Rusya-Ukrayna arasındaki savaş sebebiyle dünyada birçok alanda büyük krizler yaşanmakta. Bunlardan başlarında gıda sektörü geliyor. Bu bağlamda, buğday almak isteyen ülkeler gözlerini Hindistan’a çevirmişken, bu ülkenin ihracat kapılarını kapatması, Türkiye’de ekmek başta olmak üzere un, yem, makarna, bulgur fiyatlarında anormal yükseliş olacağı söylentilerine itiraz gecikmedi. Ulusal Hububat Konseyi Başkanı Özkan Taşpınar, bu iddialara karşılık olarak 10-15 güne kadar Türkiye’de arpa-buğday hasadının başlayacağını, ülke genelinde iyi giden yağışlar sayesinde geçen yıla göre buğdayda 2.4 milyon tonluk artış beklediklerini dile getirdi.
Arpada da rekoltenin artması sayesinde 20 milyon tonluk buğday üretiminin Türkiye’nin iç piyasa ihtiyacını karşılamada yeterli olacağını belirten Taşpınar, un, bulgur, makarna ihracatı için buğday ithalatının uygun coğrafyalardan yapılmaya devam edeceğini söyledi. Hürriyet’in sorularını yanıtlayan Taşpınar, geçen yıl aşırı Kuraklık nedeniyle 17.6 milyon tona düşen buğday rekoltesinin bu yılki yağışlar sayesinde 20 milyon ton civarında beklediklerini dile getirdi.
Ülkenin ihtiyacının da 18-20 milyon ton civarında olduğunu kaydeden Taşpınar, “Bu yılki rekolte, Türkiye’nin kendi ihtiyacını tamamen karşılıyor; hatta yağışlar devam ederse İç Anadolu’da rekolte daha da yükselecek görünüyor. Diğer taraftan Türkiye dünyanın en büyük un, bulgur üreticisi, makarnada ikinci sırada. Bunlar için Ithalat yapmaya devam edilecek. O fiyatların ne kadar yükseldiği önemli değil çünkü dünya genelinde bir artış olduğunda zaten ihraç fiyatına yansıtılır' açıklamasında bulundu.
Ekmek fiyatları
Hindistan’ın etkisiyle buğday ithal edemeyen Türkiye’de ekmeğin fiyatında büyük artış olacağı iddialarına karşılık Taşpınar, dünyada genel anlamda enflasyonda yükseliş olduğunu, maliyetlerin arttığını, bunun etkisinin ise ilerleyen günlerde ekmek fiyatlarını artırsa da bir anda halkın tükettiği ekmeğin fiyatında büyük artışlar olmayacağını dile getirdi. Zaten TMO’nun un fabrikalarına ucuz buğday vererek, fiyatlarda yükselişi durdurduğunu dile getirenTaşpınar, 'Tabii bu durum ne kadar sürer bilmiyoruz ama ekmek tüketiminde yüzde 10 civarında bir israf var. Bunun durdurulması lazım' açıklamalarında bulundu.
'Ekilmeyen topraklar ekilmeli'
Toprak Mahsulleri Ofisi eski Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu ise yaşanılan iklim krizi, uzun zamandır süren pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle tarımda dünyanın dengesinin bozulduğuna değindi. Kemaloğlu, 'Türkiye açısından Hindistan tedarik pazarı değil; endişe duyacağı bir durum yok. Bizim için önemli olan Karadeniz hattı, ithalatımızda ton başına 50 Dolar lojistik avantajı demek.' dedi ve sözlerine şu şekilde devam etti, 'Rusya için geçen yıl rekolte 75 milyon ton iken bu yıl 80 milyon ton bekleniyor. Bizim için önemli olan dünyadaki bu kırılgan piyasada, Tarım Bakanımızın ifade ettiği 3 milyon hektarlık ekilmeyen toprağımızı ekmek. Bunun 2 milyon hektarında buğday üretse 5-6 milyon ton ilave buğday demektir ki ne ithalat ne arz güvenliği sıkıntısı kalır. İnsanlar için de hayvan üretimi için de tehlike kalmaz' açıklamasında bulundu.
'Hindistan'dan ithalat yapmıyoruz'
TARIM ve Orman Bakanlığı, Türkiye’nin Hindistan’dan buğday ithalatı yaptığına ilişkin iddiaların doğru olmadığı açıklamasını yaptı. Bakanlığın sosyal medya hesabından önceki akşam paylaşılan açıklama şöyle: “Hindistan’ın, ülkede görülen aşırı sıcaklardan dolayı buğday ihracatını yasaklaması üzerine, kamuoyunda buğday krizi yaşanacağı, Ukrayna ve Rusya’dan da savaş nedeniyle buğday alamadığımız için ekmek fiyatlarının yükseleceğine ilişkin çıkan haberler doğru değildir. Ülkemizin bu süreçte Hindistan’dan herhangi bir buğday talebi olmamıştır. Ayrıca Toprak Mahsulleri Ofisi ithalat ihalelerinde Hindistan menşeli bir ürün için teklif de almamıştır.' dedi.
Dünyada 'Buğday'alarmı
Hindistan’ın ihracatı yasaklamasıyla gösterge buğday vadelilerinde son iki ayın en hızlı yükselişi meydana geldi. ABD’de Chicago gösterge buğday vadelileri yüzde 6 artışla 12.47 dolara yükseldi. Euronext borsasında ise bir ton buğday 435 Euro’ya alıcı buldu. Böylece, buğday fiyatları yılbaşından bu yana yüzde 60 artmış oldu. 2021’de 110 milyon ton buğday ihraç eden Hindistan’ın büyük miktarda buğday stoğuna sahip olduğu biliniyor.
Erken gelen sıcak hava dalgasının tarımı olumsuz etkilediği ülkede, 1901’den bu yana en yüksek seviyelere erişen mart sıcaklıkları nedeniyle buğday veriminin oldukça düştüğü belirtiliyor. Rusya-Ukrayna geriliminin ardından buğday fiyatları 14 yılın zirvesini görmüştü. Küresel buğday tedarikini kesintiye uğratması nedeniyle birçok ülke, buğday açığını kapatmak için gözünü Hindistan’a çevirmişti.