Hükümetten kapsamlı vergi reform paketi! Peşin vergi ve yeni düzenlemeler yolda

Hükümet, 100 milyar TL'lik tasarruf paketinin ardından, vergiyi tabana yayacak ve toplumda nimet-külfet dengesini düzenleyecek yeni bir vergi paketi hazırladı. Bu paketin, toplamda 200 milyar TL'lik bir kaynak yaratması bekleniyor. Yeni düzenlemelerle, dolaylı vergilerin yüksek oranını düşürmek ve doğrudan vergi tahsilatını artırmak amaçlanıyor.

Dolaylı Vergilerin Yüksek Oranı

Ülkemizde dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 70’lere ulaşmış durumda. Dolaylı vergi yükü 1990’da yüzde 48, 2000’de yüzde 59 olmuş; 2002'de yüzde 66'ya, 2004'te yüzde 69'a yükselmişti. 2010'da yüzde 67 olan dolaylı vergi oranı, 2017'ye kadar yüzde 66-69 bandında seyretmiş, 2019'da yüzde 61.3'e gerilemiş, 2020'de yüzde 65.6, 2021'de yüzde 64.1 ve 2022’de yüzde 62.2 düzeyine ulaşmıştı. Geçen yıl ise bu oran yüzde 69.7 olmuştu.

Vergi Adaletini Sağlayacak Düzenlemeler

Yeni paket, vergi adaleti açısından çok önemli düzenlemeler içeriyor. İşte öne çıkan başlıca düzenlemeler:

Kurumlar Vergisinde Yüzde 15’lik Artış

Habertürk'ten Bülent Aydemir'in haberine göre; kurumlar vergisine tabi işletmelerde, yatırım konusu faaliyetle ilgili kazanç üzerinden her yıl alınması gereken kurumlar vergisinin, yasayla belirlenmiş teşvikler kapsamında, yüzde 100'ünden vazgeçiliyordu. Yeni düzenlemeyle teşvik alan işletmelerden sıfır vergi yerine yüzde 15 oranında vergi alınacak.

OECD Küresel Kurumlar Vergisi Anlaşması

OECD üyesi 38 ülke tarafından imzalanan küresel kurumlar vergisi anlaşması ile çok uluslu şirketler, 2023'ten itibaren faaliyette bulundukları her ülkede en az yüzde 15 kurumlar vergisine tabi tutuluyorlar. Kanun teklifinin ilgili maddesi, bu yükümlülük düşünülerek hazırlandı.

Borsa Kazançlarına Vergi

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, kripto para borsası, yatırım fonları ve benzeri yatırımlardan elde edilen gelirlere belirlenecek oranlarda yeni vergiler getiriliyor. Kripto paralar; hesap birimi, değişim aracı olma ve değer saklama aracı yani para olarak kabul edilse de vergilendirilmeye tabi tutulmuyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in Açıklamaları

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, AK Parti’nin Kızılcahamam kampında, “Dünyada da böyle. Bunlardan bir gelir elde ediliyorsa vergisi de olmalı. Kripto varlıklar, borsada işlem gören varlıklar. Yatırım fonları falan bunların disipline edilmesi lazım” dedi.

Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO) Kurumlar Vergisine Tabi

Mevcut mevzuatta, Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO) kazançları herhangi bir ayrıma tabi tutulmaksızın kurumlar vergisinden istisna tutuluyordu. Yeni paketle birlikte GYO’lar da kurumlar vergisine tabi tutulacak ve bu faaliyetlerden vergi alınacak.

İkinci Konut Vergisi Önerisi

İkinci konutunu beş yıl boyunca elinde tutana vergi getirilmesi önerisi, bir ticari faaliyete konu olmayınca buradan vergi alınamayacağı gerekçesiyle kabul görmedi. Kira gelirleri zaten vergi kapsamında.

Yeni Meslek Grupları ve Vergiler

Kanun teklifi ile bütün ticari faaliyetler ve hizmetlerden vergi alınması planlanıyor. Fikir ve sanat eseri üretenler, sanatçılar, sporcular, bir ürün alıp satanlar, bir mesleğe tabi olup vergi ödeseler bile ek iş yapanlar kazançları oranında vergi ödeyecekler. Bu maddenin mantığı, “Az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi” üzerine kuruldu. Bu doğrultuda yeni meslek grupları ve yeni vergi oranlarının oluşacağı belirtiliyor. Bu yasa düzenlemesi ile her türlü ticari faaliyetteki vergi kayıp kaçağının da önlenmesi hedefleniyor.

Peşin Vergi Uygulaması

Doktor, mühendis, diş hekimi, avukat gibi bazı meslek gruplarında ticari faaliyet gösterenlerin kazançları ile ödedikleri vergiler arasında uyumsuzluk tespit edildi. Bu amaçla peşin vergi uygulamasına gidilecek. Öngörülen düzenlemeye göre; vergi peşin alındıktan sonra beyanname verilecek. Vergi dönemi sonunda mahsuplaşma yapılacak. Beyan edilen matrah, alınan vergiden daha düşük gösterilirse, şirketler vergi incelemesine tabi tutulabilecek.

Vergi Reformunun Etkileri

Yeni vergi reform paketi, toplumda adaletli bir vergi sistemi oluşturmayı hedefliyor. Verginin tabana yayılması, dolaylı vergilerin azaltılması ve doğrudan vergi tahsilatının artırılmasıyla, vergi gelirlerinin daha adil bir şekilde toplanması sağlanacak. Bu reform, ekonomik büyüme ve kalkınma için de önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Vergi Reformunun Amacı

Hükümetin hazırladığı bu vergi reform paketi, ülkemizdeki vergi sisteminin daha adil ve eşitlikçi olmasını sağlamayı amaçlıyor. Vergi tabanının genişletilmesi, vergi kaçağının önlenmesi ve kayıt dışı ekonominin azaltılması hedefleniyor. Böylece, devletin vergi gelirleri artırılarak, kamu hizmetlerinin finansmanı daha sağlam temellere oturtulacak.

Peşin Vergi ve Beyanname

Peşin vergi uygulaması, özellikle yüksek gelir elde eden meslek grupları için önemli bir düzenleme olarak öne çıkıyor. Bu uygulama ile doktor, mühendis, diş hekimi, avukat gibi meslek gruplarının kazançları daha doğru bir şekilde vergilendirilecek. Peşin vergi alındıktan sonra verilen beyannamelerde, beyan edilen matrahın alınan vergiden düşük gösterilmesi halinde, vergi incelemeleri yapılacak ve bu sayede vergi kaçakçılığı önlenmiş olacak.

Yeni Vergi Oranları ve Meslek Grupları

Kanun teklifi ile belirlenen yeni meslek grupları ve vergi oranları, vergi adaletini sağlamak amacıyla oluşturuldu. Bu düzenleme ile az kazanan kişilerden daha az, çok kazanan kişilerden ise daha fazla vergi alınması sağlanacak. Böylece, vergi yükü daha adil bir şekilde dağıtılacak ve toplumda vergiye karşı olan güven artırılacak.

Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO) ve Kurumlar Vergisi

Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO), yeni düzenleme ile kurumlar vergisine tabi tutulacak. Mevcut mevzuatta vergi istisnası bulunan GYO kazançları, bu düzenleme ile vergi kapsamına alınacak. Bu sayede, gayrimenkul yatırımlarından elde edilen kazançların da vergilendirilmesi sağlanacak.

Borsa ve Kripto Varlık Gelirleri

Yeni reform paketi ile borsa ve kripto varlık gelirlerine vergi getirilmesi planlanıyor. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, kripto para borsası ve yatırım fonlarından elde edilen gelirlere belirlenecek oranlarda yeni vergiler getirilecek. Bu düzenleme ile finansal piyasalardan elde edilen kazançlar da vergilendirilecek ve bu alanda da vergi adaleti sağlanacak.

Vergi Adaletini Sağlama Amacı

Yeni vergi reform paketi, vergi adaletini sağlama amacı taşıyor. Vergi sisteminin daha adil ve eşitlikçi olması, toplumda vergiye karşı olan güveni artıracak. Vergi tabanının genişletilmesi ve vergi kaçağının önlenmesi ile devletin vergi gelirleri artırılacak ve kamu hizmetlerinin finansmanı daha sağlam temellere oturtulacak.