İBB’nin İETT yatırım krizi belgelendi: 700 bin arıza, yüzlerce hurda otobüs

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ait İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri (İETT), 2019'da 66, 2020'de 51, 2021'de 60 ve 2022 yılında 37 olmak üzere toplam 214 otobüs hizmetten çıkarılarak hurdaya ayrıldı. Son 4 yılda ise yaklaşık 700 bin arıza kaydı yapılarak 153 yıllık kurumun tarihinde bir ilk yaşandı.

700 Bin arıza kaydedildi

İETT araçlarının bakım ve onarım hizmetlerinin bütçe içindeki payına rağmen, son 4 yılda yaklaşık 700 bin arızanın gerçekleştiği ortaya çıktı. İETT personel sayısının artmasına rağmen bu artışa rağmen yaşanan sorunlar kamuoyunu endişelendirdi.

Mevcut durumu daha da çarpıcı kılan bir başka gelişme ise, araç bakım, onarım ve işletme ihalelerinin CHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Özgür Karabat'ın mali müşavirliğini yaptığı Ulaşım İç ve Dış Ticaret A.Ş.'ye verilmiş olması. İddialara göre, bu şirket, İETT'den toplamda yaklaşık 5 milyar TL değerinde 14 ihale almış durumda.

Yüzde 580 oranında Zam

İstanbul'un toplu ulaşım sisteminde yaşanan sorunlar, vatandaşları isyan noktasına getirirken, CHP'li yönetim eleştirilerin odağı haline geldi. Sorunların çözümü yerine üstünü örtmekle suçlanan CHP yönetimi, son 4.5 yılda toplu ulaşıma yüzde 580 oranında Zam yaparak vatandaşların tepkisini çekti. 2019 yılında 2 TL 60 kuruştan alınan tam bilet ücretini seçim döneminde sembolik ücretlere indirme vaadi veren yönetim, tam bilet fiyatını 17,70 TL'ye yükselterek hayal kırıklığı yarattı.

İETT'de yaşanan yönetim sıkıntıları da dikkat çekiyor. Son 4.5 yılda 5 genel müdür değişikliği yaşanan kuruluş, otobüslerini işletemez hale gelen 3 bin özel halk otobüs işletmecisinin her birinin İBB'den yaklaşık 600 bin liraya yakın alacağı bulunduğu ortaya çıktı.

638 Araçtan 378'i 1 ayda arızalandı

Otobüs Bakım ve Onarımı işi ihalesi, CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat'ın Mali Müşaviri olduğu Ulaşım İç. Ve Dış Ticaret AŞ'ye ihale edildi. 01.12.2021-31.12.2021 arasında bu ihale ile satın alınan Capacity model 134 ve Conecto model 244 araç, toplam 378 araç arıza verdi.

60 Metrobüs 7 ayda 1.561 kez arıza yaptı

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Mayıs 2022'de Akia marka 60 metrobüs için toplamda 920 milyon TL ödeme yapmıştı. İBB, bu metrobüslerin yüzde 15'ini teslim alırken, kalan bedeli ise 6 yılda her ay 15 milyonluk takside bağlamıştı.

Ancak, İETT'nin filosuna Mayıs 2022'den itibaren dahil olan 60 Akia marka metrobüsün sadece 7 ayda toplam bin 561 kez arıza yapması, kamuoyunda endişe yaratmış durumda. Bu metrobüslerin, CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat'ın mali müşavirliğini yaptığı Ulaşım İç ve Dış Ticaret AŞ üzerinden satın alınmış olması, ayrıca dikkat çekiyor. Öte yandan, İBB'nin 2022 yılında satın aldığı Otokar Kent XL otobüslerinin de aynı yıl içinde 5 bin 548 kez arıza yapması, toplu ulaşım sistemindeki sorunları daha da belirginleştirdi.

Gerçekleştirilemeyen 20 vaat

Seçim sürecinde toplu ulaşım için vaatler, yerine getirilemedi. İşte o 20 vaat…

-İETT için 15 yeni garaj

-Özel halk otobüslerinin İETT garajlarına alınması

-İETT yolculuk süresinin azaltılması

-Tüm ulaşım sistemleri arasında ilk aktarma ücretsiz ulaşım

-Megabüs Projesi

-12 yaş altı çocuklara ücretsiz ulaşım

-12-25 yaş arası öğrenci olmayan gençlere yüzde 40 indirimli ulaşım

-Belediye çalışanları ve belediye gönüllülerine ücretsiz ulaşım

-Megabüse ulaşımı sağlamak için besleme otobüs hatları

-Metrobüs güzergâhındaki ters gidiş-geliş uygulamasına son verilmesi

-Metrobüsün günlük yolcu kapasitesinin 1,5 milyona çıkması

-Entegre ekspres otobüs ve minibüs hatları

-ÖHO sisteminin kalitesinin arttırılması için şoförlerin sürekli eğitimlere tabi tutulması

-Toplu taşıma öncelikli sinyalizasyon sistemleri

-Tüm otobüs hatlarının en yakın deniz ulaşımı iskelesi ve metro istasyonuna ulaşacak şekilde düzenlenmesi

-Toplu taşıma duraklarına diğer araçların park etmesinin önlenmesi için sistemler kurulması

-Elektrikli Otobüs Alımı

-Halk otobüslerine özel garaj

-Metrobüs durak başına ücretlendirmenin otobüslerde de olması

-Ayakta giden öğrenciler için otobüste alanlar oluşturulması