2023'ün bizden aldıkları: ölümüyle herkesi yasa boğan ünlüler..

Mazhar Fuat Özkan (MFÖ) grubunun üyesi müzisyen ve oyuncu Özkan Uğur Temmuz ayında, 69 yaşında hayatını kaybetti. Birçok sinema filmi ve televizyon dizilerinde de rol almış Özkan Uğur, Kurtalan Ekspres grubunun ilk kadrosunda yer alıyordu. 1970'lerde çok sayıda müzik grubuna dahil oldu, kendi gruplarını kurdu. 80'lerden itibaren Mazhar Alanson ve Fuat Güner'le çalışmalarına yoğunluk vermişti. Özkan Uğur, MFÖ grubuyla geniş kitlelerce tanındı. Uğur, 2013 yılında lenf kanserine yakalandı. Bu hastalığı atlattı ancak 2020'de tekrar kanser tedavisi görmeye başladı.

90'ların efsane Amerikan televizyon dizisi Friends’in başrol oyuncularından Matthew Perry, Ekim ayı sonunda 54 yaşında hayatını kaybetti. Perry çocukluk döneminde alkol ve ilaç kullanmaya başlamış, kariyerinin zirvesindeyken de bağımlılıkla mücadele etmişti. Otopsi sonucu ölüm sebebi de "anestezik ketaminin akut etkileri" olarak açıklandı. Dizideki rol arkadaşları Jennifer Aniston, Courteney Cox, Matt LeBlanc, David Schwimmer ve Lisa Kudrow, Matthew Perry'nin ölüm haberiyle ilgili paylaştıkları mesajda, "tarifsiz bir kayıp" yaşadıklarını söylediler.

Rock’n Roll’un Kraliçesi" lakaplı Tina Turner, Mayıs ayında 83 yaşında hayatını kaybetti. Turner, "What’s Love Got to Do with It" ve "Private Dancer" gibi şarkılarla 1980’lere damgasını vurmuştu. 30 yıldan uzun bir süreye yayılan solo kariyeri boyunca 180 milyondan fazla albüm satmış ve sekiz Grammy Ödülü kazanmıştı. Müzik kariyerine başladığı eşi Ike'den 1978'de boşanan Turner, 2018'de yazdığı My Love Story (Aşk Hikayem) adlı kitabında evliliği boyunca fiziksel ve duygusal şiddet gördüğünü anlatmıştı. Turner ölümünden önce kanser, inme ve böbrek yetmezliği gibi sağlık sorunları yaşıyordu.

Anadolu rock müziğinin efsanevi ismi Erkin Koray, 7 Ağustos'ta 82 yaşında hayatını kaybetti. Koray, uzun süredir yaşadığı Kanada’nın Toronto şehrinde , yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle kaldırıldığı hastanede vefat etti. Koray'ın vefatını duyuran kızı Damla Koray, "Doğrusu hiç şaşmayan, tanıdığım en sağlam adam; Anadolu Rock'ın mucidi, sevgili babam... Eserlerin dilimizde, aşkın kalbimizde yaşayacak, daima ve ilelebet" yazdı. Müzik yazarı ve eleştirmeni Murat Meriç de, BBC Türkçe için yazdığı yazıda "Rock bahsinde dört ayaklı bir büyük platform var: Barış Manço, Fikret Kızılok ve Cem Karaca’dan sonra Erkin Koray’ın gidişiyle o platform çöktü. Çocukları sağlam, bayrak doğru ellerde. Rock her seferinde daha da güçlenecek ama artık bir yanımız hep eksik kalacak. Ah be Erkin Baba, “hoşça kal” demek o kadar zor ki… Yine uzaydan o elektrik hasıl olsaydı, seni alıp bize getirseydi. Bu olmadı. Hiç olmadı" diyerek Koray'ı anlattı.

Totaliter rejimleri hicveden ve insan hallerini keşfetmek için felsefi fikirlerle kasvetli bir ironiyi karıştıran Çekya doğumlu yazar Milan Kundera 94 yaşında hayatını kaybetti. Dünya çapında büyük üne kavuşan ‘Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği’ kitabının yazarı, günlük hayatın dünyevi gerçekliği ile yüce fikirler dünyası arasında gidip gelen temaları ve karakterleri tasvir etmedeki başarısı nedeniyle övgüler aldı. Nadiren röportaj verdi ve yazarların eserleri aracılığıyla konuşması gerektiğine inanıyordu. 1967'de yayımlanan ilk romanı "Şaka", Çekoslovakya'daki komünist rejimin iğneleyici bir tasviriydi. Kundera, 1968'deki Sovyet işgalini eleştirdiği için kara listeye alındı ve eşi Vera'yla birlikte, sonunda vatandaşı olacağı Fransa’ya göçe zorlandı.

Aralık ayında, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu Can Gürzap 79 yaşında tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Ankara Devlet Konservatuvarı tiyatro bölümünü ve Londra'da Central School of Speech and Drama'da eğitim gören Gürzap; Ankara Devlet Tiyatrosu'nda yönetmenlik ve oyunculuk yaptı, öğretmen olarak derslere de girdi. Kariyeri boyunca TRT'de birçok radyo tiyatrosu hazırladı ve 1978'de İstanbul Devlet Tiyatrosu kurucu müdürü oldu.

Keman virtüözü, emekli Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO) solist sanatçısı Prof. Dr. Suna Kan, Temmuz ayında 87 yaşında hayatını kaybetti. Kan, Mozart'ın 5. Keman Konçertosu'nu dokuz yaşında verdiği ilk konserinde çalmış, 1948'de İdil Biret ile "Harika Çocuklar Yasası" kapsamında Paris'e gönderilmişti.?? Gabriel Bouillon'un öğrencisi olarak öğrenim gördüğü konservatuarı 1952'de birincilikle bitiren Kan, izleyen yıllarda uluslararası pek çok ödül kazandı. Devlet sanatçısı Kan, CSO'da ve kurucuları arasında bulunduğu Ankara Oda Orkestrası'nda uzun yıllar başkemancı ve solist sanatçı olarak görev yaptı.

Tarihçi, yazar ve akademisyen Prof. Dr. Zafer Toprak, Haziran ayında 77 yaşında hayatını kaybetti. Tarih Vakfı'nın kurucuları arasındaki Prof. Dr. Zafer Toprak, vakfın Bilim Kurulu üyesi ve Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü kurucu başkanıydı.

Gazeteci ve yazar Hıfzı Topuz, Aralık ayı başında 100 yaşında hayatını kaybetti. 1923 yılında doğan Topuz, 1950'lerden itibaren gazeteci olarak çalışmaya başladı. İstanbul Gazeteciler Sendikası’nın kurucu başkanlığını yaptı. 1959’dan 1983’e kadar Paris’te UNESCO Genel Merkezi’nde özgür haber dolaşımı şefi olarak çalıştı. Uluslararası pek çok kurumda gazetecilik eğitimleri verdi. 1962’de Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nin kurulması için projeler hazırladı. TRT’de radyolardan sorumlu genel müdür yardımcılığı yaptı. 1980'lerden itibaren Türkiye'de gazete ve dergilerde çalıştı; Anadolu, Galatasaray ve İstanbul üniversitelerinde dersler verdi.

Yazar ve sunucu Metin Uca, Kasım ayında 62 yaşında hayatını kaybetti. Kimya ve jeoloji mühendisliği ile tiyatro eğitimleri alan Uca, 1987 yılında Anadolu Ajansı'nın sınavını kazanarak muhabirliğe başladı. Ardından TRT ve özel televizyonlarda muhabirlik ve programcılık yaptı. Uzun yıllar boyunca tek kişilik gösteriler ve seslendirme çalışmalarına devam etti. Kasım ayında araç kullanırken yaşadığı rahatsızlık sonrası trafik kazası geçiren Uca'nın şah damarlarının tıkalı olduğu ortaya çıkmış, tedavi gördüğü hastanede entübe edilmişti.

2001 krizi sonrası dönemin koalisyon hükümeti tarafından ekonomi yöntemimin başına getirilen eski Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş 74 yaşında hayatını kaybetti. Kemal Derviş, dönemin başbakanı Bülent Ecevit'in davetiyle, uzun yıllar görev yaptığı Dünya Bankası'ndan ayrılarak Türkiye'ye dönmüş ve 57'inci hükümette görev aldı, 2001-2002 yıllarında ekonomiden sorumlu devlet bakanı ve hazine müsteşarı görevlerini yürüttü. Derviş, 2001 krizinin ardından öncüsü olduğu politikalarla Türkiye’nin ekonomik krizden çıkma reçetesini hayata geçirmesiyle biliniyordu.

Türkiye'nin en ünlü kantocusu olan ses sanatçısı, tiyatro ve sinema oyuncusu Nurhan Damcıoğlu, 82 yaşında hayatını kaybetti. Damcıoğlu kalp yetmezliği nedeniyle İzmir'de kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. 9 yaşında Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü çocuk bölümüne kayıt yaptıran ve küçük yaşta tiyatro eğitimine başlayan Damcıoğlu, kanto sanatını modernize ederek Türkiye'nin kanto kraliçesi olarak hafızalara kazındı.

İrlandalı şarkıcı, besteci ve eylemci Sinéad O'Connor da bu yıl Haziran ayında, 56 yaşında hayatını kaybetti. 1980'li yıllarda şöhrete ulaşan, Türkiye'de de çok sayıda hayranı bulunan şarkıcı, 1990'da çıkardığı dünya sıralamalarında birinci olan Nothing Compares 2 U adlı bestesi Prens'e ait şarkıyla tanınıyordu.

Şarkıcı, oyuncu ve moda ikonu Jane Birkin 76 yaşında hayatını kaybetti. İngiliz-Fransız yıldız, söz yazarı Serge Gainsbourg ile olan kişisel ve sanatsal ilişkisiyle tanınıyordu ve 1960'ların sonlarında ve 1970'lerde bir nesil moda tutkunlarına ilham kaynağı oldu. Birkin ve Gainsbourg 12 yıl birlikteydiler, ancak ayrılıklarından sonra arkadaş kaldılar ve Birkin'den 18 yaş büyük olan Gainsbourg, yıllar sonra hâlâ onun için şarkılar yazıyordu.

Eski CHP Genel Başkanı ve Antalya Milletvekili Deniz Baykal, 11 Şubat'ta 84 yaşında hayatını kaybetti. Deniz Baykal, Türkiye'nin özellikle de ülkede sosyal demokrat siyasetin yakın tarihinde iz bırakmış bir politikacıydı. 55 yıllık siyasi yaşamı boyunca "Adnan Menderes'in yakasına yapıştığı" söylentilerinden, Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından "milli muhalif" diye alkışlanmasına; Erdal İnönü ile hiç kazanamadığı kurultay yarışlarından, "hizipçilik" suçlamalarına; "Kürt raporu" yazmaktan, Paris'teki Kürt Konferansı'na katılan milletvekillerinin ihracındaki rolüne hep politikanın önemli aktörlerinden oldu.