Avrupa'da uzun süren ve neredeyse 50 yılı bulan barış durumu, büyük ülkelerin sömürgelerini genişletme ve küreselleşen dünyada önemli bir oyuncu olma isteği doğrultusunda 1914 yılında bozuldu. Değişen ekonomiye ayak uydurmaya çalışan devletlerin dışında, parçalanmaya yüz tutan, kendi ülkülerini arayan devletler de savaşa katıldılar.
GENEL NEDENLER NELERDİR?
Birinci Dünya Savaşı'nın genel nedenleri şöyledir; Bu savaşın en büyük sebeplerinden birisi Milliyetçilik akımıdır. Bu ideoloji ilk defa 1789 yılında yaşanan Fransız İhtilalinden sonra ortaya çıkmıştır. Bu durum özellikle çok uluslu imparatorlukları olumsuz bir biçimde etkilemiştir. Çünkü her milletin kendi devletini kurabileceği fikri çok kısa süre içinde yayılmıştır. Birçok isyan ortaya çıkmıştır. İlk olarak İtalya ve sonrasında ise Almanya bu dönem içinde kurulmuştur. Yeni kurulmuş olan devletler güçlenmek adına sömürge yarışı içine girmeye başlamıştır.
Birinci Dünya Savaşı'nın genel nedenleri içinde Sanayi İnkılabı da yer alır. İlk defa İngiltere'de ortaya çıkan ve sanayi alanında devrim diyebileceğimiz gelişmelerin hemen ardından hem pazar hem de hammadde arayışı ortaya çıkmıştır. Üretim yapmak isteyen Avrupalı devletler, bunun için başta Osmanlı toprakları olmak üzere birçok farklı coğrafyaya göz dikmişlerdir.
Aynı zamanda devletler arasında gözle görülür bir bloklaşma da dikkatlerden kaçmamaktadır. Ortak çıkarları olan devletlerin bir kısmı bir araya gelmiştir. Silahlanma yarışının artması da nedenlerin içindedir.
ÖZEL NEDENLER NELERDİR?
Özel nedenler, genel nedenlere göre daha fazladır ve şu şekildedirler;
- İkinci Balkan Savaşı'nın ardından birçok toprağını kaybeden Bulgaristan, bunları geri almak için Almanya ile yakınlaşmıştır.
- Kömür madenleri bakımından son derece zengin olan Alsas Loren bölgesi, Almanya ve Fransa arasında çok büyük bir sorun olmuştur.
- Almanya İmparatorluğu, Avrupa'daki tüm Germen kavimlerini tek bir çatı altında toplamak istemiştir.
- Buna karşılık aynı bölgedeki Slavlar üstünde de Rusya'nın bir Slav Birliğini kurmak istemesi iki devleti karşı karşıya getirmiştir.
- İtalya ile Avusturya arasında çıkan Dalmaçya kıyılarından kaynaklı olan sınır sorunları savaşın özel nedenleri içinde dikkat çeker.
- Tüm bunların ardından savaş 1914 senesinde Avusturya - Macaristan veliahttı Franz Ferdinand, bir Sırp milliyetçisi tarafından öldürülmesinin ardından başlamıştır.
OSMANLI NEDEN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞINA KATILDI?
Osmanlı Devleti ise daha önceden kaybetmiş olduğu toprakları geri alabilmek için Almanya ile bir yakınlık içine girmiştir. Bu topraklar arasında Kıbrıs, Mısır, Balkanlar ve Doğu Anadolu geri kazanılmak istenen topraklardandır.
Aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu dağılma sürecindeydi ve her yandan toprak kaybediyordu. Dünyada hala güçlü bir ülke olduğunu belli etme çabasında olan İttihat ve Terakki Partisi, birçok ülke ile yakınlaşmış, ilk olarak İngiltere ile birlikte savaşa girmek istemiştir. Bu başarısız olunca Almanya'yı müttefik olarak belirleyip savaşa girer. Amacı topraklarının sömürgeleştirilmeyip dağılmayı engellemektir.
OSMANLI İMPARATORLUĞU 1. DÜNYA SAVAŞI SONUÇLARI
Osmanlı Devleti ilk zamanlar bu savaşın dışında kalabilmek için büyük bir çaba sarf etmiştir. Ancak savaşın bir nedeni de Osmanlı topraklarını parçalamak olduğu için bu harbe Almanya'nın yanında girmiştir. Savaş kaybedilmiş ve Orta Doğu'daki birçok toprak elden çıkmıştır. Suriye, Irak, Yemen, Arap Yarımadası ve Lübnan - Filistin kısmı, manda yönetimi altına girmiştir. Selanik ve çevresi de Yunanistan'a bağlanmıştır. Bunların sonucunda milliyetçilik akımıyla birlikte çok uluslu Osmanlı İmparatorluğu dağılmış, yerine Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Osmanlı'da yaşayan gayrimüslimler ise yeni kurulan ülkelere göç etmiş, Anadolu homojenleşmiştir.