerinse 57 yaşını tamamlamış olmaları
- 24.05.2008 ila 23.05.2011 tarihleri aralığında yerine getirenler içinde kadınların 56 yaş, erkeklerinse 58 yaşını tamamlamış bulunmaları
- 24.05.2011 tarihinden sonra şartları tamamlayanlar içinse kadınların 58 yaş, 24.05.2011 ila 23.05.20014 aralığında şartları sağlayan erkeklerinse 59 yaşını tamamlamış bulunmaları
- 24.05.2014’den sonra şartları tamamlayan erkeklerin 60 yaşını tamamlamış bulunmaları halinde yaşlılık maaşı almaya hak kazanır.
08.09.1999-30.04.2008 aralığında ilk kez hizmet akdi ile sigortalı olarak çalışmaya başlayanlarda ise;
- Erkekler için 60, kadınlar içinse 58 yaşının tamamlanması ve 7000 gün yaşlılık, malullük ve ölüm sigortaları primlerinin ödenmiş olması,
- Erkek için 60, kadın için 58 yaşının tamamlanması ve 25 senedir sigortalı olunması ve en az 4500 gün süre ile malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin ödenmiş olması,
koşullarından herhangi birinin karşılanması durumunda yaşlılık aylığından yararlanabilir.
30.04.2008 tarihi sonrasında ilk kez hizmet sözleşmesiyle çalışmaya başlayan ve sigortalı olanların yaşlılık maaşı alabilmeleri için gereken şartlar 5510 sayılı Kanunda ifade edilen şartlardır.
5510 Sayılı Kanun Gereği;
01.01.2036 tarihine kadar erkek için 60, kadın için 58 yaşını tamamlamak ve 7200 gün malullük, ölüm ve yaşlılık sigorta primlerini ödemek koşulu ile,
01.01.2036 tarihi sonrası için 7200 gün yaşlılık, ölüm ve malullük sigortaları primi ödeme gün sayısı şartının sağlanması durumunda ise gün şartının sağlandığı tarih aralığındaki yaş sınırları esas alınarak yaşlılık maaşı alınabilecektir. Gün şartının sağlandığı tarihe göre emeklilik yaşını ifade eden tablo ise şu şekildedir:
İlgili Kanun | Hizmet Akdine Tabi Çalışan 4 (a) Sigortalıları İçin 7200 Prim Ödeme Gün Sayısı Koşulunun Oluştuğu Tarih | Tahsis Talep Tarihinde Gerekli En Az |
Yaş | Prim Ödeme Gün Sayısı |
Kadın | Erkek |
5510 | 01.05.2008 – 31.12.2035 | 58 | 60 | 7200 |
01.01.2036 – 31.12.2037 | 59 | 61 | 7200 |
01.01.2038 – 31.12.2039 | 60 | 62 | 7200 |
01.01.2040 – 31.12.2041 | 61 | 63 | 7200 |
01.01.2042 – 31.12.2043 | 62 | 64 | 7200 |
01.01.2044 – 31.12.2045 | 63 | 65 | 7200 |
01.01.2046 – 31.12.2047 | 64 | 65 | 7200 |
01.01.2048 | 65 | 65 | 7200 |
Yürürlüğe konulan bu düzenleme sayesinde 2048 senesinden sonrası için yaşlılık maaş almaya hak kazanma yaşı denkleştirilerek erkek ve kadın için 65 yaş olmaktadır. Bununla birlikte yaşlılık maaşı veya emekli aylığı hususunda bir dizi istisna haller de getirilmiştir. İstisna durumlar şu şekilde ifade edilmektedir;
Erkek için 60, kadın için 58 yaş ile 2036 senesi sonrası için uygulanan kademeli yaş hadlerine 65 yaşını aşmamak kaydı ile 3 sene eklenmesi halinde; 5400 prim ödeme gün sayısı baz alınarak 5400 yaşlılık, ölüm ve malullük prim ödeme gün şartının tamamlandığı tarih referans alınarak tespit edilecek kademeli yaşta yaşlılık maaşı alınabilecektir. Gün şartının sağlandığı tarihe göre emeklilik yaşını ifade eden tablo şu şekildedir:
İlgili Kanun | Hizmet Akdine Tabi Çalışan 4 (a) Sigortalıları İçin 5400 Prim Ödeme Gün Sayısı Koşulunun Oluştuğu Tarih | Tahsis Talep Tarihinde Gerekli En Az |
Yaş | Prim Ödeme Gün Sayısı |
Kadın | Erkek |
5510 | 01.05.2008 – 31.12.2035 | 61 | 63 | 5400 |
01.01.2036 – 31.12.2037 | 62 | 64 | 5400 |
01.01.2038 – 31.12.2039 | 63 | 65 | 5400 |
01.01.2040 – 31.12.2041 | 64 | 65 | 5400 |
01.01.2042 – 31.12.2043 | 65 | 65 | 5400 |
01.01.2044 – 31.12.2045 | 65 | 65 | 5400 |
01.01.2046 – 31.12.2047 | 65 | 65 | 5400 |
01.01.2048 | 65 | 65 | 5400
|
Yaşlılık maaşı alabilmek için nereye başvurulur?
Yaşlılık maaşı almak isteyen sigortalı çalışanların çalıştığı işinden ayrılması gerekmektedir. Aynı zamanda yazılı bir talepte de bulunması gerekmektedir ve oldukça önemlidir. Hizmet sözleşmesiyle çalışmaya başlayan ve sigortalı olan kimselerin, bağlı oldukları sosyal güvenlik il müdürlüğüne müracaat etmeleri gerekmektedir. Bağlı olunan sosyal güvenlik merkeziyse, hizmet sözleşmesi tabi olarak çalışılan en son ki işyerinin bağlı olduğu sosyal güvenlik müdürlüğüdür.
Ayrıca yaşlılık maaşı almak e-Devlet sistemi üzerinden de başvuruda bulunabilirsiniz.
Yaşlılık maaşına kimler başvurabilir?
Yaşlılık aylığının alınabilmesi için yasalarda geçene şartların karşılanması gerekmektedir. Kanunlarda belirtilen şartlar dahilinde bunları karşılayan sigortalı kişiler başvuruda bulunabilir.
Başvuru için hangi belgeler gereklidir?
Yaşlılık aylığının alınabilmesi için gerekli olan birtakım belgeler vardır. Bu belgeler şöyledir:
- Gelir-Aylık-Ödenek talep belgesi
- Sigortalı işten ayrılış belgesi (Bu belge sadece işten ayrıldıktan sonraki 10 gün içinde talepte bulunan kişiler için geçerlidir)
Yaşlılık aylığının bağlandığında nasıl bilgi alınır?
Yaşlılık aylığı bağlandığında, tarafınıza SMS yoluyla bilgilendirme yapılır. Böylelikle aylığın bağlanıp bağlanmasından haberdar olabilirsiniz. Aynı zamanda bu durumu e-Devlet sistemi üzerinden de takip edebilirsiniz.
İlk yaşlılık maaşı hangi bankadan alınır?
Bu aylığı almaya hak kazananların merak ettiği konulardan biri olan bu başlığa şu şekilde cevap vermek mümkündür: Protokoller uyarınca 5510 sayılı yasa ve harici yasalar kapsamında Kurumdan alınacak ilk aylık 01.08.2017 tarihinden itibaren aylık alacak kişilerin talepleri üzerine belirttiği bankalarla birlikte ilk aylık PTT’den alınacaktır.
Aylığın konutta ödenmesi
2011 yılında başlayan bu uygulamayla emekli ve hak sahiplerine ait gelir ve aylık ödemeleri konutlarda da yapılabilmektedir. Konutta yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esaslar, “Prim Tahsilatı ve Ödemelere İlişkin Protokol” üzere düzenlenmiştir. Bahsi edilen protokol ise PTT Genel Müdürlüğü ile Kurum arasında 05.01.2010 tarihinde imzalanmıştır.
İmzalanan protokole göre gelir ve aylıklarının konutta ödenmesi talebinde bulunan aylığı almaya hak kazananlar ve sigortalılara herhangi bir karşılık beklenilmeksizin konutlarında ödeme imkanı sağlanıyor. Konutta ödeme uygulamasına ilk gelir ya da aylıklar da dahildir. Yapılacak konut ödeme uygulaması, PTT iş yerleri aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.
Aylık alınan banka nasıl değiştirilir?
Yaşlılık aylığını aldığını bankayı değiştirmek istiyorsanız il müdürlüklerine bir dilekçe vermeniz gerekmektedir. Bu durumda; emekli, yetim ve dullar tarafından banka değişikliği talebi içeren dilekçeyle anlaşmalı bankalardan birisi için değişiklik isteğinde bulunabilirsiniz. Aynı zamanda bu işlemi www.turkiye.gov.tr adresi üzerinden de T.C kimlik numaranız ile de gerçekleştirebilirsiniz.
Yaşlılık aylığı hangi bankalardan alınabilir?
- Akbank
- Albaraka Türk Katılım Bankası
- Alternatifbank
- Anadolubank
- Burgan Bank
- Denizbank
- Fibabanka
- QNB Finansbank
- HSBC Bank
- ICBC Turkey Bank
- ING Bank
- Kuveyt Türk Katılım Bankası
- Odea Bank
- Şekerbank
- T.C. Ziraat Bankası
- Turkish Bank
- Türk Ekonomi Bankası
- Türkiye Finans Katılım Bankası
- Türkiye Garanti Bankası
- Türkiye Halk Bankası
- Türkiye İş Bankası
- Türkiye Vakıflar Bankası
- Vakıf Katılım Bankası
- Yapı ve Kredi Bankası
- Ziraat Katılım Bankası
- PTT
2022 yaşlılık maaşı ne kadar?
2022'nin ilk ayında gerçekleşen asgari ücret zammı sonrasında yaşlılık maaşında da artış yaşanmıştır.
2022'nin ilk yarısı için belirlenen yaşlılık maaşı şu şekildedir: 1.059,37 TL
Yaşlılık maaşı hangi durumlarda kesilir?
- Gelirin yanlış beyan edilmesi
- Belgelerde usulsüzlük yapılması
- Sahte belge ibraz edilmesi
gibi durumlarda kişiye bağlanan yaşlılık aylığı kesilir. Bu durumun yaşanmaması için başvuru sırasında gerekli olan evrakların doğru olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.